مسائل مورد بحث در مشاوره خانواده
در گذشته خانواده‌ها برای حل کردن مشکلاتشان، با افراد با تجربه و سن بالای خانواده خود و به اصطلاح با ریش سفیدان خانواده مشورت می‌کردند. اما امروزه با توجه به تغییر سبک زندگی و نیازهای متنوع جامعه، خانواده‌ها با مشکلات پیچیده‌تری مواجه هستند و برای حل این مشکلات نیاز به مشاوره با یک متخصص دارند. مشاوره خانواده تلفنی یا حضوری هر دو می‌توانند به شما برای رفع این مشکلات کمک کنند.
مشاوره خانواده و مشاوره تلفنی خانواده طیف وسیعی از مسائل را در برمی‌گیرد که علاوه بر کمک در حل مشکلات خانوادگی می‌تواند در بالا بردن مهارت شما در زندگی به عنوان عضوی از خانواده بسیار مؤثر باشد.
از جمله مباحث مطرح در زمینه خانواده می‌توان به مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره دوستی بین دختر و پسر، مشاوره دوستی‌های پیش از ازدواج، مشاوره دوران نامزدی، مشاوره همسرگزینی، مشاوره همسریابی، مشاوره ازدواج، مشاوره عقد و مهریه، مشاوره زندگی مشترک، مشاوره جنسی، مشاوره روابط زناشویی، مشاوره دوران بارداری، مشاوره نوزاد و نوباوه، مشاوره مشکلات یادگیری کودک، مشاوره بازی کودک، مشاوره تربیت کودک، مشاوره نوجوان، مشاوره بلوغ و رشد، مشاوره کودک ، مشاوره جوان، مشاوره طلاق ، مشاوره خیانت ، مشاوره چندهمسری و …. اشاره داشت.
چه مشکلاتی را می‌توانیم در مشاوره خانواده مطرح کنیم؟
مشاوره خانواده در بسیاری از زمینه‌ها می‌تواند به شما کمک کند. اما در برخی زمینه‌ها نیاز به مشاوره ضروری بوده و بدون کمک متخصص پیچیدگی مسائل بیشتر می‌شود. از جمله مهم‌ترین شرایطی که لازم به مداخله مشاوره خانواده دارد، به شرح زیر است:
1. مشکلات ارتباطی با همسر
زندگی زناشویی دارای چالش‌های زیادی است. ولی زمانی که به جای آرامش در کنار همسرتان، بیشتر دچار استرس و تنش هستید؛ باید سریعا برای برطرف کردن این مشکل اقدام کنید. بهبود رابطه زن و شوهر آن هم زمانی که حرمت‌ها از بین رفته و دعواها شدید شده‌اند، دیگر کار آسانی نخواهد بود. عدم آگاهی از مهارت ارتباط صحیح با همسر موجب سردی، بی علاقی، بی اعتنایی، علاقه نداشتن به گفتگو با همسر، بی میلی جنسی و… می‌گردد. تا جایی که نادیده گرفتن احساسات همسر در این دعواها، در طولانی مدت به سوء استفاده‌های عاطفی و جسمی تبدیل می‌گردد.
2. طلاق عاطفی و دلسرد شدن زوجین نسبت به یکدیگر
زمانی که رابطه زن و شوهر تنها به رابطه در خانه محدود شود، به طوری که هیچ احساسی به یکدیگر نداشته باشند، دریافت مشاوره خانواده بسیار ضروری است. نشان ندادن احساسات در زندگی زناشویی به مرور سبب سرد شدن رابطه زناشویی و از بین رفتن صمیمیت زوجین می‌گردد. در بسیاری از جلسات مشاوره روانشناسی شاهد بودیم که دلیل برداشت‌های اشتباه و دور شدن زوجین از یکدیگر، عدم ابراز محبت و عشق بود. بیان نکردن احساسات در نهایت باعث سرد شدن هر چه بیشتر زوجین و طلاق عاطفی آن‌ها می‌شود.
3- رفتارهای منفی همسر در مشاوره خانواده
در زندگی‌های امروزی همه افراد در طول روز تنش‌ها، اضطراب و استرس‌های زیادی را متحمل می‌شوند. هر چقدر هم این تنش‌ها را برای مدتی در خود پنهان کنند، در نهایت در یک موقعیت این ناراحتی‌ها بروز پیدا می‌کنند. احساسات منفی مانند ناراحتی، احساس ناامیدی و ناامنی سبب بروز رفتارهای مضر و گاهی آسیب‌زا در زندگی مشترک می‌شود.
برخی از رفتارهای بد همسر ریشه در اختلالات شخصیت و ناشی از تربیت والدین اوست که در شخصیت او تثبیت شده است. یک فرد متخصص در زمینه خانواده به زوجین کمک می‌کند تا بتوانند احساسات منفی خود را شناسایی کرده و نحوه برخورد با این احساسات را بیاموزند. مشاور با آموزش مهارت‌های برقراری ارتباط با همسر و مهارت‌های همسرداری به شما کمک می‌کند تا خود به حل مشکلات موجود بپردازید و مهارت حل مسئله را نیز در شما تقویت می‌کند.
4. رفع چالش‌های زندگی زناشویی
عدم تفاهم زوجین به مشکلات زناشویی دامن می‌زند. در جلسات مشاوره شاهد بودیم که بسیاری از زوج‌ها بیان می‌کنند «ما می‌دانیم که چه مشکلاتی داریم ولی نمی‌دانیم که چگونه این مشکلات را برطرف کنیم». دلیل این عدم توانایی نبود تفاهم در بین زوجین است. در چنین شرایطی حضور یک شخص سوم متخصص برای کمک به حل اختلافات زناشویی بسیار تاثیرگذار است.
5. زمانی که فکر می‌کنید طلاق آخرین گزینه است
در زمان‌های اختلاف و دعوا، کمی فاصله میان زن و شوهر می‌تواند مفید باشد. با این حال، وقتی این مدت طولانی و مدام شود، حتما از یک متخصص روانشناس کمک بگیرید.
دور از هم زندگی کردن و به خانه نرفتن اختلافات زوجین را حل نمی‌کند. این طرز برخورد برای حل مشکلات خانوادگی تنها سبب تقویت این فکر می‌شود که دور بودن از همسر مفید است و سبب سوق زوجین به سمت طلاق می‌شود. اما این موضوع معمولا نادیده گرفته می‌شود.
6. ادامه زندگی به خاطر فرزندان، آبرو و…
زمانی که احساس می‌کنید تنها به خاطر فرزندان، آبرو، حرف‌های خانواده، همسایه‌ها و… به زندگی مشترک خود با همسرتان ادامه می‌دهید؛ حتما از یک مشاوره خانواده باید کمک بگیرید. چرا که ادامۀ چنین زندگی تنها به سلامت روانی شما و فرزندتان آسیب می‌رساند. زن و شوهر باید به زندگی مشترک‌شان به عنوان یک رابطه سالم و مثبت نگاه کنند تا بتوانند یک بستر مناسب برای تربیت فرزند فراهم سازند.
فرزندان بسیار باهوش هستند، مهم نیست والدین چقدر و چگونه اختلافات میان خود را در حضور فرزند کتمان کنند. همه فرزندان رابطه سرد میان والدین‌شان را متوجه می‌شوند.
7. چالش‌های مرتبط با تربیت فرزندان
تربیت فرزند مسئله بسیار مهمی است که نیاز به کسب آگاهی و افزایش اطلاعات دارد. بسیاری از والدین، به خصوص آن‌هایی که تازه بچه‌دار شده‌اند نمی‌دانند چگونه فرزندان خود را تربیت کنند و ارتباط مؤثری با آن‌ها داشته باشند. در بسیاری از موارد شاهد بوده‌ایم که پدر و مادر در تربیت فرزندان خود به تفاهم نمی‌رسند و هر کدام روشی متفاوت را برای تربیت به کار می‌گیرند. دوگانگی در تربیت فرزند، آسیب‌های زیادی به او وارد می‌کند. والدین می‌توانند برای جلوگیری از این دوگانگی و انتخاب بهترین سبک تربیتی از مشاوران خانواده کمک بگیرند.
8. رابطه والدین و فرزندان نوجوان
شما می‌توانید نواقص ارتباطی خود را با فرزندان و یا والدین مطرح کنید. بسیاری از والدین به دنبال راه‌هایی هستند تا روابط خود را با فرزندان نوجوان بهبود ببخشند. از جمله مشکلاتی که خانواده‌ها با آن مواجه هستند مربوط به روابط نامشروع فرزندان و یا انحرفات اجتماعی و رفتاری آن‌ها است. اگر در خانواده رابطه خوبی با پدر و مادر خود ندارید و یا احساس کمبود محبت و توجه می‌کنید می‌توانید از مشاوره خانواده بهره‌مند شوید. حل مشکلات و دعواهای میان خواهر و برادرها نیز در مشاوره خانواده صورت می‌گیرد.
البته نباید فراموش کرد که والدین اغلب نمی‌توانند مطابق تغییراتی که طی بلوغ برای فرزندشان اتفاق می‌افتد سبک رفتاری‌شان را رشد دهند، از این رو متاسفانه شاهد درگیری های شدید پدر و مادر با فرزند نوجوان هستیم که خود این درگیری‌ها بیشتر باعث انحراف نوجوان می‌شود.
برتری مشاوره خانواده تلفنی نسبت به مشاوره خانواده حضوری
امروزه بسیاری از افراد برای مشاوره حضوری به مرکز مشاوره روانشناسی مراجعه می‌کنند، ولی چند مشکل برای مراجعه به مراکز مشاوره روانشناسی وجود دارد. برای مراجعه حضوری مخاطبان باید از قبل به مراکز مراجعه کنند، وقت قبلی بگیرند و در لیست انتظار بمانند تا نوبت‌شان بشود. در این چرخه در بسیاری از موارد، شاهد بوده‌ایم زمانی که نوبت بعضی از مخاطبان می‌رسید کار از کار گذشته و مشکلاتشان به مرحله بحرانی رسیده است.
اثر بخشی مشاوره خانواده در چه صورت کامل می‌شود؟
تنها زمانی می‌توانید از مشاوره خانواده نتیجه بگیرید که تمام راهکارهای ذکر شده را به کار ببرید و در این راه تلاش زیای به خرج دهید. رمز موفقیت شما در حل تعارضات خانوادگی، میزان عمل به راهنمایی‌های مشاور است. لازم است جهت حل مشکلات زوجین هدف مشترکی داشته باشند. «ما به مشاور مراجعه کردیم تا روابط خود را بهبود ببخشیم.» در واقع بیشتر مراجعین انتظار دارند با یک جلسه مشاوره تمام مشکلاتشان حل شود.
در واقع بهره‌مندی از مشاوره خانواده به جلسات مشاوره محدود نمی‌شود و بیشترین نقش را خود مراجعه کننده ایفا می‌کنند. در صورت عدم نتیجه بخشی ارتباط خود را با مشاور به سرعت قطع نکنید و نگرانی‌های خود را برای او توضیح دهید تا راه‌حل‌های جدید دریافت کنید.
انواع سبک‌های مشاوره خانواده
مشاوران خانواده با بررسی وضعیت و شرایط مراجعین و به تناسب نیازهای آنان سبک‌های مشاوره‌ای زیر را به کار می‌گیرند:
1. سبک مشاوره خانواده بوون یان
این سبک از مشاوره خانواده برای افرادی است که تمایلی برای حضور در مراکز مشاوره ندارند و یا به دلیل مشکلات مختلف نمی‌توانند در مراکز حاضر شوند. در این نوع از مشاوره‌ها فرد سومی رابط بین افراد و مشاور می‌شود تا مشکلات و تعارضات بین افراد را حل کند. برای مثال مادر خانواده برای حل مشکلات بین زوجین واسطه می‌شود و به مشاور مراجع می‌کند.
2. سبک مشاوره‌ای ساختارمند
در این نوع سبک مشاوره‌ای تلاش بر آن است تا نقش‌ها و جایگاه‌های قدرت در خانواده مورد بررسی قرار گرفته و دوباره تنظیم شوند. چرا که بسیاری از تعارضات موجود در خانواده از تنظیم اشتباه نقش‌های افراد ناشی می‌شود. برای مثال نقش کمرنگ پدر آسیب‌های فراوانی را به بنیان خانواده وارد می‌کند. در سبک ساختار مند سعی می‌شود تا افراد در جایگاه مناسب خود به ایفای نقش بپردازند.
3. سبک مشاوره‌ای سیستماتیک
در سبک سیستماتیک، مشاور به معنای رفتارهای اعضای خانواده توجه می‌کند و ارتباط بین افراد را مورد ارزیابی قرار می‌دهد؛ اما این دخالت‌ها و کند و کاوها تنها در ذهن مشاور اتفاق می‌افتد و مشاور در این سبک رویکردی خنثی دارد. مشاور با بیان نمونه‌های درست رفتار سعی در اصلاح رفتارهای اعضای خانواده، افزایش آگاهی‌های آن‌ها و آموزش‌شان دارد.
4. سبک مشاوره‌ای استراتژیک
این روش رویکردی مستقیم و کوتاه مدت دارد. از این روش برای خانواده‌هایی استفاده می‌شود که نیاز دارند به سرعت به حل تعارضات و مشکلات بپردازند و در مدت زمان کوتاه نتایج لذت بخشی را تجربه کنند. زمانی که اعضای خانواده اثرات مثبت را به سرعت مشاهده می‌کنند نسبت به حل مشکلات امیدوارتر شده و از بروز مشکلات بیشتر در فرآیند مشاوره جلوگیری می‌شود. در این روش اصولا تکنیک‌های کوتاه مدتی به فرد ارائه می‌شود.
چرا مشاوره تلفنی خانواده؟
در دنیای تخصص طلب امروزی دسترسی به مشاوران خوب بسیار مشکل است. چرا که جمع آوری مشاوران متخصص در یک مرکز برای مشاوره حضوری فضای بسیار زیادی را نیازمند است، در حالی که از توان مراکز مشاوره روانشناسی خارج می‌باشد (به همین دلیل برای مشاوره حضوری نوبت دهی می‌شود). در حالی که زمانی که متخصصان، مشاوره تلفنی می‌دهند به فضای بسیار زیادی برای مشاوره نیاز ندارند و تمامی متخصصان در زمینه‌های مختلف می‌توانند در یک مرکز حضور یابند.
