سبک های مختلف رهبری
شاید این سوال برای شما هم پیش بیاید که مهارت‌های رهبری ذاتی است و یا اینکه با یادگیری به دست می‌آید؟ به کسی که روحیه تیمی دارد و به شکل مطلوبی می‌تواند راهنمایی کند رهبر نامیده میشود. الهام بخش است و در چالش برانگیزترین شرایط می تواند مسئولانه عمل کند.
مهارت‌های رهبری در همه جنبه‌های زندگی به فرد کمک می‌کند. ازز مهارت‌هایی که بیشتر کارفرمایان علاقه به آن داشته و ارزش زیادی برای آن قائل هستند، رهبری است. رهبری دارای چندین ویژگی توانایی ارتباطی و شخصیی است که فراگیری و تمرین آنها برای همه افراد لازم و مفید است.
مهارت رهبری یعنی چه؟
مهارت رهبری، مهارتی است که هنگام سازماندهی افراد دیگر برای رسیدن به یک هدف مشترک از آنها استفاده می شود. این مهارت می تواند در موقعیت های مختلف استفاده شود برای مثال در یک موقعیت مدیریتی یا هنگان انجام یک کار تیمی و پروژه ای.
مهارت های رهبری فرد را ملزم می کند تا دیگران را برای انجام یک سری کارها ترغیب کند. رهبری فقط یک مهارت نیست بلکه ترکیبی از چندین مهارت مختلف است که باهم در یک فرد وجود دارد.
ویژگی های یک رهبر قدرتمند
ویژگی های ممتاز در مقایسه با دیگران از خصوصیات رهبر شایسته و قدرتمند است. از ویژگی های رهبر خوب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- صبر
- گوش دادن فعال
- خلاق و مثبت بودن
- قابل اعتماد بودن
- ارتباط موثر
- تیم‌سازی
- انعطاف پذیری
- ریسک پذیری
- نوانایی آموزش
- راهنمایی و بازخورد دادن
رهبران موثر برای هر سازمان یا هر موقعیت بسیار ضروری هستند. آنها می توانند به ایجاد تیم های قدرتمند کمک کنند و اطمینان حاصل کنند که پروژه ها و ابتکارات یا سایر فعالیت ها با موفقیت انجام می شود. رهبران خوب مهارت های بین فردی و ارتباطی قوی دارند. اکثر افراد نتایج رهبران موثر و در مقابل ناکارآمد در هر زمینه ای را دیده اند.
رهبران خوب مشارکت اعضای گروه را افزایش می دهند، از فضای مثبت و پرانرژی حمایت می کنند و به رفع موانع کمک می کنند. رهبری خوب همچنین می تواند مسری باشد و دیگر اعضای گروه با استفاده از ویژگی های مثبت رهبر در کارها و فعالیت های خود تحریک می شوند. در ارتباط با این مباحث، مقاله سبک های ارتباطی را بخوانید.
مهارت های رهبری چیست؟
بعضی از مهارت‌های رهبری به یک رهبر اختصاص ندارد و در همه افراد یک ویژگی امتیاز تلقی میشود. هر مهارت مثبت و کاربردی به راحتی می‌تواند یک مهارت در رهبری باشد. برای مثال: گوش دادن فعال و شنیدن ایده ها و نگرانی های هم تیمی ها به رهبران کمک می کند تا کار تیمی به سرانجام برسد.
این نکته را در نظر داشته باشید که همدلی به رهبران کمک می‌کند تا در مورد روابط بین فردی، میط و میزان فعالیت احساسشانن را درک کنند. برای اینکه دیگران را درک کنید همدلی را فراموش نکنید.
در ادامه به برخی مهارت‌های رهبری اشاره می‌کنیم، همراه ما در سایت آموزشی و پژوهشی رابینیا باشید.
1. داشتن صداقت در برخورد با افراد
صادق بودن به معنی داشتن و ایستادن در کنار مجموعه‌ای از ارزش‌های قوی می‌باشد. زمانی که رهبر صداقت داشته باشد باعث میشود عملکرد بهتر و منصفانه‌تری به علاوه مدیریت تیمی بهتری داشته باشد.
2. بهره مندی از مهارت حل مسئله
رهبر خوب در حل مسئله فعالیت‌های تیمی بسیار مهارت دارد. حل موثر مسائل مستلزم حفظ آرامش و شناسایی راه حل به صورت گام به گام است. مهارت حل مساله می تواند به رهبران کمک کند تا سریع تصمیم بگیرند و موانع را برطرف کنند.
برای حل مساله نیز یک سری مهارت لازم است از جمله:
- پژوهش و داشتن قاطعیت
- مهارت های تحلیل
- تفکر انتقادی
3. توانایی آموزش و راهنمایی
یکی از مهارت هایی که رهبر شایسته را متمایز می کند توانایی آموزش و راهنمایی است. رهبر موفق می تواند در هم تیمی های خود انگیزه ایجاد کند، کار و وظایف را به وضوح توضیح و شرح دهد.
می تواند تفاوت افراد را درک کند و درست ارزیابی انجام دهد و به موقع پاداش و تقویت مثبت ارائه می دهد. مسئولیت پذیری، گوش دادن فعال، همکاری و شجاعت، انعطاف پذیری، نوآوری، صبر از جمله دیگر ویژگی های مهم یک رهبر هستند. صبور بودن را یاد بگیریم!
4. تصمیم گیری موثر
تصمیم گیری موثر مستلزم تحقیق، ارزیابی، حل مساله و تعیین هدف است.رهبران باید بتوانند از تجربه شخصی خود در انجام فعالیت های مشابه استفاده کنند، ارزیابی کنند که چه چیزی ممکن است بهترین نتیجه را داشته باشد، تصمیم بگیرند و در به عهده گرفتن مسئولیت نتیجه اطمینان داشته باشند.
مهارت های کلیدی مربوط به رهبر قوی از طریق قاطعیت عبارتند است:
- حل مساله
- ابتکارعمل
- پژوهش
- ارزیابی و تنظیم انتظار.
5. ایجاد رابطه مؤثر
رهبری مستلزم توانایی ایجاد و حفظ تیمی قوی و مشارکنی است که برای رسیدن به هدف فعالیت می کنند. ایجاد روابط یکی از مهم ترین مهارت ها برای نقش رهبری است زیرا زمانیکه رابطه شکل می گیرد حل تعارض راحت تر می شود، افراد یکدیگر را بهتر درک می کنند و تقسیم وظایف بهتر صورت می گیرد.
6. قابل اعتماد بودن
یک رهبر قابل اعتماد، رهبری است که برنامه ها را دنبال می کند و عمل می کند. قابل اعتماد بودن یعنی انجام تعهدات و برآورده کردن اهداف و داشتن یک برنامه، هدف گذاری واقع بینانه و وفاداری به تیم.
7. قاطعیت داشتن
رهبران موثر کسانی هستند که می توانند با اطلاعاتی که دارند سریع تصمیم بگیرند. تصمیم گیری موثر همراه با تجربه است. با آشنایی بیشتر در حرفه ی و فعالیت، فرد قادر خواهد بود سریع تر تصمیم گیری کند. حتی در مواقعی که اطلاعات لازم را نداشته باشد، قاطعیت به عنوان یک مهارت رهبری ارزشمند تلقی می شود زیرا می تواند به حرکت سریع فعالیت و بهبود کارایی کمک کند.
برای مطالعه کایزن روانشناسی صنعتی کلیک کنید.
چگونه مهارت های رهبری را ارتقا دهید؟
فراگیری مهارت‌های رهبری اصلا ساده نیست. همه این مهارت‌ها به تمرین زمان نیازدارند. در ادامه به چند نکته برای بهبود کیفیت و مهارت رهبری اشاره می‌کنیم.
1. تشخیص نقاط ضعف و قوت برای اصلاح
در خصوص ویژگی‌هایی که قابلیت اصلاح دارند تمرکز بیشتری کنید. با رهبرانی که معتمد هستند مشورت کرده و از هم تیمی‌های خود بازخورد بگیرید. بازخورد گرفتن باعث می شود که نقاط قوت تقویت شود و نقاط ضعف مشخص و اصلاح شوند.
2. هدف تعیین کنید
برای بهبود مهارت های رهبری تعیین هدف کنید. وقتی هدفی تعیین می کنید باید از ویژگی SMART برخوردار باشد یعنی: خاص، قابل اندازه گیری، قابل دستیابی، واقع بینانه و زمان دار باشد. مطالعه مقاله هدف از زندگی را به شما توصیه می کنیم.
3. سبک رهبری
تحقیات نشان داده است که سبک های رهبری متفاوتی وجود دارد. رهبری بروکراتیک، کاریزماتیک، مشارکتی و … هر کدام از این سبک ها در موقعیت خاصی نیاز است. یک رهبر باید بتواند نوع مورد نیاز را در هر زمان تشخیص داده و اجرا نماید. از سبک برخورد و رهبری خود آگاه شوید. به بررسی عملکرد شخصی خود بپردازید و خود را ارزیابی کنید.
4. صبور باشید
ویژگی یک رهبر خوب صبور بودن است و همینطور برای رهبری نیز باید ماه ها و سال ها و حتی دهه ها تلاش شود. صبور باشید و به خود اجازه اشتباه بدهید. اما از اهدافتان دست نکشید.
سبک های متفاوت رهبری
رهبری نفش مهمی در پیشبرد و سازمان دهی فردی و سازمانی داراست. از اینرو لازم است که سبک های مختلف آن به طور کامل شناخته شود. در زیر سبک های مهم رهبری معرفی می شود.
1. رهبری دموکراتیک
رهبران دموکراتیک بر ایدئولوژی اعضای تیم خود تاکید دارند. رهبر دموکراتیک برای تصمیم گیری از نظرات دیگران استفاده می کنند و خود نیز مشارکت فعال دارند. این رهبران تا حد زیادی به برابری آراء معتقدند.
2. رهبری معامله ای
با دیدن کلمه معامله افراد به یاد خرید و فروش چیزی می افتند. در این سبک معامله بین رهبر و هم تیمی ها است. یعنی افراد در گروه می دانند که با انجام دادن چه فعالیتی و رسیدن به چه هدفی به چه امتیاز و پیامدی می رسند. در این سبک معیارها و اهداف از پیش تعیین شده اند. تمرکز بر هدف های کوتاه مدت است و پیامدها برای کارکنان نیز مشخص و روشن.
3. رهبری تحول گرا
در این سبک رهبری، رهبر به تحول و ارتقاء و بهتر شدن هر چیزی اعتقاد دارد. رهبران فرصت هایی برای کشف ایده ها و رویکردهای مختلف برای اعضای تیم فراهم می کنند. در این سبک احساس تعلق و وفاداری بیش تر دیده می شود. اما ممکن است در این سبک عملکرد به صورت متوسط باشد زیرا اهداف افراد به روشنی مشخص و شفاف نیست.
4. رهبری خودکامه
این سبک رهبری رویکردی رئیس محوراست. رهبر کنترل کامل بر کل کار را دارد و نگاهی از بالا به پایین در ارتباطات وجود دارد. این رهبران دستورالعمل ها را دیکته می کنند و انتظار دارند بقیه ی اعضا آن را رعایت کنند.
این گروه از رهبران به معاشرت و فعالیت های تیمی اهمیت نمی دهند بازخوردی به اعضای خود نمی دهند و خودشان سریع تصمیم می گیرند و دیکران را سرکوب می کننند. حس برتری طلبی در این رهبران همواره آن ها را به استبداد می کشاند.
رهبری در دوران کرونا
این وضعیت بحرانی برای همه بی سابقه بود و هیچ روش کاملی برای رسیدگی به امور وجود نداشت و تمام رهبران در مشاغل مختلف و در زمینه های گوناگون با آزمایش و خطا روبرو بودند. رهبران در این وضعیت باید سبک های رهبری خود را تجزیه و تحلیل کنند و اقدامات مناسب رهبری را تقویت کنند.
از جمله حوزه هایی که قابل تمرکز است شامل:
1. ارتباط: ارتباطات کلید رهبری خوب با دیگر اعضای تیم است. قدرت ارتباط همه را به حرکت در می آورد و به سمت موفقیت می کشد. اعضای تیم را درک کنید و همچنین به یک ارتباط خوب پایبند بمانید.
2. انعطاف پذیری و سازگاری: درک کردن و همدلی برای یک ربر اصل اساسی است. رهبران باید انعطاف پذیری و سازگاری داشته باشند و به دیگر اعضا القا کنند. در برابر پیشنهادات جدید گشوده باشند تا اهداف بلند مدت میسر گردد.
نکته نهایی
ارتقا کیفیت رهبری به تاب آوری، هوش هیجانی و تجربه فرد بستگی دارد. یک رهبر به سازگاری و پویایی بالایی نیازمند است. تمام ویژگی ها و مهارت ها برای افراد در حوزه ی رهبری قابل رشد و ارتقا هستند و می توان مانند دیگر مهارت ها، مهارت رهبری را نیز افزایش داد.
هر سبک رهبری مزایا و معایبی دارد که با ارزیابی می توان یک سبک خوب ومنحصر به فرد ایجاد کرد و با شناختن خود و خودآگاهی کافی، یک تیم قوی و مبتکر را هدایت کرد.
