ترس از عنکبوت
ترس از عنکبوت یا همان فوبیای عنکبوت از جمله اختلالات اضطرابی است که فرد ترس شدید، افراطی و مداوم از عنکبوت دارد. برای این افراد تصور دیدن عنکبوت‌های غیر واقعی و یا حتی تصور ذهنی نیز باعث ترس و واکنش شدید می‌شود. خوشبختانه روش‌های درمانی موثری مانند درمان شناختی رفتاری برای این نوع از فوبیا وجود دارد. در ادامه مقاله به بررسی علل، نشانه‌ها و درمان فوبی عنکبوت خواهیم پرداخت. پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
به طور کلی فوبیا داشتن احساس اضطراب، استرس، ترس‌های افراطی، غیرمنطقی و مداوم نسبت به یک شی یا وضعیت خاص می‌باشد. کسانی که نسبت به عنکبوت فوبیا دارند، حتی از مواجهه با مکان‌هایی که احتمال می‌دهند در آن جا عنکبوت وجود دارد، اجتناب می‌کنند. ترس از عنکبوت در طبقه بندی علمی زیر مجموعه فوبیای حیوانات قرار می‌گیرد و در طبقه اختلالات اضطرابی جای دارد.
برای آگاهی بیشتر در زمینه فوبیا کلیک کنید.
نشانه های ترس از عنکبوت
علائم ترس از عنکبوت در افرادی که به آن مبتلا هستند، متفاوت است. در بعضی از افراد این علائم خفیف و در بعضی دیگر این علائم شدید است. اصلی‌ترین علائم ترس از عنکبوت شامل موارد زیر هستند.
- اضطراب افراطی در هنگام مواجهه با عنکبوت
- تلاش بسیار زیاد برای عدم مواجهه با موقعیت‌هایی که احتمال وجود عنکبوت در آن‌ها است
- بروز علائم جسمانی و روانی ترس مانند بالا رفتن ضربان قلب و احساس دلهره شدید بلافاصله بعد از مواجه شدن با محرک اضطراب‌زا
این علائم بیشتر از 6 ماه در فرد ادامه دارند و در عملکرد وی در زندگی اجتماعی و روابط بین فردی و شغلی تاثیر منفی می‌گذارد
علل فوبیای عنکبوت
به طور کلی یکی از اصلی‌ترین علت‌های به وجود آمدن فوبیا، تجربه ناگوار در گذشته در مواجهه با آن محرک خاص است. اما در موارد زیادی افرادی که مبتلا به فوبیای عنکبوت هستند، قبلا هیچ گونه تجربه تلخ و ناراحت کننده‌ای در برخورد با عنکبوت نداشته‌اند. پس چرا این فوبیا در آن‌ها به وجود آمده است؟
جواب این سوال ریشه در تکامل انسان دارد. موسسه علوم مغزی و شناخت رفتار انسانی “مکس پلانک” در آلمان تحقیق جالبی در این زمینه انجام داده است. محققان این موسسه تعدادی از نوزادان را در معرض عکس‌هایی از عنکبوت، گل و ماهی قرار دادند.
بعد از بررسی واکنش نوزادان به این عکس‌ها دریافتند که مردمک چشم نوزادان در مواجهه با عکس عنکبوت، گشادتر از حالت‌های دیگر است. گشاد شدن مردمک چشم بیانگر واکنش در مقابل استرس است. هر چقدر مردمک بیشتر گشاد شود، واکنش در مقابل استرس بیشتر است. درنتیجه محققان دریافتند نوزادان بدون اینکه یادگیری اکتسابی خاصی داشته باشند واکنش استرسی بیشتری به عنکبوت دارند. پس ریشه ترس از عنکبوت باید در سرشت انسان باشد.
این ترس می تواند به دلیل فایده‌ای که در گذشته برای انسان داشته به وجود آمده باشد. در گذشته‌های خیلی دور، عنکبوت‌ها یکی از عوامل اصلی مرگ و میر و کاهش جمعیت بوده‌اند، در نتیجه باید از آن‌ها دوری می‌شد.
درمان ترس از عنکبوت
درمان فوبیا با روش‌های مختلفی در جلسات مشاوره کنترل استرس انجام می‌شود، اما در ادامه سه روش درمانی کارآمد برای درمان ترس از عنکبوت را شرح داده‌ایم.
شناخت درمانی
درمان شناختی یکی از موثرترین راهکارهای درمانی برای ترس از عنکبوت است. افرادی که فوبیای عنکبوت دارند، این حیوان را بسیار خطرناک تر از آنچه که هست، می‌پندارند. این درمان طرز فکر افراد مبتلا را نسبت به عنکبوت تغییر می‌دهد.
حساسیت زدایی منظم
حساسیت زدایی منظم روش دیگری در درمان فوبیا است. این روش درمانی سه مرحله دارد که شامل موارد زیر می‌باشد.
الف) تهیه لیست از حالت‌ها و موقعیت‌هایی که در فرد اضطراب ایجاد می‌کند. به ترتیب از محرکی که کمترین اضطراب را ایجاد می‌کند تا اضطراب آورترین محرک
ب) یادگیری روش‌های آرمیدگی و ریلکسیشن
ج) تصور کردن سلسله مراتب لیست از محرکی که کمترین اضطراب را ایجاد می‌کند به ترتیب تا اضطراب‌آورترین، در حالی که فرد کاملا ریلکس است.
مواجهه درمانی
این روش درمانی شباهت زیادی با روش حساسیت زدایی منظم دارد. فرد در معرض سلسله مراتب قرار می‌گیرد با این تفاوت که فرد احساس اضطراب را در هر مرحله حفظ می‌کند تا به تدریج این اضطراب برای فرد عادی شود.
برای آن که روش‌های درمانی موثر واقع شود، فرد مبتلا باید نسبت به مسئله خود و عامل ایجاد کننده آن آگاهی پیدا کند. شرکت در جلسات درمانی با روان شناس و متعهد شدن به برنامه درمانی، باعث می‌شود فوبیا حیوانات به راحتی درمان شود. در موارد شدیدتر، می‌توان ابتدا از یک دوره دارو درمانی مانند داروهای ضد اضطراب و داروهای ضد افسردگی استفاده کرد و سپس بعد از کاهش علائم، روان درمانی را آغاز کرد.
برای اطلاعات بیشتر در زمینه داروهای ضد اضطراب و داروهای ضد افسردگی کلیک کنید.
سوالات متداول درباره ترس از عنکبوت
1. بهترین راهکار درمانی برای ترس از عنکبوت چیست؟
درمان شناختی رفتاری یا همان CBT از درمان‌های موثر برای انواع فوبیاها مخصوصا فوبیای عنکبوت است. البته نوع درمان بسته به شرایط فرد مراجعه کننده نیز دارد. با این حال همه درمان‌های موجود اثربخش هستند.
2. چه موقعی باید به روانشناس مراجعه کنیم؟
در صورتی که این نوع از فوبیا عملکرد و کیفیت زندگی شما را با تهدید مواجه کرد و باعث مختل شدن زندگی شما گردید بهتر است هرچه زودتر به روانشناس مراجعه کنید تا از بدتر شدن اوضاع پیشگیری شود.
