نماد سایت مجله روانشناسی رابینیا

معرفی رشته روانشناسی تربیتی (educational psychology)

صبا دهقانپور
روانشناسی تربیتی

    • معرفی رشته روانشناسی تربیتی (educational psychology)

    روانشناسی تربیتی (educational psychology) یکی از شاخه‌های روان‌شناسی است که به تحقیق در مسائل یادگیری و آموزش می‌پردازد. در هر جامعه اهمیت روانشناسی تربیتی بسیار واضح است چون موضوعات ریشه ای را هدف قرار داده است.

    روانشناسی تربیتی، نحوه یادگیری افراد که شامل: نتایجی است که دانش آموزان از تحصیل خود حاصل می کنند، فرآیند آموزشی، تفاوت های فردی در یادگیری، شاگردان با استعداد و عدم توانایی در یادگیری را بررسی میکند.

    تعریف روانشناسی تربیتی

    روانشناسی تربیتی یا آموزشی به مطالعه چگونگی یادگیری افراد می پردازد.

    این مطالعه شامل روند یادگیری، نحوه یادگیری، عوامل موثر بر یادگیری افراد، بررسی توانایی ها و استعداد و موارد دیگر می باشد که در نهایت به بهبود یادگیری و کم شدن استرس در افراد می انجامد.

    روانشناسانی که در این زمینه کار می کنند به پی بردن نحوه یادگیری افراد و به دست آوردن اطلاعات جدید در این زمینه علاقه دارند.

    این شاخه از روانشناسی تنها در رابطه با فرآیند یادگیری در اوایل دوران کودکی و نوجوانی نیست. بلکه فرآیندهای اجتماعی، عاطفی و شناختی را که درگیر یادگیری در تمامی دوران زندگی می شوند نیز شامل می شود.

    اهمیت روانشناسی تربیتی

    چون بررسی نحوه‌ی ساز و کار یادگیری افراد که معمولا دانش آموزان در سنین مختلف را شامل میشود و ایجاد راه های متنوع برای افزایش کارایی افراد، روانشناسی تربیتی یکی از مهم ترین شاخه های علم روانشناسی است که از سنین پایین با افراد در ارتباط است.

    اهمیت روانشناسی تربیتی زمانی مشخص میشود که بدانیم تغییرات کوچک در نحوه یادگیری دانش آموزان یا استفاده از راه های متنوع و جدید برای کشف استعدادهای آنها چه تاثیر فوق العاده ای بر آینده آنها به عنوان یک فرد و در نهایت دور نمای کلی یک جامعه خواهد داشت.

    به همین دلیل اهمیت روانشناسی تربیتی هر روز بیشتر برای مسئولین و البته والدین آشکار می شود و آنها از راهکارهای علمی این شاخه از روانشناسی بیشتر استفاده می کنند.

    هدف روانشناسی تربیتی

    روان‌شناسی تربیتی، بیشتر حاصل جمع دو علم روان‌شناسی و تربیت است. شناختی که از روان‌شناسی به دست می‌آید در فعالیت‌های کلاس درس و مدرسه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

    این علم، یک علم پیچیده است و در دین، فلسفه و روان‌شناسی محض که شامل مطالعات آزمایشگاهی روی حیوانات است، ریشه دارد.

    می‌توان هدف‌های ویژه روان‌شناسی تربیتی را این‌ گونه بیان کرد:

    1. فراهم کردن اطلاعات

    2. مهارت ها و توانش ها

    این مطلب را هم ببینید  معرفی رشته روانشناسی یادگیری (Educational psychology)

    3. ایجاد گرایش ها

     

     

    کار روانشناس تربیتی چیست؟

    روانشناسی تربیتی بر نحوه فکر کردن، یادگیری، یادآوری و پردازش اطلاعات افراد تمرکز دارد.

    روانشناسان تربیتی که تمرکز ویژه ای به جنبه شناختی دارند علاقه دارند پی ببرند که چگونه کودکان برای یادگیری ترغیب می شوند، چگونه مطالبی را که می آموزند به خاطر می آورند و چگونه مسائل را حل می کنند و…

    رویکرد سازنده گرا یکی از جدیدترین نظریه های یادگیری است که بر این موضوع تمرکز دارد که چگونه کودکان به طور فعالانه از دنیای اطراف خود شناخت پیدا می کنند.

    سازنده گرایی بیشتر تاثیرات اجتماعی و فرهنگی را که نقش مهمی در نحوه یادگیری کودکان ایفا می کنند در نظر می گیرد.

    این جنبه به شدت تحت تاثیر کار لو ویگوتسکی که نظراتی مانند ناحیه رشد مجاور و داربست آموزشی را مطرح کرده است می باشد.

    اگرچه روانشناسی تربیتی یک رشته نسبتا نوپا است اما هرچه که مردم بیشتر به فهم نحوه یادگیری انسان ها تمایل نشان دهند پیشرفت بیشتری خواهد داشت.

    حیطه کاری روانشناسی تربیتی

    در نظام آموزشی پیچیده امروز؛ روانشناسان تربیتی، با مربیان، مدیران، معلمان و دانش آموزان سر و کار دارند تا در این مورد که چگونه می توانند به افراد کمک کنند تا بهتر یاد بگیرند اطلاعات بیشتری کسب کنند.

    این موضوع اغلب درگیر یافتن روش هایی برای شناخت دانش آموزانی که ممکن است کمک بیشتری نیاز داشته باشند.

    ایجاد برنامه هایی با هدف کمک به دانش آموزانی که با مشکلات درسی مواجه هستند و حتی به وجود آوردن روش های جدید یادگیری می شود.

    برخی از موضوعات مختلفی که روانشناسان تربیتی به آن ها تمایل دارند به شرح زیر می باشند:

    تاریخچه روانشناسی تربیتی

    روانشناسی تربیتی یک گرایش نسبتا نوپا می باشد که در سال های اخیر پیشرفت زیادی داشته است.

    روانشناسی تا اواخر دهه ۱۸۰۰ به عنوان یک علم جداگانه پدیدار نشد.

    بنابراین بر مبنای تاریخچه روانشناسی تربیتی علاقه اولیه به روانشناسی تربیتی عمدتا توسط فیلسوفان تربیتی شدت گرفت.

    فیلسوف سرشناس، جان فردریش هربارت را پدر روانشناسی تربیتی می نامند.

    هربارت عقیده داشت که علاقه دانش آموز به یک موضوع تاثیر بسیار زیادی بر نتیجه ای که از یادگیری حاصل میشود دارد.

    این مطلب را هم ببینید  طرحواره محرومیت هیجانی

    همچنین او بر این عقیده بود که معلمان باید در هنگام تصمیم گیری برای این که کدام شیوه آموزشی مناسبتر است این علاقه را همراه با پیش فرضی از آن در نظر بگیرند.

    بعدها، روانشناس و فیلسوف، ویلیام جیمز نقش منحصر به فردی را در این زمینه ایفا کرد.

    کتاب ویلیام جیمز با نام “صحبت هایی با معلمان در باب روانشناسی” که در سال ۱۸۹۹ به چاپ رسید، یکی از اولین درس نامه ها در رابطه با روانشناسی تربیتی به شمار می آید.

    در همین بازه زمانی روانشناس فرانسوی، آلفرد بینه  تست های هوش خود را که بسیار معروف هستند معرفی کرد.

    این تست ها طراحی شدند تا به دولت فرانسه کمک کنند، کودکانی را که به اختلالات تکاملی دچار بودند شناسایی کرده و برنامه های تحصیلی ویژه ای را برای آن ها فراهم سازند.

    در آمریکا جان دیویی، نقش مهمی در روانشناسی تربیتی و تحصیل داشت. نظرات دیویی، موجب پیشرفت آموزش شد. او معتقد بود مدرسه باید بر دانش آموزان تمرکز کند نه موضاعات یادگیری.

    او مدافع یادگیری فعال بود. به عقیده او تجربه های عملی بخش مهمی از فرآیند یادگیری را شامل می شوند.

    جدیدا، بنجامین بلوم، روانشناس تربیتی یک طرح طبقه بندی شده را اجرا کرده است که در آن اهداف مختلف تحصیل دسته بندی و توضیح داده شده اند.

    طبق توضیحات او سه دایره ای که در ردیف بالا قرار دارند اهداف یادگیری شناختی، موثر و روان حرکتی می باشند.

    افراد مشهور روانشناسی تربیتی

    در سر تا سر تاریخ، تعدادی از افراد نقش بسیار مهمی را در توسعه روانشناسی تربیتی ایفا کرده اند.

    از جمله این افراد مشهور می توان به اسامی زیر اشاره کرد:

    1. جان لاک

    یک فیلسوف انگلیسی که  (Tabula rasa) را بیان نمود.  نظریه لوحه سفید میگوید که ذهن در هنگام تولد مانند یک لوحه سفید است که بعدها از طریق تجربه و یادگیری نسبت به اطراف شناخت پیدا می کند.

    2. ویلیام جیمز

    یک روانشناس آمریکایی که شهرت او به واسطه مجموعه کتاب هایش با عنوان “صحبت هایی با معمان در باب روانشناسی” می باشد که بر روشی که معلمان می توانند به یادگیری دانش آموزان کمک کنند تمرکز دارند.

    3. آلفرد بینه

    یک روانشناس فرانسوی که برای اولین بار تست های هوش را ابداع کرد.

    جان دیویی

    یک روانشناس پر نفوذ آمریکایی و کارشناس آموزش و پرورش که در زمینه پیشرفت تحصیلی و اهمیت یادگیری به صورت عملی مطالب فراوانی نگاشته است.

    ژان پیاژه:

    یک روانشناس سوئیسی که شهرت او به واسطه نظریه بسیار موثرش به نام رشد شناختی می باشد.

    بی اف اسکیز

    یک رفتارگرای آمریکایی که نظریه شرطی سازی عامل را بیان نمود.تحقیق او در رابطه با تقویت و تنبیه ادامه یافت تا امروزه نقش مهمی را در زمینه آموزشی ایفا کند.

    جنبه های اصلی روانشناسی تربیتی

    مانند سایر زمینه های روانشناسی محققانی که در حیطه روانشناسی تربیتی کار می کنند نیز تمایل دارند هنگامی که یک مشکل را مد نظر می گیرند جنبه های مختلف این شاخه روانشناسی را برای حل آن مطرح کنند.

    این مطلب را هم ببینید  معرفی رشته روانشناسی مثبت‌ گرا (Positive Psychology)

    جنبه رفتاری بیانگر این است که افراد تمامی رفتارها را به واسطه شرطی سازی می آموزند.

    روانشناسانی که مدافع این جنبه هستند برای توضیح نحوه رخ دادن یادگیری به اصول شرطی سازی عامل متکی هستند.

    برای مثال معلمان ممکن است در ازای یک رفتار خوب از جانب دانش آموزان بُن هایی را به آن ها اهدا کنند که با اقلام مطلوبی مانند شیرینی یا اسباب بازی قابل تعویض هستند.

    اگرچه چنین روش هایی در برخی موارد مفید واقع می شوند، رویکرد رفتاری از این جهت که مواردی مانند گرایش ها، شناخت ها و انگیزه های درونی را برای یادگیری آن گونه که باید در نظر نمی گیرد مورد انتقاد قرار گرفته است.

    جنبه تکاملی یا رشد به نحوه یادگیری مهارت ها و دانش های جدید کودکان هنگامی که رشد می کنند تمرکز دارد.

    رشته روانشناسی تربیتی چیست؟

    دانشجویان این رشته در واقع در شاخه تربیتی رشته روانشناسی مشغول به تحصیل هستند و با توجه به بازار کار و تعداد دانش آموزان در ایران از بازار کار خوبی بهره می برند.

    دروس رشته روانشناسی تربیتی

    برای تحصیل در رشته روانشناسی تربیتی، ابتدا باید مقطع کارشناسی روانشناسی را به پایان رسانده و در مقطع کارشناسی ارشد، این رشته را انتخاب کنید.

    چارت درسی رشته روانشناسی تربیتی

    آینده شغلی و بازار کار روانشناسی تربیتی

    درست است که رشته روانشناسی تربیتی دامنه وسیعی دارد اما بخاطر نوپا بودن آن، هنوز به آن درجه شغلی که لایقش است نرسیده است.

    البته منظور ما این نیست که موقعیت های شغلی در این رشته کم است یا این رشته بازار کار خوبی ندارد؛ منظور ما این است که بازار کار این رشته باید بسیار بالاتر از سطحی که هست، باشد.

    آینده شغلی و بازار کار رشته روانشناسی تربیتی

     

    میانگین امتیازات ۵ از ۵
    از مجموع ۱ رای
    خروج از نسخه موبایل