آیا افرادی را دیده‌اید که با دیدن خون غش کنند؟
ترس از خون یکی از انواع فوبیا است که در آن فرد مبتلا ترس شدید و غیر منطقی نسبت به دیدن خون خود، دیگران و یا حتی خون حیوانات دارد. ممکن است شما نیز افرادی را دیده باشید که با دیدن کوچک‌ترین قطره خون غش می‌کنند و اغلب هم از دادن آزمایش خون و رفتن به آزمایشگاه فراری‌اند. اما چرا این افراد از دیدن خون وحشت دارند؟
آگاهی از علل و روش‌های درمان اضطراب و استرس ناشی از ترس به شما کمک می‌کند تا راحت‌تر با این اختلال و به طور ساده‌تر با ترس‌های خود در زندگی مواجه شده و آن‌ها را کنترل کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه انواع فوبیا کلیک کنید.
ترس از خون چه نوع فوبیایی است؟
ترس از خون یا فوبیای خون در دسته‌ی اختلالات اضطرابی جای می‌گیرد و به ترس شدید در مواجهه با خون گفته می‌شود. افراد مبتلا به هنگام تماشای عکس یا فیلم خون دچار ترس و اضطراب می‌شوند و ممکن است ضربان قلبشان بالا برود، بلرزند و یا از هوش بروند.
افراد در طول زندگی ممکن است بارها انگشت خود را ببرند و دچار جراحت جزئی شوند؛ اما این جراحت جزئی برای افراد مبتلا به ترس از خون بسیار وحشتناک است. درست است که درد زیادی را بر اثر این جراحت حس نمی‌کنند اما خون ناشی از جراحت باعث می‌شود رنگشان سفید شود، دچار تهوع و تعریق شوند و بر زمین بیوفتند. تنها 2 تا 4 درصد از افراد به این بیماری مبتلا هستند.
علائم فیزیکی ناشی از ترس از خون
افراد دارای فوبیای خون بعد از فکر کردن به خون یا دادن آزمایش خون ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:
- تعریق
- سرگیجه
- مشکل در تنفس
- افزایش ضربان قلب
- ارتعاش یا لرزش بدن
- تنگی یا درد در قفسه سینه
- احساس اضطراب یا ترس شدید
- نیاز شدید برای فرار از آن موقعیت
- عدم کنترل خود و احساس غش کردن
- احساس داغ شدن بدن و سپس سرد شدن بدن پس از مدتی
علائم در هر شخص مبتلا به ترس از خون متفاوت است و بعضی از افراد مبتلا به این فوبیا با دیدن خون ضربان قلب و فشار خون بالایی دارند و بعضی دیگر با افت فشار خون و ضربان قلب همراه هستند.
ترس از خون در کودکان چگونه است؟
کودکان علائم را به طریق مختلف تجربه می‌کنند که شامل این موارد است:
- کج خلقی
- گریه کردن
- پنهان شدن
- در کودکان واکنش فرار بیشتر دیده می‌شود؛ یعنی تمایل دارند از موقعیت ترسآور فرار کنند و دور شوند.
علل ترس از خون
پژوهشگران تخمین زده‌اند که حدود ۳ یا ۴ درصد مردم جهان دچار بیماری‌های خاص هستند. برخی از کودکان از سن ۱۰ تا ۱۳ سالگی دچار فوبیای خاص می‌شوند. عوامل خطر در این فوبیا از این قبیل‌اند:
ژنتیک
احتمال ابتلا به این بیماری در افرادی که والدین یا اقوام آن‌ها اختلالات اضطرابی و یا به طور خاص فوبیا داشته‌اند، بیشتر از افراد دیگر است. ممکن است یک پیوند ژنتیکی در میان آن‌ها وجود داشته باشد که حامل انتقال این ژن به فرزندانشان باشد.
والدین اضطرابی
برخی از ترس‌ها بر اثر یادگیری از والدین و یا محیط ایجاد شده‌اند؛ افراد ممکن است در طول زندگی خود یاد بگیرند که از بعضی الگوهای هراس‌انگیز بترسند. افرادی که والدین اضطرابی داشته‌اند بیشتر به این اختلال مبتلا می‌شوند. برای مثال ممکن است مادری از خون بترسد و پس از آن کودکش نیز یاد می‌گیرد که هنگام مواجهه با خون باید ترسید. به این نوع یادگیری، یادگیری مشاهده‌ای می‌گویند که از دوران کودکی و در ناخودآگاه فرد شکل می‌گیرد.
تروما
تروما به ترس‌های ناشی از حوادث و اتفاقات دردناک، هراس انگیز و اضطراب‌آور گفته می‌شود. ممکن است فرد خاطره‌ای دردناک در مواجهه با خون داشته باشد و پس از آن با دیدن خون، اضطراب و ترس ناشی از آن واقعه را دوباره تجربه می‌کند.
درمان‌های ترس از خون چگونه است؟
در صورتی که اختلال شدید باشد و زندگی فرد را مختل کند اقدام برای درمان و کمک گرفتن از مشاوره کنترل استرس الزامی است. البته برخی از انواع فوبیا مانند ترس از مار نیاز به درمان ندارند چرا که احتمال رویارویی افراد در طول زندگی با این حیوان بسیار کم است و اختلال در زندگی و عملکردهای فرد ایجاد نمی‌کند. اما ترس از خون به احتمال زیادی زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. چرا که افراد در طول روز ممکن است با خون مواجه شوند. همچنین افراد مبتلا اغل از دادن آزمایش خون اجتناب می‌کنند و همین امر ممکن است به سلامتی آن‌ها را به خطر بیندازد. در ادامه برخی از روش‌های درمان فوبیا را شرح داده‌ایم.
مواجهه درمانی
در این روش به فرد کمک می‌شود تا در موقعیت ترسآور قرار بگیرد و با ترس خود رو به رو شود. برای درمان فوبیای خون ممکن است از این روش همراه با روش‌های دیگر استفاده کنند.
کنترل اضطراب
فرد با تمرین و ورزش‌هایی مانند یوگا در موقعیت هراس‌انگیز اضطراب خود را کنترل می‌کند و به آرامش می‌رسد پس از مدتی اضطراب فرد از بین می‌رود و ترس او نیز ناپدید می‌شود.
حساسیت زدایی منظم
در درمان با حساسیت‌زدایی منظم فرد به تدریج با موقعیت ترسآور مواجه می‌شود. در ابتدا لازم است لیستی از سطوح ترس را به کمک متخصص آماده کند و به تدریج با آن‌ها مواجه شود. این فهرست از کمترین درجه‌ی اضطراب تا بیشتری حد آن دسته‌بندی می‌شود. برای مثال کمترین اضطراب فرد شنیدن نام خون است و بیشترین اضطراب آن دیدن خون یا آزمایش خون. پس ابتدا تصویر خون را به فرد نشان می‌دهند و بعد طی جلسات متعدد به مراحل بعدی می‌روند. اکثر درمانگران با این تکنیک فوبیای فرد را درمان می‌کنند.
دارو درمانی
در بعضی از انوع فوبیا احتیاجی به دارو درمانی نیست و داروی خاصی نیز برای از بین بردن ترس و فوبیا وجود ندارد. اما در برخی موارد پزشک برای کاهش اضطراب و استرس ناشی از ترس از داروهای ضد اضطراب مانند بنزودیازپین‌ها به همراه روان درمانی استفاده می‌کند.
