روان درمانی چیست؟
از جمله فعالیت‌هایی را که روانشناسان با استفاده از روش‌های مبتنی بر پژوهش به کار می‌برند تا مشکلات مراجعین را درمان و رفع کنند، روان درمانی گفته میشود.
روان درمانی یا درمان روانشناختی یا صحبت درمانی راهی برای کمک به افرادی است که دچار انواع مختلفی از بیماری های روانی و اختلالات عاطفی هستند.
روان درمانی به حذف یا کنترل علائم مشکل زا کمک میکند تا فرد عملکرد بهتری داشته باشد و سلامتی و درمان را بالا ببرد. با کمک روان درمانگران افسردگی، اضطراب و وسواس را درمان کنید.
روان درمانی به حل مشکلاتی نظیر اختلال در کنار آمدن با زندگی روزمره، تاثیر آسیب روحی، بیماری جسمی یا فقدان (مثل مرگ عزیز) و اختلالات خاص روانی (مثل افسردگی و اضطراب) کمک میکند.
روان درمانی انواع مختلفی دارد و ممکن است تاثیر یک نوع روی یک مشکل خاص بهتر باشد.
روانشناسان مختلف دارای رویکردهای متفاوتی نسبت به درمان هستند از جمله:
- رویکردهای شناختی-رفتاری
- درمان گفتگومحور
- بین فردی
بنابراین روند روان درمانی ها توسط متخصصین مختلف نیز متفاوت خواهد بود.
روانشناسان برای زندگی شادتر، پربارتر و سالم‌تر افراد در سنین مختلف از روان درمانی استفاده می‌کنند.
روان درمانی یک درمان مشارکتی و تعاملی است که مبتنی بر رابطه بین فرد مراجع و روانشناس است.
از جمله خصوصیات یک روانشناس خوب این است که محیطی پشتیبان را فراهم میکند و از طریق گفتگو به فرداجازه می‌دهد به صورت بی پرده با کسی صحبت کند که بی‌طرف است و او را نقد نمی‌کند.
شما و روانشناس‌تان با هم کار خواهید کرد تا الگوهای فکری و رفتاری را که باعث ناراحتی شما شده‌اند شناسایی کرده و تغییرشان دهید.
وقتی کارتان پایان یافت، نه تنها متوجه می‌شوید که مشکل خود را حل کرده‌اید، بلکه مهارت‌های جدیدی را برای مقابله با چالش‌های آتی فرا خواهید گرفت.
بهترین زمان برای روان درمانی
- برخی افراد نیز بعد از اینکه یک مدت طولانی احساس افسردگی، اضطراب یا عصبانیت داشته‌اند، سراغ روان درمانی می‌روند.
- احساس افسردگی، اضطراب یا عصبانیت خوشایند نیست. برای غلبه بر همه این احساسات باید به یک درمانگر مراجعه کنید.
- برخی برای درمان یک بیماری مزمن که سلامت عاطفی یا جسمی آنها را به خطر انداخته سراغ این درمان می‌روند.
- زمانی که به وجود مشکل آگاه باشید هم ممکن است برای آغاز درمان اضطراب داشته باشید و یا تردید کنید.
- اگر کیفیت زندگی شما آنطور نیست که انتظارش را دارید، روان درمانی می‌تواند به شما کمک کند.
مشکلات کوتاه‌مدت دیگری نیز وجود دارد که نیازمند درمان هستند:
- احساس درماندگی در محل کار جدید
- یا غم از دست دادن یکی از عزیزان
- تنهایی
- طلاق
زمان مراجعه به روانشناس
- احساس درماندگی و غم و اندوه طولانی‌مدت
- عدم تمرکز بر وظایف کاری یا انجام سایر کارهای روزمره
- ناتوانی در حل مشکلات شخصی علیرغم کمک خانواده و دوستان
- نگرانی مفرط، انتظار وقایع ناگوار و احساسِ قرار داشتن در لبه پرتگاه
- نوشیدن زیاد الکل، سوءمصرف مواد مخدر یا پرخاشگری، به صورتی که به شما یا اطرافیان‌تان آسیب می‌زند.
جلسات روان درمانی
جلسات روان درمانی هم به صورت گروهی و هم خانوادگی همچنین زوج درمانی و خانواده درمانی برگزار میشود. برای شرکت در جلسات روان درمانی محدودیت سنی وجود ندارد و هم بزرگسالان و هم کودکان میتوانند از آن استفاده کنند.
درمانگران معمولاً جلسات را به صورت یک بار در هفته و هر بار به مدت 30 تا 50 دقیقه تنظیم می‌کنند. روان درمانی می‌تواند به دو صورت کوتاه مدت و یا بلندمدت برای افراد اجرا شود.
ولی امروزه برای بیشتر مشکلات از درمان‌های کوتاه مدت استفاده میشود. ولی در درمان اختلالات شخصیتی باید از درمان های بلند مدت استفاده کرد که ممکن است تا ماه‌ها و یا سال‌ها زمان ببرد.
تاثیر روان درمانی
از تحقیقات چنین برمی آید که اکثر کسانی که روان درمانی انجام میدهند از شر علائم خلاص میشوند و میتوانند عملکرد بهتری در زندگی داشته باشند. تقریبا ۷۵ درصد از کسانی که وارد جلسات روان درمانی میشوند تاثیر مثبتی از خود نشان میدهند.
ثابت شده که روان درمانی منجر به بهبود رفتار و عواطف میشود و با بروز تغییرات مثبت در مغز و بدن همراه است. کم شدن روز های بیماری، ناتوانی کمتر، مشکلات پزشکی کمتر و رضایت کاری بیشتر از دیگر مزایای روان درمانی است.
با استفاده از تصویربرداری‌هایی که محققان از مغز به دست آورده‌اند، مشخص شد که پس از انجام جلسات رواند درمانی در مغز تغییراتی به وجود آمده است. در اکثر موارد تغییرات مغز ناشی از روان درمانی شبیه به تغییرات آن در اثر مصرف دارو بوده است.
تحقیقات بسیاری حاکی از این است که تغییراتی در مغز افراد مبتلا به اختلال روانی (شامل افسردگی، اختلال هراس، PTSD و وضعیت های دیگر) حاصل شده که روان درمانی انجام داده اند.
برای اینکه روان درمانی بیشترین تاثیر را داشته باشد، در آن مشارکت داشته باشید، رک و راست صحبت کنید و برنامه ی درمان را دنبال کنید. تکالیف بین جلسات مانند نوشتن خاطرات یا تمرین حرفه ایی که زده اید را دنبال کنید.
روان درمانی و درمان های دارویی
روان درمانی گاهی اوقات همراه با درمان دارویی انجام میشود. بسته به شرایط روانی مراجع گاهی اوقات درمان دارویی و گاهی اوقات روان درمانی ارجحیت پیدا میکند.
با این حال تحقیقات نشان داده است حتی در شرایطی که اوضاع روانی مراجع ایجاب میکند که درمان دارویی صورت بگیرد، قرار گرفتن روان درمانی در کنار داروها باعث دو چندان شدن اثرات درمانی میشود.
روان درمانی و انواع آن
هم اکنون برای روان درمانی رویکردهای متفاوتی به وجود آمده که هرکدام از آنها مبنای تئوری مربوط به خود را دارند. این که چه رویکردی برای مراجعین باید مورد استفاده قرار بگیرد به نوع مشکل آن ها بستگی دارد.
ممکن است درمانگران رویکردی التقاطی را اتخاذ کنند و در جریان کار خود از تکنیک های درمانی مختلف استفاده کنند. در ادامه به رایج‌ترین رویکردهای درمانی اشاره خواهیم کرد:
1. درمان های شناختی-رفتاری
درمان CBT افکار انسان را منشأ تمامی احساسات و رفتارها در نظر می‌گیرد. در این درمان درمانگر تلاش میکند تا برای حل مشکلات الگوهای ناسازگار و مخرب افکار را در فرد پیدا کرده و به او کمک کند تا افکار مناسبی را جایگزین آنها کند.
درمان CBT امروزه به عنوان رایج‌ترین شیوه روان درمانی در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد و تحقیقات نشان داده است که در درمان طیف وسیعی از اختلالات روانی کاربرد دارد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص درمان شناختی رفتاری کلیک کنید.
2. درمان های روان پویشی
درمان های روانپویشی که تحت تأثیر نظریه روان کاوی قرار دارند، رفتار و بهزیستی روانی را تحت تأثیر تجارب اولیه کودکی و الگوهای ناخودآگاه ذهن می‌دانند.
درمانگر در طول جلسات درمان به کاوش ذهن ناخودآگاه فرد می‌پردازد و تلاش میکند تا برای تجارب ناخوشایند دوران کودکی تجاربی اصلاحی فراهم کند.
3. رفتار درمانی دیالکتیک
این درمان، نوع دیگری از درمان شناختی رفتاری است که به تنظیم احساسات افراد کمک میکند و معمولاً برای معالجه افراد مبتلا به افکار خودکشی مزمن و افرادی که دارای اختلال شخصیت مرزی ، اختلالات خوردن و اختلال استرس پس از سانحه هستند ، استفاده میشود.
4. درمان های حمایتی
درمان های حمایتی به افراد کمک می‌کنند تا بتوانند از منابع درون روانی خود به طرز بهتری استفاده کنند. این امر به کاهش اضطراب، ایجاد عزت نفس، بهبود عملکرد اجتماعی فرد کمک و تقویت مکانیسم‌های مقابله میکند. درخواست کمک، شروع بهبودی است.
بسیاری از افراد تلاش کردند مشکلات خود را به تنهایی برای هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی سال‌ها درمان کنند، اما در نهایت متوجه شدند که تلاش هایشان کافی نبوده است.
روان درمانی تعامل دوطرفه
روان درمانی به طور معمول یک پروسه تعاملی و دوطرفه است که از گفتگو برای حل مشکلات بیمار استفاده میکند.
روانشناسان از شما می‌خواهد مشکلی را که باعث شده به او مراجعه کنید شرح دهید. البته این مصاحبه فقط نقطه آغازین روان درمانی است.
آنها همچنین اطلاعات مربوط به پیشینه و سوابق مشکلات شما در مراحل مختلف زندگی و نحوه مقابله کردن شما با مشکلات را جمع‌آوری می‌کنند.
روانشناس ممکن است به شما تکلیف خانگی بدهد تا بتوانید مهارت‌های جدیدی را بین جلسات تمرین کنید. همچنین ممکن است تکالیف مطالعه ای داشته باشید تا با یک موضوع خاص بیشتر آشنا شوید.
شما و روانشناس به کمک یکدیگر مشکلات خود را تشخیص می‌دهید، اهداف را تعیین کرده و روند پیشرفت خود را کنترل می‌کنید.
یکی از مؤلفه‌های روان درمانی بررسی تجربیات کودکی و رویدادهای مهم زندگی است. راحت باشید.
جمع‌آوری اطلاعات مربوط به پیشینه خانوادگی می‌تواند به شما و روانشناس کمک کند به یک درک مشترک از ادراکات و راهبردهای مقابله‌ای برسید.
هدف از بازنگری در گذشته این است که درک بهتری از وضعیت فعلی خود داشته باشید و تغییرات مثبت را در آینده اعمال نمایید.
با این حال، روانشناس بعضاً تصمیم می‌گیرد صرفاً بر مشکل فعلی یا بحرانی که شما را به سمت درمان کشانده است تمرکز کند و به هیچ وجه سراغ گذشته نمی‌رود.
به این ترتیب، یاد می‌گیرید از تکنیک‌ها یا ابزارهای موجود برای تغییر افکار یا رفتارهای مشکل‌ساز خود استفاده کنید.
روانشناسانی که از سبک گزینشی برای درمان استفاده می‌کنند، می‌دانند که چطور جلسات را پیش ببرند تا علاوه بر واکاوی گذشته به افکار و رفتارهای مسئله‌دار فعلی نیز رسیدگی شود.
روان درمانی و ادامه درمان
سرعت بهبود پیدا کردن مشکلات در هر شخصی متفاوت است برای مثال، در یک مطالعه نیمی از بیماران پس از گذشت تنها ۸ جلسه روان درمانی بهبود یافتند، در حالیکه ۷۵% از بیماران پس از ۶ ماه بهبود پیدا کردند.
این موضوعی است که شما و روانشناس‌تان می‌توانید هنگام تدوین برنامه درمانی درباره آن صحبت کنید. هدف روانشناس این نیست که شما را تا ابد به عنوان یک مراجعه کننده نگه دارد، بلکه می‌خواهد به شما این توانایی را بدهد که بهتر عمل کنید و زندگی بهتری داشته باشید.
محرمانه بودن روان درمانی
توجه داشته باشید که روان درمانی بر اصل محرمانگی استوار است. تنها شما می‌توانید سوابق درمانی خود را به شخص دیگری نشان دهید.
تنها کسانی که از جلسات روان درمانی مطلع هستند، شما، روانشناس و افرادی خواهند بود که روانشناس اجازه صحبت کردن با آنها را به شما داده است.