تایید احتمال ابتلای دوباره به ویروس کرونا
در طی تحقیقات جدیدی که محققان هنگ کنگی کسب کرده اند، مشخص شد فردی که در گذشته به کرونا مبتلا شده بازهم امکان ابتلا دارد. مردی 33 ساله در هنگ کنگ چین در ماه مارس به کرونا مبتلا شده بود، چندی بعد با علائم تب، سرفه، گلودرد مواجه شد که پس از انجام تست کرونا در ماه آوریل (دوبار منفی اعلام شد) از بیمارستان ترخیص شد. این خبر درست مخالف تحقیق دیگریست که به تازگی منشر شد. در این خبر گزارش شد که احتمال ابتلا به کرونا حتی بعد از کرونای خفیف بسیار کم است.
این مرد 33 ساله پس از سفر به کشورهای بریتانیا و اسپانیا که آمار ابتلا در این کشورها روز به روز در حال افزایش است، زمانی که به هنگ کنگ بازگشت و در فرودگاه تست بزاق دهان انجام داد و مثبت شد، اما این فرد هیچگونه علائمی نداشت. پس از انتقال به بیمارستان تا نظارتی به روی شود مشخص شد که حجم ویروس به مرور زمان کاهش پیدا کرده و این عملکرد سیستم ایمنی بدن را نشان میداد که در حال مبارزه با ویروس است. پزشکان ژنوم ویروسی تعدادی از افراد که مثل همین مورد پس از گذشت چندماه دوباره مبتلاشده بودند را کنار هم قرار می‌دادند. ژنوم ویروس در هر دوره از بیماری تفاوت داشت و این موضوع نشان دهنده جهش یافتگی این ویروس در طی 4 ماهی که بین هر بیماری فاصله بود اتفاق افتاده است.
متخصصان سازمان جهانی بهداشتدر مورد این اخبار واکنش‌های زیادی نشان دادند. یکی از این پزشکان به نام ماریا وانکر خوف فوق تخصص بیماری‌های عفونی سازمان بهداشت جهانی در ژنو، بیان میکند: «دانش جدید درمورد این بیماری این است که بدن نسبت به ویروس واکنش ایمنی نشان میدهد اما هنوز مشخص نیست واکنش سیستم ایمنی تا چه اندازه قدرتمند است و این مصونیت تا چه مدت باقی می‌ماند.»
تحقیقاتی به روی این بیمار در حال آماده سازی و منتشر کردن آن در مجله‌بیماری‌های عفونی و بالینی است. با توجه به گفته متخصصان این زمینه، این موارد زنگ خطری نیست ولی در جهت فراهم‌سازی ایمنی و تهیه واکسن بسیار می‌واند موثر باشد. متخصص ایمن‌شناسی و تولید واکسن کرونا کلینیک مایو در راچستر به نام گرگوری پولند میگوید: «به نظر میرسد این شواهد به علت توالی و تفکیک دو ویروس متفاوت بسیار روشن است. مسئله ی مهمی که هنوز اطلاعی از آن نداریم این است که این اتفاق چند بار میافتد.» برای اینکه بدانیم این پرونده جزو استثنائات بوده یا اغلب اتفاق میافتد به تحقیقات بیشتر نیاز داریم.»
تجربه‌های گذشته راهنمای زمان حال
مردم نباید نگران ابتلای مجدد به ویروس کرونا باشند تا اطلاعات جدیدی در این خصوص به دست بیاید. درباره دیگر ویروس‌ها و آنفولانزای فصلی نیز تغییر ژنوم صدق میکند. این ویروس‌ها در دوره های مختلف در کل دنیا تغییر میکنند که این موضوع باعث گسترش و ایجاد دردسرهای زیادی میشود. در آنفلونزا نیز به همینگونه است، سالیانه افراد زیادی اقدام به زدن واکسن آنفلونزا میکنند. این واکسن‌ها هر ساله درحال تغییر است تا بتواند با تکامل و تغییر ویروس مقابله کند. پولند بیان میکند: « هشتاد سال است که واکسن آنفلونزا تولید میکنیم و همین حالا آزمایش های بالینی در حال انجام است تا واکسنهای بهتر و جدیدتر آنفلونزا تهیه شود.»
شواهدی که تازه به دست آمده حاکی از این است که در ویروسی که باعث ابتلا به کرونا میشود تغییراتی وجود دارد. در دانشگاه راکفلر نیویورک، محققات مرکز پزشکی هوارد هیوز با توجه به قسمت کلیدی ویروس SARS-CoV-2 (ژنتیک ویروس برای تولید پروتئین) به این موضوع دست یافتند که این ویروس چندبار پی‌درپی سلول‌های انسانی را آلوده و درگیر کرده است. در موارد مشابه دانشمندان اقدام به مشاهده و بررسی آلوده شدن سلول به ویروس‌های نسل جدید کردند و به این نتیجه رسیدند که ژن برخی از ویروس‌ها که به تازگی تکثیر شده‌اند دچار تغییراتی شده‌اند تا زمان حمله دانشمندان با استفاده از آنتی بادی خنثی ساز بازهم زنده بمانند. این آنتی بادی‌ها از اصلی و مهمترین صلاح‌هایی است که با به کارگیری آن به سیستم ایمنی برای از بین بردن ویروس کمک میشود.
یافته‌های تازه به دست آمده نشان میدهد که ویروس نیز برای حمله به سیستم ایمنی بدن می تواند تغییر کرده و خود را آماده کند. با توجه به این نتایج، احتمال ابتلای دوباره به خصوص افرادی که در دوره قبلی بیماری سیستم ایمنی ضعیفی داشتند وجود دارد.
موارد استثنا
استثنا نیز در این موارد نیز وجود دارد. پزشکان با بررسی فرد 33 ساله دریافتند که هیچگونه آنتی بادی در بدن آن وجود نداشت. این بدین معناست که سیستم ایمنی او در مقابل ویروس ضعیف شده بود و آنتی بادی‌هایی که در اولین ابتلادر بدن تولید شده بود، کم کم از بین رفت. ولی بدن او در دومین ابتلا آنتی بادی بیشتری تولید کرد که مشخص شد در دومین ابتلا سیستم ایمنی بدن قوی‌تر عمل کرد به همین دلیل بود که در بار دوم بیمار هیچگونه علائی نداشت. پولند افزود: این خبر خوب به این معناست که بدن در مبارزه با ویروس کرونا بهتر و قوی‌تر عمل میکند ولی باید به این نکته دقت کرد که ابتلا برای بار دوم همیشه شدید نیست. ولی سرعت تغییر این ویروس میتواند در جهت تولید واکسن نقش مهمی داشته باشد. پولند میگوید:«به نظر من یکی از چالشهای احتمالی این است که باید دوز واکسن را بالا ببریم. سوال اینجاست که تناوب انجام این کار به چه صورت خواهد بود.» این مسئله به سرعت تغییر ویروس و تناوب ابتلای مجدد به بیماری در دنیای واقعی بستگی دارد.
پولند با اشاره به فاصله ی بین بیماری مرد هنگ کنگی میگوید:« فاصلهی ۴ ماه کمی برایم تعجب آور است. از اینکه کسی زمستان گذشته بیمار شود و زمستان امسال هم دوباره مبتلا شود تعجب نمیکنم.» همینطور میتوان نتیجه گرفت روش‌های درمان براساس ایجاد مصونیت مانند بازیابی پلاسما و آنتی بادی مونوکلونال به مرور زمان کمک زیادی نمیکند زیرا ممکن است ویروس به نحوی تغییر کند که بتواند درمان را دور بزند. در روش بازیابی پلاسما، دوز غلیظ شده ای از آنتی بادی افرادی که از کووید-۱۹ جان سالم به در بردند به بیمار تزریق میشود. با تغییر ویروس، دیگر آنتی بادی پلاسما برای بیماری های آتی موثر واقع نمیشود.
شرکتهای داروسازی از قدرت آنتی بادی مونوکلونال به عنوان درمان قدرتمند برای سرطان و سایر بیماریها استفاده میکنند. آنتی بادی مونوکلونال، که در آزمایشگاه تولید انبوه میشود، مکانیزم طبیعی بدن علیه پاتوژن را تقلید میکند. درست همانطور که ویروس میتواند نسبت به ایمنی طبیعی مقاوم شود، میتواند طوری تغییر کند که بتواند درمان های آزمایشگاهی را دور بزند. بعضی از شرکتهای داروسازی که در حال تولید آنتی بادی مونوکلونال برای مبارزه با ویروس کرونا هستند از قبل با تهیه ی کوکتل های آنتیبادی که برای ناتوان ساختن ویروس از طریق مسدود کردن آن طراحی شده برای این احتمال آماده شده اند تا ویروس نسبت به روش درمان مقاوم نشود.
پولند میگوید: «هنوز به اطلاعات بیشتر نیاز داریم. حالا که شواهد این اصل با وجود پرونده ی این آقا به تایید رسیده و با علم به فصلی بودن ویروس کرونا، باید به بررسی این نکته بپردازیم که این اتفاق تا چند بار تکرار میشود.»
پرسشنامه اضطراب کرونا در اعتباریابی مقدماتی از اعتبار و روایی مطلوبی برخوردار است و می توان از آن به عنوان یک ابزار علمی و معتبر برای سنجش اضطراب کرونا ویروس استفاده نمود.
