توهین و فحاشی معمولا ابزاری است که افراد در زمان عصبانیت خواسته یا ناخواسته از آن استفاده می‌کنند با این که می‌دانند به نتایج دلخواه نمی‌رسند و هیچ موضوعی حل نمی‌شود. این روش ارتباطی نه تنها باعث حل مسئله نشده بلکه به مرور زمان متوجه می‌شویم نوع رابطه تغییر کرده و آنطور که انتظارش را داشتیم پیش نرفته است. ریشه اغلب دعواها و طلاق زوج‌ها بی‌احترامی به شان یکدیگر است. گاهی دوستان صمیمی و یا زوجین نیز به خاطر صمیمیت در رابطه به یکدیگر بی‌احترامی می‌کنند. این نوع روابط در بلند مدت ممکن است دچار آسیب شوند.
توهین به معنای خوار کردن، سبک داشتن، خفت و خواری است. توهین و فحاشی، یکی از ارکان خشونت کلامی است، در واقع می‌توان گفت همان خشم و تعارض‌های حل نشده و کهنه می‌باشد. در برخی جوامع امروزی به دلایل مختلف آستانه صبر و تحمل بسیاری از مردم به نسبت گذشته پایین آمده است. همین موضوع باعث شده افراد نسبت به مسائل زودتر واکنش نشان دهند. عصبانیت و عدم کنترل خشم مهم ترین عوامل شروع کننده توهین و پرخاشگری هستند. از طرفی کاهش سطح رفاه و نداشتن آرامش منجر به افزایش تنش می‌شود به طوری که حتی کلام‌های خالی از توهین نیز بی‌احترامی تلقی می‌شوند.
ریشه فحاشی احساس حقارت و خودکم بینی است یعنی زمانی که فرد احساس می‌کند در موضع ضعف است به بی احترامی روی می‌آورد. ناسزاگویی نوعی مکانیسم دفاعی در برابر شرایط بحرانی و ناکامی است. در رویکردهای مختلف علل متفاوتی برای فحاشی بیان شده است. مثلاً در دیدگاه روانکاوی فحاشی می‌تواند ناشی از عقده‌های سرکوب شده و ناکامی باشد یعنی زمانی که فرد در رسیدن به اهداف و خواسته‌هایش احساس ناکامی کند شروع به توهین و بددهنی می‌کند.
یک دلیل دیگر برای توهین و بی احترامی یادگیری اجتماعی است. بچه‌ها، کودکان، نوجوانان و حتی بزرگسالان اگر در محیطی قرار گیرند که لغزش‌های زبانی مرسوم باشد؛ به مرور روابط خود را این چنین پیش می‌ببرند. همچنین فحاشی یک شیوه کنار آمودن با استرس و تنش است. توهین و فحاشی برای تخلیه خشم و تسکین استرس مثل گریه کردن عمل می‌کند.
گاهی اوقات افراد از روی عادت فحاشی می‌کنند. گاهی نیز به منظور جلب توجه، شوخ طبعی و یا ایجاد احساس صمیمیت از برخی کلمات نامناسب استفاده می‌کنند. فقدان مهارت‌های گفتگو یکی دیگر از دلایل فحاشی و پرخاشگری کلامی است. یادگیری مهارت‌های گفتگو و نحوه ایجاد ارتباط موثر برای برقراری یک رابطه به دور از تنش مفید خواهد بود.
بحث لفظی و مشاجرات در همه روابط تا حدی وجود دارد. اما آنچه که مخرب است دعوا و مشاجره نیست، بلکه تمسخر، تحقیر، توهین و فحاشی است. تحقیر دائمی همسر ضربه‌های جبران ناپذیری به زندگی مشترک‌تان می‌زند و روز به روز باعث اختلاف‌ها و درگیری‌های بیشتری می‌شود تا جایی که حتی ادامه زندگی مشترک آن‌ها غیرممکن شود زیرا زمانی که در یک رابطه چنین اتفاقاتی می‌افتد دو نفر احساس بیگانگی و جدایی می‌کنند. در نهایت دیگر از آن حس اتحاد و همدلی خبری نیست. عواملی دیگری هم در این میان دعوای بین زوجین را تشدید می‌کنند.
فردی که مورد تحقیر و بی احترامی قرار می گیرد به مرور احساس قربانی بودن، خشم و نفرت پیدا می کند. حتی ممکن است فرد در مقابل رفتارهای توهین آمیز و فحاشی، برای دفاع از خود شروع به پرخاشگری، قهر، تهدید و انتقام کند. اگر چرخه احترامی در خانواده دائم تکرار می شود بهتر است برای حل این مشکل به یک مشاوره خانواده مراجعه نمایند.
مجازات فحاشی چیست؟
در جریان اختلافات خانوادگی، گاهی یکی از زوجین نسبت به فرد مقابل و اعضای خانواده او، شروع به فحاشی و توهین می‌کند اما نمی‌داند که ممکن است، این رفتار برای گوینده ایجاد مسئولیت کرده و کار او را به دادسرا بکشاند. ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی به صراحت بیان می‌کند؛ توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک، مجازاتِ شلاق تا ۷۴ ضربه و جریمه نقدی در پی خواهند داشت
رفتار مناسب در مقابل توهین و فحاشی
به دنبال علت اصلی باشید. بهتر است رفتارهای توهین آمیز همسرتان را مورد بررسی قرار دهید. برای این کار بهتر است رفتارها را همراه با پیش آیندها یعنی علت وقوع رفتار و پیامدها یعنی نتیجه رفتار و موقعیت، ثبت و یادداشت کنید. گاهی با تغییر سبک زندگی و نوع ارتباط می‌توانید فرد را تحت تاثیر قرار دهید. تلاش کنید با بیان جملات و عباراتی او را به تفکر وا دارید، و فرد را به تدریج به انجام رفتارهای جدید عادت بدهید. سعی کنید حس حقارت را در همسرتان ایجاد نکنید و در مقابل خودتان حس برتری طلبی نداشته باشید.