صفات شخصیتی
به نظر شما مهم‌ترین صفات شخصیتی کدام‌اند؟ اگر بخواهید به صفات شخصیتی اصلی انسان اشاره کنید از چه ویژگی‌هایی نام می‌برید؟ روانشناسان برای تعیین صفات شخصیتی اصلی انسان‌ها تلاش بسیاری کرده‌اند. آن‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که بیش از هزاران صفات شخصیتی وجود دارد. برای مثال آلپورت به عنوان یکی از نظریه پردازان و محققان در علم روانشناسی، با پژوهش‌های خود نشان داد که در حدود چهارهزار صفت شخصیتی وجود دارد. ما در این مقاله با استناد به نظرات دانشمندان و نظریه پردازان مختلف به بررسی صفات شخصیتی پرداخته‌ایم که مطالعه آن‌ها می‌تواند برای شما جالب توجه باشد. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
تلاش‌ها برای تعیین صفات شخصیتی مهم در انسان
نظریه صفات شخصیت در روانشناسی به ما می‌گوید که شخصیت انسان از چند صفت اصلی تشکیل شده است. برون گرایی، مهربانی، پرخاشگری و پرانرژی بودن تنها چند نمونه از این صفات هستند. اما در حقیقت صفات اصلی شخصیت انسان کدام‌اند؟ در طول سال‌هایی که از عمر علم روانشناسی میگذرد، دانشمندان مختلفی در این زمینه به پژوهش پرداخته‌اند و تلاش کرده‌اند تا در مورد صفات زیربنایی شخصیت انسان اطلاعات بیشتری به دست بیاورند. در ادامه به مهم‌ترین نظرات دانشمندان در این زمینه اشاره کرده‌ایم.
نظیه آلپورت با عنوان هزاران صفات شخصیتی در وجود انسان
روانشناسی به نام گوردن آلپورت اولین کسی بود که به طبقه بندی صفات شخصیت پرداخت. او در پژوهش‌های خود به لیستی از چهارهزار صفت شخصیتی انسان دست یافت. او این صفات را به 3 دسته اصلی شامل صفات اولیه، مرکزی و ثانویه تقسیم کرد.
- صفات اولیه صفات غالبی هستند که در اکثر بخش‌ها و موقعیت‌های زندگی فرد بیان می‌شوند.
- صفات مرکزی صفات اصلی شخصیت هستند که تقریباً در طول زندگی ثابت و پایدار باقی می‌مانند. بسیاری از نظریه‌های صفات شخصیت در واقع روی این صفات متمرکز شده‌اند که در حقیقت ساختارهای اصلی شخصیت محسوب می‌شوند.
- -صفات ثانویه نیز صفاتی هستند که در موقعیت‌های خاصی پدیدار می‌شوند و ممکن است که پایدار هم نمانند.
نظریه کتل با عنوان 16 صفت شخصیتی
پس از آلپورت روانشناسی به نام ریموند کتل لیست بلند بالای آلپورت را به 16 صفت اصلی تقلیل داد. کتل معتقد بود که این 16 صفت همان چیزی است که بر رفتارهایی که از آن‌ها به عنوان شخصیت یاد می‌شود تأثیر می‌گذارد. لیست او ابعاد دلهره، ثبات عاطفی، انعطاف پذیری نسبت به تغییر، اعتماد به نفس و حساسیت را در بر می‌گرفت که هرکدام از این ابعاد خود شامل صفاتی می‌شود. طبق نظریه کتل هر بعد به صورت یک طیف در نظر گرفته می‌شود و هر فرد می‌تواند جایگاه خاصی در آن داشته باشد.
نظریه آیزنک با عنوان 3 صفت شخصیتی
روانشناس هاینس آیزنک، فهرست صفات شخصیتی را از کتل نیز بیشتر کاهش داد و به این نتیجه رسید که زیربنای شخصیت را 3 صفت اصلی تشکیل می‌دهند. در حقیقت او معتقد بود بسیاری از صفاتی که کتل مطرح می‌کند با یکدیگر مشابه‌اند. او در ابتدا دو عامل اصلی را برای توصیف صفات شخصیتی مطرح کرد. این صفات شامل درون گرایی-برون گرایی و ثبات هیجانی-بی‌ثباتی هیجانی بود. آیزنک بعدها صفت دیگری را تحت عنوان روان رنجور خویی به عوامل خود اضافه کرد. روان رنجور خویی در واقع به میزان گرایش فرد به اختلالات روانی اشاره دارد.
رویکرد معاصر در مورد صفات شخصیتی
امروزه نظریه 5 عاملی مک گری و کاستا یکی از محبوب‌ترین نظریه‌های صفات شخصیت محسوب می‌شود. این نظریه به ما می‌گوید که شخصیت انسان 5 بعد اصلی و اساسی دارد. هر بعد به صورت یک طیف در نظر گرفته می‌شود که افراد می‌توانند جایگاه‌های متفاوتی را در آن داشته باشند. این پنج بعد موارد زیر را شامل می‌شود.
- برون گرایی
- موافقت پذیری
- وظیفه شناسی
- روان رنجور خویی
- انعطاف پذیری نسبت به تجربیات جدید که آخرین بعد از نظریه رویکرد معاصر است که همگی از صفات شخصیتی می‌باشد.
سؤالات متداول
– آیا صفات شخصیت قابل تغییر است؟
به این سؤال نمی‌توان به طور قطع جواب داد. با این حال تحقیقات در این زمینه نشان می‌دهد که شخصیت و صفات آن در طی جلسات روان درمانی می‌تواند تغییر کند. اما باید بدانید که صفات شخصیتی معمولاً به جنبه‌های ثابت و پایدار شخصیت گفته می‌شود که در طول سال‌ها شکل گرفته و تثبیت شده است. به همین خاطر تغییر این صفات نسبت به سایر ویژگی‌ها حتی در طول جلسات درمانی با دشواری بیشتری روبه‌رو است.
برای مشاهده پرسشنامه شخصیت کلیک کنید.
