اختلال شخصیت در زنان

اختلال شخصیت در زنان، می‌تواند تا حدودی ازنظر نوع اختلالی که فرد به آن مبتلا می‌شود متفاوت از آقایان باشد. اگرچه نشانه‌های اختلال شخصیت ممکن است در هر دو جنس یکسان باشد اما بااین‌حال شیوع برخی از انواع این اختلالات در زنان بیش از مردان است. تفاوت در شیوع اختلالات شخصیت در هر دو جنس نشان‌دهنده این است که احتمالاً تفاوت‌های جنسیتی در بروز اختلالات شخصیت نقش مهمی دارند. عواملی مانند وضعیت فیزیولوژیک و شرایط فرهنگی باعث می‌شود زنان برای بروز برخی از انواع اختلال شخصیت آسیب‌پذیرتر از مردان باشند. با توجه به آنچه گفته شد ما در این مطلب راجع به شیوع انواع اختلال شخصیت در زنان و دلایل آن صحبت خواهیم کرد.

اختلال شخصیت چیست؟

اختلال شخصیت به معنای بروز برخی ویژگی‌های رفتاری و شخصیتی در فرد است که نسبت به رفتارهای معمول تفاوت چشمگیری دارد. انواع مختلفی از اختلال شخصیت وجود دارد که هریک از آن‌ها باعث بروز رفتارهای خاصی در فرد می‌شود. با توجه به اینکه مبتلایان به اختلالات شخصیتی هیچ بینشی نسبت به بیماری خود ندارند و معمولاً دیگران را مقصر مشکلات پیش‌آمده می‌دانند، اطرافیان این افراد مشکلات بسیاری را تجربه خواهند کرد.

به همین خاطر معمولاً توصیه می‌شود حتی در شرایطی که بیمار تمایلی برای درمان ندارد نیز اطرافیان از جلسات درمانی استفاده کنند. مشاورین به شما کمک خواهند کرد تا در شرایط موجود سلامت روان خود را حفظ کرده و راه‌هایی را برای برخورد بهتر با فردی که دچار مشکل شخصیت است آموزش ببینید.

دلایل تفاوت اختلال شخصیت در دو جنس

برخی از انواع اختلال شخصیت در زنان شیوع بیشتری دارد و این موضوع نشان‌دهنده آن است که نمی‌توان نقش عامل جنسیت را در بروز اختلال شخصیت نادیده گرفت. اما سؤالی که باید به آن پاسخ دهیم این است که جنسیت مؤنث چگونه باعث بروز برخی اختلالات شخصیت می‌شود؟

این مطلب را هم ببینید مکانیسم دفاعی عقلانی سازی

پاسخ این سؤال هنوز به‌طور کامل مشخص نشده اما بااین‌حال مسلم این است که بروز اختلالات شخصیت تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل جسمی-روانی-اجتماعی قرار دارد. درنتیجه بروز بیشتر برخی اختلالات شخصیت در زنان نیز به‌طورقطع تا حدودی به تفاوت‌های فیزیولوژیکی بستگی دارد؛ اما علاوه بر ویژگی‌های جسمی، مسائل فرهنگی نیز از عوامل تأثیرگذار در این زمینه هستند. برای مثال در شرایطی که اجتماع ویژگی‌هایی مانند زیبایی‌های ظاهری و جلب‌توجه را از توانایی‌های یک زن می‌داند، افزایش شیوع اختلال شخصیت نمایشی در میان زنان قابل پیش‌بینی خواهد بود.

احتمال دیگر این است که شاید دلیل بیشتر بودن ابتلای زنان به برخی اختلالات شخصیت نه به دلیل تفاوت در میزان شیوع بلکه به این خاطر باشد که زنان بیش از مردان به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند.

اختلال شخصیت در زنان

همان‌طور که گفته شد برخی از انواع اختلال شخصیت در زنان بیش از مردان دیده می‌شود. در ادامه به این اختلالات و دلایل شیوع آن‌ها در زنان اشاره خواهیم کرد.

1. اختلال شخصیت مرزی

اختلال شخصیت مرزی شایع‌ترین نوع اختلال شخصیت در میان زنان است و با ویژگی‌هایی نظیر بی‌ثباتی در رفتار و احساسات، ترس از طرد شدن و رفتارهای تکانه‌ای شناخته می‌شود. متخصصین معتقدند مورد تجاوز قرار گرفتن یکی از مهم‌ترین عواملی است که ارتباط مستقیمی با بروز اختلال شخصیت مرزی دارد و با توجه به اینکه زنان به‌مراتب بیشتر از مردان به لحاظ جنسی، روانی، کلامی و… موردتهاجم قرار می‌گیرند، بروز این اختلال در آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. علاوه بر این زنان معمولاً به‌عنوان افرادی احساسی و نیازمند به حمایت شناخته می‌شوند که این موضوع می‌تواند باعث بروز ترس از طرد شدن در فرد شود و این ترس یکی از ویژگی‌های اصلی اختلال شخصیت مرزی است.

این مطلب را هم ببینید نمایه شخصیتی افراد سالم روانشناختی

2. اختلال شخصیت اجتنابی

اختلال شخصیت اجتنابی یکی از انواع اختلالات شخصیت است که ارتباط بالایی نیز با اختلال شخصیت مرزی دارد و بیشتر در جنس مؤنث دیده می‌شود. مبتلایان به این اختلال معمولاً روابط خود را محدود کرده و تا جای ممکن از اجتماعات دوری می‌کنند. این دوری به این خاطر اتفاق می‌افتد که آن‌ها از قضاوت شدن توسط دیگران واهمه دارند. به عبارتی ترس از تنها ماندن و طرد شدن از جمع یا انجام رفتاری که باعث خجالت‌زدگی آن‌ها در مقابل دیگران شود، معمولاً باعث خواهد شد آن‌ها علی‌رغم میلی که به حضور در اجتماعات دارند از آن کناره‌گیری کنند. با توجه به اینکه فرهنگ‌های تربیتی معمولاً دختران را بیشتر نسبت به قضاوت و جلب حمایت دیگران آسیب‌پذیر می‌سازند، این اختلال نیز در بین زنان بیشتر از مردان امکان بروز پیدا خواهد کرد.

برتی مشاهده درمان شخصیت اجتنابی کلیک کنید.

3. اختلال شخصیت وابسته

یکی دیگر از انواع اختلال شخصیت در زنان، اختلال شخصیت وابسته است. مبتلایان به این اختلال به معنای واقعی کلمه به فردی دیگر نیاز دارند تا به او تکیه کنند. آن‌ها برای انجام تمامی امور و تصمیم‌گیری راجع به مسائل مختلف به فردی دیگر نیاز دارند و درصورتی‌که تنها بمانند توانایی انجام هیچ کاری را نداشته و به‌طور کامل فلج می‌شوند. به همین خاطر معمولاً برای فرار از تنهایی همواره سعی می‌کنند تا فردی را کنار خود نگه دارند و در صورت جدایی از او بلافاصله فرد دیگری را جایگزین نمایند.

زنان به‌ویژه در سال‌های اول جوانی و نوجوانی احساس می‌کنند که به فردی برای مراقبت نیاز دارند و این موضوع می‌تواند زمینه‌ساز بروز نشانه‌های وابستگی باشد. علاوه بر این فرهنگی که فردیت را برای زنان نهی می‌کند و از آن‌ها می‌خواهد زندگی خود را صرف امور خانواده و کمک به دیگران کنند، شرایط را برای بروز این اختلال مهیا خواهد کرد.

این مطلب را هم ببینید برخورد با شخصیت پارانوئید

برای درمان اختلال شخصیت وابسته کلیک کنید.

4. اختلال شخصیت نمایشی

اختلال شخصیت نمایشی یا هیستریونیک یکی دیگر از انواع اختلال شخصیت است که در زنان بیش از مردان دیده می‌شود. این اختلال بیشتر با رفتارهای نمایشی و تلاش برای تحت تأثیر قرار دادن دیگران شناخته می‌شود. مبتلایان به این اختلال معمولاً در مقابل جنس مخالف رفتاری اغواگرایانه دارند و با توجه به اینکه به‌ویژه در سال‌های اخیر جامعه این قبیل رفتارها را در زنان بیشتر تشویق می‌کند، بالاتر بودن نرخ شیوع در زنان موضوعی قابل پیش‌بینی خواهد بود.