سردرد به دلیل مصرف تریاک
در همه جوامع از تریاک به عنوان یک مواد اعتیادآور استفاده می‌کنند. مصرف تریاک مثل دیگر ماده‌های اعتیادآور دارای عوارض زیادی است که شایع ترین آنها سردرد به دلیل مصرف تریاک است. در این مقاله به عوارض جانبی تریاک به خصوص سردرد می‌پردازیم. همراه ما در سایت آموزشی و پژوهشی رابینیا باشید.
تریاک چیست؟
از خشک شدن شیره گیاه خشخاش ماده‌ای قهوه ای به دست می‌آید که به آن تریاک می‌گویند. از 4000 سال قبل از میلاد مسیح مصرف آن شروع شده است. این گیاه بیشتر در مناطق معتدل کشت شده و در برخی مناطق دنیا برای زیبایی و استفاده از دانه‌های آن که دانه ای روغنی بوده و بسیار مغذی است تولید می‌شود. از دانه‌های خشخاش در تهیه کیک و شیرینی استفاده می‌شود.
11 % تریاک را مورفین تشکیل می‌دهد که یک ماده مخدر و ضد دردی بسیار قوی است. در علوم پزشکی از مورفین به عنوان یک مسکن استفاده می‌کنند و به دلیل بی‌حسی قابل توجهی که دارد در عمل‌های جراحی نیز بسیار کاربرد دارد. به دلیل وجود مورفین در تریاک، در گذشته از آن به عنوان داروی ضددرد استفاده می‌کردند ولی با گذشت زمان و پیشرفت استخراج مورفین از تریاک و قابلیت تزریق مستقیم آن، استفاده از تریاک منسوخ شد.
مصرف تریاک تحت عنوان مواد اعتیاد آور
اگر از مورفین طولانی مدت استفاده شود در بدن مقاومت ایجاد کرده و باعث اعتیاد در فرد می‌شود. همچنین عامل اصلی اختلالات و عوارض جانبی ناشی از مصرف تریاک وجود همین مورفین در ترکیب تریاک است. علاوه بر مورفین، تریاک از انواع آلکالوئیدهای دیگر مانند کدئین و تبائین (پارا مورفین) تشکیل شده است که تاثیر آن ها نیز مانند مورفین می باشد. تریاک را می توان همانند سیگار کشید و هم می‌توان آن را خورد.
چگونگی تاثیر تریاک بر روی بدن
همانطور که گفته شد تریاک از آلکالوئیدهای فعال تشکیل شده و این آلکالوئیدها بر روی گیرنده هایی خاصی در مغز، سیستم عصبی و دستگاه گوارشی که تحت عنوان گیرنده های افیون شناخته می شوند، متصل می شوند. این اتصال مانع اتصال مواد شیمیایی اصلی که باید روی این گیرنده ها قرار بگیرند، می شود و باعث می شود عملکرد این دستگاه ها دچار تغییر شوند و عوارض خود را در بدن ایجاد می کند.
چگونگی تاثیر تریاک بر دستگاه گوارش
آلکالوئیدهای فعال در تریاک سرعت روده را کاهش داده و برای درمان اسهال کمک می‌کند. ولی این نکته را در نظر داشته باشید که همین کاهش سرعت روده یبوست را در افراد به وجود می‌آورد. معمولا شروع اثر این ماده بر روی دستگاه گوارش بین ۱۵ تا ۶۰ دقیقه است و چیزی حدود ۴ تا ۶ ساعت باقی می ماند. اکثر دوز مورفین موجود در این ماده طی ۷۲ ساعت از طریق ادرار دفع می شود.
چگونگی تاثیر تریاک بر سیستم عصبی
در مغز همه انسان‌ها و حیوانات گیرنده‌هایی وجود دارد که مواد شیمیایی باید به آنها متصل شده و با انجام فعالیت و مکانیسمی کاهش درد را به همراه دارد. اگر فردی تریاک مصرف کند به جای مواد شیمیایی تسکین دهنده اصلی، آلکالوئیدهای فعال به روی گیرنده‌ها قرار می‌گیرند و اختلال در فعالیت طبیعی بدن ایجاد می‌کند.
این گیرنده ها در مغز و سایر مکان های بدن وجود دارند. اتصال این آلکالوئیدها باعث می شود فرد دیگر نتواند درد را احساس کند و باعث ایجاد حس خوبی در فرد می شود. البته فرد دچار عوارض جانبی مانند حالت تهوع، گیجی و خواب آلودگی نیز می شود. مصرف تریاک ممکن است در ابتدا باعث تسکین درد شود اما در دراز مدت وابستگی ایجاد کرده و فرد درگیر اعتیاد به آن ماده می شود و برای رسیدن به همان احساس سرخوشی نیز به دوز بالاتری احتیاج است.
عوارض مصرف تریاک
مصرف این ماده به طور موقت درد های بدن را کاهش می دهد اما با گذشت زمان و استفاده طولانی مدت از این ماده فرد اعتیاد پیدا کرده و پس از مدتی برای ایجاد حس سرخوشی نیاز دارند دوز های بالاتری از این ماده را استفاده کنند. اعتیاد به تریاک اثرات منفی روحی و جسمی متفاوت و فراوانی دارد از اثرات و عوارض جسمی آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضعیف شدن سیستم ایمنی
- احساس رخوت و خستگی
- از دست دادن میل به غذا
- سیاه شدن رنگ پوست
- سرعت تنفس آهسته
- حالت تهوع و استفراغ
- از دست دادن وزن
- اختلالات بینایی
- توهم و هذیان
- اختلال خواب
- عرق زیاد
- دل پیچه
- سردرد
تاثیرات روانی مصرف تریاک
اعتیاد به تریاک نیز مانند هر اعتیادی دارای بعد روانی است و فرد گمان می کند بدون ماده مخدر توان ادامه زندگی را ندارد و از طرف دیگر اعتیاد می تواند ابعاد مختلفی از زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. اعتیاد بر روی روابط اجتماعی و فعالیت شغلی فرد به دلیل عوارض جسمی و روانی خود تاثیر دارد. برخورد درست با مقوله اعتیاد بخصوص بعد روانی آن مسئله بسیار مهمی است.
میزان تاثیر تریاک بر افراد
در همه افراد تریاک عوارض یکسانی ندارد و با توجه به موارد مختلف تاثیرات متفاوتی دارد. در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
- مصرف همزمان داروها و مخدر های دیگر
- میزان مصرف (چند بار و چه مقدار)
- وزن، جثه و وضع سلامتی فرد
- نظم در مصرف تریاک
- درجه خلوص تریاک
علت سردردهای ناشی از مصرف تریاک چیست؟
وقتی فرد در درازمدت از این مواد استفاده کرد به مرور زمان حس لذت از بین رفته و به چیز طبیعی در بدن تبدیل می‌شود و فرد کم کم معتاد می‌شود. از این رو اگر ترکیبات تریاک و آلکالوئیدهای موجود به گیرنده‌های مغزی نرسد، فرد در بدن احساس کمبود با سوزش و درد سر و یا بدن می‌کند. از طرف دیگر سیستم کنترل درونی درد در بدن این افراد به خاطر اینکه مرفین را به صورت طولانی مدت استفاده کرده اند از کار افتاده و فلج شده است. برای اینکه بتوانند بعد در خودشان کنترل داشته باشند و حس بهتری داشته باشند باید دوز بیش تری از تریاک استفاده کنند.
راهکار کاهش سردرد ناشی از مصرف تریاک
قطع مصرف تریاک بهترین راه درمان سردرد ناشی از مصرف آن است. ولی با کاهش مصرف دوز تریاک نیز سردردها کاهش پیدا می‌کند. با ورزش کردن و تعریق بیشتر سردرد کاهش پیدا می‌کند. آندروفین از مسکن‌های طبیعی بدن است که ساختاری شبیه به مورفین دارد. که این ماده در کاهش سردرد ناشی از تریاک موثر است و از طرف دیگر ورزش کردن باعث می شود که فرد بتواند راحت تر تریاک را ترک کند. بستن چشم ها در روز حتی به اندازه کم می تواند باعث کاهش سردرد شود زیرا عدم خواب کافی می‌تواند باعث حساس تر شدن مغز شود. بنابراین با خواب کافی می‌توان بدن خود را در وضعیت بهتری قرار داد.
سرب موجود در تریاک و سردرد ناشی از آن
سرب فلزی است که در طبیعت وجود داردولی اگر از راه تنفس، خاک و آب و یا روش‌های دیگر وارد بدن شود سلامت فرد را به خطر انداخته و باعث مسمومیت می‌شود. امروزه تریاکی تحت عنوان تریاک غیرمجاز در جامعه وجود دارد که به میزان بالایی سرب دارد که فرد با مصرف آن دچار مسمومیت سربی می‌شود. مشکل اساسی در مسمومیت ناشی از سرب موجود در این نوع تریاک این است که بدون آزمایش به هیچ وجه نمی توان تشخیص داد که آیا این تریاک حاوی سرب و یا مواد زیان بخش دیگر می باشد یا نه.
نشانه های مسمومیت با سرب به شرح زیر است:
- تهوع
- یبوست
- درد معده
- سردرد
مهم ترین عارضه مسمومیت با سرب درد های شکمی شدید است اما سردرد نیز در کنار آن بسیار دیده می شود این مسمومیت در حالت شدید ممکن است سبب تشنج و اغما فرد شود.
از بین بردن سرب داخل بدن
بهترین رش استفاده از برخی خوراکی‌ها است. یوه‌ها، سبزیجات و مکمل‌های دارای ویتامین برای دفع سرب بسیار کمک می‌کنند مخصوصا اگر نوع مصرف تریاک استنشاقی باشد. ویتامین c تاثیر بسزایی در پاک سازی آن ها دارد. همچنین مصرف شیر و لبنیات نیز کمک کننده است. اگرچه مصرف لبنیات بر ریه تاثیر مستقیمی ندارد اما برای دفع سموم در دستگاه گوارش بسیار موثر است.
ترک یکباره تریاک
برخی از افراد به صورت خودسرانه اقدام به ترک می‌کنند که بسیار خطرناک است چرا که در زمان ترک بدن علائمی را نشان می‌دهد و فرد به دلیل اطلاعاتی که از این علائم ندارد نمی‌تواند آن را کنترل کند. علاوه بر این مورد تیک یکباره احتمال اوردوز را افزایش می‌دهد. برای ترک باید به متخصص مراجعه شود.
ارتباط داروهای گیاهی با ترک اعتیاد به تریاک
برخی افراد از داروهای گیاهی برای ترک و یا کاهش درد استفاده می‌کنند ولی این فقط موقتی است و در مصرف طولانی مدت به دلیل اینکه به مواد مخدر شباهت دارد، وابستگی به وجود آورده و علاوه بر اینکه فرد اعتیاد خود را ترک نکرده، به این ماده نیز وابسته می‌شود.
آیا مصرف تریاک می تواند مصرف سایر مواد را در پی داشته باشد؟
مورفین موجود در تریاک باعث وابستگی سلول‌های مغز به این ماده می‌شود و مغز نسبت به مصرف آن تمایل پیدا می‌کند و برای اینکه سرخوشی افزایش پیدا کند به دنبال مخدر قوی تر می‌گردنند تا مورفین بیشتری دریافت کند.
مصرف تریاک و دیابت
برخی از افراد تصور غلطی در خصوص مصرف تریاک دارند. آنها بر این باورند که تریاک سوخت و ساز بدن را بالا برده و باعث کاهش میزان قندخون فرد دیابتی می‌شود. ولی از لحاظ علمی نه تنها مصرف تریاک برای کنترل دیابت کمک نمی‌کند، بلکه مانعی برای ترشح انسولین از پانکراس ایجاد می‌کند و حال بیمار دیابتی را وخیم‌تر می‌کند.
علاوه بر آن دیابت و تریاک اثر توام بر یکدیگر دارند و آستانه درد را در فرد افزایش می دهند به صورتی که اگر فردی دیابتی تریاک مصرف کنند و در معرض سکته قلبی قرار بگیرد به دلیل افزایش آستانه درد، دیرتر متوجه درد ناشی از سکته شده و ممکن است راه نجاتی برای او وجود نداشته باشد.
نکته نهایی
تریاک و یا هر ماده مخدر دیگر فقط برای کوتاه مدت اثر دارند و در بلندمدت وابستگی و عوارض زیادی را برای فرد به وجود می‌آورد. برای ترک اعتیاد باید به پزشک مراجعه شود تا فرد وابستگی از مواد را از خود دور کند و به زندگی بازگردد.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ترک اعتیاد کلیک کنید.
