جزوه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام ، ایران (دانشگاهی)
جزوه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام ، ایران شامل مباحث زیر می باشد
از حدود سال 610 میلادي، دین اسلام با دعوت پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله در مکه پاى به عرصه وجود نهاد. اساس تاریخى- مفهومى دین اسلام را از این زمان مى توان به دو مرحله تقسیم کرد: مرحله دعوت و مرحله هجرت پیامبر صلى الله علیه و آله به یثرب و تشکیل حکومت اسلامى.
پس از تشکیل حکومت اسلامى، دین اسلام وارد دوره گسترش خود شد. هم جوارى اسلام با تمدنهاى آن روز، یعنى ایران، روم و مصر، زمینه ارتباط با این حوزه هاى تمدنى را فراهم آورد. پیامبر اسلام (ص) با ارسال نامه به سران کشورهاى همسایه، امکان ارتباط مسلمانان با آنها را فراهم ساخت.
این وضع پس از پیامبر، در زمان خلفاى راشدین، عهد اموى و عهد عباسى نیز ادامه پیدا کرد و در اواسط عهد عباسى گستره اسلام در سه قاره آسیا، افریقا و اروپا امتداد یافت .
در این دوره، از نظر گستره جغرافیایى، این دین از شرق تا مرز چین امروزى؛ از غرب تا مراکش کنونى در غرب افریقا یعنى منتهى الیه غربى مسکونى آن زمان
از شمال تمامى منطقه ماوراءالنهر و جنوب سیبرى، بخش وسیعى از آسیاى صغیر، تمام ساحل شرقى مدیترانه و کوه هاى پیرنه – حدفاصل اسپانیا و فرانسه و از جنوب نیز مجمع الجزایر آسیاى جنوب شرقى، جنوب شبه جزیره جفنا در سریلانکا و جنوب صحراى افریقا را شامل مى شد .
با انتشار اسلام در این گستره عظیم که دربرگیرنده اقوام و زبانهاى گوناگون بود، الفت و وحدت در میان مردمى حاکم شد که تا پیش از ظهور اسلام محدوده جغرافیایى زندگى آنان صحنه نبردها و جدالهاى بى حاصل بود . دین اسلام زمینه تضارب آرا و افکار بین تمدن اسلامى و فرهنگ و تمدنهاى پیشین را فراهم ساخت .
این پدیده ازاواخر سده دوم هجرى آغاز شد و اوج آن سده ششم بود. از اوائل قرن ششم هجري قمري تمدن اسلامی دچار رکود شد و علی رغم تلاش براي خیزش مجدد در عرصه تمدنی در پاره اي از مقاطع تاریخی این رکود تا سده چهارده ادامه یافت.
اما بعد از آن، جوامع اسلامی دچار سرخوردگی فرهنگی و جذب در تمدن غربی گشتند تا اینکه اندیشمندان مسلمان براي جبران عقب ماندگی و در واکنش به سلطه فرهنگی و تمدنی غرب وارد صحنه شده و در احیاء فرهنگ و تمدن اسلامی کوشیدند.
على علیه السلام به فرزندش امام حسن علیه السلام و دیگر انسانها مى فرماید: فرزندم، هر چند من عمرى به اندازه عمر همه کسانى که پیش از من زیسته اند، سپرى نکرده ام، اما در اعمال همه آنها نگریسته و در اخبارشان اندیشیده ام.
در آثارشان چنان سیر و جستجو کرده ام که گویا هم چون یکى از آنان شده ام بلکه به سبب آگاهى از سرگذشت آنان، گویا با همه آنها، از اولین فرد تا آخرینشان زندگى کرده، زلال و پاکى زندگانى آنان را از تیرگى هاى آن، و سودمندى اش را از زیان آن بازشناخته ام
گفتار روشن تر امام علیه السلام در تبیین قانونمندى تاریخ در نهج البلاغه چنین آمده است : اى بندگان خدا، بى گمان روزگار را با آیندگان و گذشتگان شیوه اى است همسان؛ که نه گذشته را بازگشتى است و نه شرایط کنونى را جاودانگى.
کنش هاى آن از روز نخست تا پایان با یک ضابطه است. بستر زمان، ماجراهاى تاریخ را میدان مسابقه اى است که هر کدام را پرچم افراشته اى است … پس، از آنچه مایه عبرت است پند گیرید و از گردش روزگار عبرت پذیرید و از بیم دهندگان (پیامبران) سود برگیرید
واژه های کلیدی: تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی
- جزوه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام ، ایران
- این جزوه به صورت خلاصه ولی نکات مهم به صورت کامل توضیح داده شده اند.
- شامل 56 صفحه می باشد.
فهرست
کلیات و مفاهیم اساسی
سیر تاریخی فرهنگ و تمدن اسلامی
مفاهیم فرهنگ و تمدن
تعریف تمدن
ارتباط فرهنگ با تمدن
عوامل مؤثر در زایش و اعتلاى تمدنها
عوامل و علل زوال و انحطاط تمدنها
ویژگی هاي تمدن دینی: در تمدن دینی
سیر تاریخی فرهنگ و تمدن اسلامی
عصر تاسیس فرهنگ و تمدن اسلامی
عصر گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی
زمینه ها و عوامل مؤثر در شکل گیرى تمدن اسلامى
جایگاه علم و دانش در اسلام
انتقال علوم و جذب دانشمندان به جهان اسلام
نهضت ترجمه
ادوار نهضت ترجمه
دوره هارون الرشید
دوره مأمون
دوره پس از مأمون
پایان نهضت ترجمه
عصر شکوفایی علوم و عصر طلائی فرهنگ و تمدن اسلامی
تاسیس و ترویج مراکز علمى در تمدن اسلامى
بیت الحکمه بغداد
مساجد
دارالعلمها
نظامیه ها
علوم در تمدن اسلامی
نظري و عملی
علوم غیراسلامی
ریاضیات
نجوم
فیزیک و مکانیک
طب
کیمیا
فلسفه
علوم اسلامی
قرائت
تفسیر
حدیث
.کلام
فقه
تاثیر تمدن اسلامی در تمدن غربی
هنر و تمدن اسلامی
مظاهرو تجلیات هنر
ویژگی هاي هنر اسلامی
عصر رکود و اُفول تمدن اسلامی
علل درونى و بیرونى رکود تمدن اسلامى
تعریف استبداد
استبداد در جوامع اسلامى
دنیاگرایى، تحجر و دور شدن از اسلام راستین
دنیاگرایى
آغاز سلسله بنى امیه و شروع تجمل
تَحجر
استاد مطهرى با تجزیه و تحلیل جریانهاى فکرى منحرف سه جریان کلى را شناسایى مى کند که به شدت گرفتار جموداندیشى بوده اند و در ترویج تحجر نقش مؤثرى بازى کرده اند
جریانهاى عقلى و عقل گریز در جهان اسلام
علل بیرونى رکو د تمدن اسلامی
جنگهاى صلیبى
ظهور مغولان
حمله مغولان به جهان اسلام
بررسى وضع فرهنگى و تمدنى اسلامى در دوره مغولان
سقوط اندلس
فتح اندلس به دست مسلمانان
علل سقوط اندلس به دست مسیحیان
عوامل داخلى مؤثر در افول مسلمانان در اندلس
علل و عوامل بیرونى سقوط اندلس
تهاجم فرهنگى
عوامل استحاله فرهنگی و تمدنی مسلمین در فرهنگ و تمدن غرب
استعمار (استعمار کهنه و نو)
استعمار در خاورمیانه و خلیج فارس
شیوه ها و ابزارهاي استعمار نو
شرق شناسى
ساده نگرى مبالغه آمیز و متناقض در نگرش به شرق
صهیونیسم
به طور کلى سه دیدگاه در تبیین پدیده صهیونیسم مطرح است
بیداري اسلامی و احیاء فرهنگ و تمدن اسلامی
بیداري اسلامی در جهان عرب
بیدارى اسلامى در ایران
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.