درمان اختلال شخصیت مرزی

درمان اختلال شخصیت مرزی

جلسات درمان اختلال شخصیت مرزی یکی از چالش برانگیزترین جلسات درمانی است. اختلال شخصیت مرزی به طور کلی با خلق آشفته، روابط و احساسات بی ثبات و هیجان‌های تکانشی شناخته می‌شود. اختلالات شخصیت ریشه در دوران کودکی و نوجوانی دارند و اگر برای درمان آن‌ها‌ سستی شود، ویژگی‌های اختلال در شخصیت نهادینه شده و درمان را سخت‌تر می‌نماید. متاسفانه اکثر افراد مبتلا به اختلالات شخصیت و خانواده‌های آنان به دلیل ناآگاهی از ویژگی‌های اختلالات، معمولا با واکنش‌های اشتباه خود باعث عود علائم می‌شوند. شما می‌توانید با آگاهی از بهترین درمان‌ها برای اختلال شخصیت مرزی، هرچه سریع‌تر نسبت به درمان فرد مبتلا به اختلال اقدام کرده و نسبت به بهبود او امیدوارتر شوید.

مروری بر اختلال شخصیت مرزی

اختلال شخصیت مرزی یکی از انواع اختلالات شخصیت دسته B است که فرد مبتلا حالت عاطفی و خلق ناپایداری دارد. خودپنداره این افراد بسیار بی‌ثبات است به طوری که سابقه روابط عاطفی متعدد و پرآشوبی دارند؛ اما این روابط معمولا به شکست و ناامیدی ختم می‌شوند. بی ثباتی خلقی ممکن است با رفتارهای خطرناکی همچون خودزنی و اقدام به خودکشی همراه باشد. این افراد همواره نگران این هستند که از طرف دیگران طرد شوند؛ به طوری که برای جلب توجه، به خودزنی و خودکشی فریبکارانه دست می‌زنند. تلاش افراطی آنان برای فرار از طردشدگی به خسته شدن اطرافیان ختم می‌شود.

از نشانه‌های اصلی این اختلال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. روابط عاطفی پرتنش و متزلزل
2. رفتارهای پرخطر همچون روابط جنسی متعدد، رانندگی بی‌باک، مصرف مواد مخدر و الکلترس شدید از تنهایی
3.  احساس پوچی و ناامیدی
4.  آسیب زدن به خود
5. عاطفه ناپایدار و خشم بسیار زیاد
6. ترس شدید از تنهایی

درمان‌‌های اختلال شخصیت مرزی

بهترین درمان اختلال شخصیت مرزی، درمان‌های روانشناختی است. صحبت با یک متخصص در زمینه روانشناسی به صورت خصوصی و یا گروهی، درمان روانشناختی محسوب می‌شود. تجویز دارو درمان اصلی برای این اختلال نیست؛ اما برای کسانی که درمان روانشناسی را آغاز کرده‌اند، برخی داروها می‌تواند در مدیریت علائم اختلال شخصیت مرزی مفید باشد. سایر درمان‌ها همچون درمان‌های الکتریکی برای اختلال شخصیت مرزی کاربردی ندارد.

اهداف درمان اختلال شخصیت مرزی

به طور کلی می‌توان گفت که اهداف روان درمانی برای تمام اختلالات، رها شدن فرد از علائم و نشانه‌های آزار دهنده و سپس بهبود کیفیت زندگی او در تمام ابعاد فردی است. مهمترین اهداف درمانی که برای اختلال شخصیت مرزی در نظر گرفته شده‌اند شامل موارد زیر است:

1.  غلبه بر مشکلات عاطفی ناشی از اختلال شخصیت شامل افسردگی، اضطراب و خشم
2.  هدفمندی زندگی و یافتن اهدافی در جهت بهبود شخصیت فرد مثل انجام فعالیت‌های مثبت برای کمک به دیگران.
3. ایجاد روابط بین فردی بهتر
4. یادگیری نحوه درک کردن و زندگی با دیگران
5.  بهبود سلامت جسمی

چه زمانی درمان اختلال شخصیت مرزی شروع شود؟

هر چه درمان شخصیت borderline زودتر صورت گیرد، نتیجه بهتری به دست می‌آید. گذشت زمان و غفلت از درمان، باعث ته نشین شدن ویژگی‌های منفی شخصیت مرزی شده و درمان را دشوار می‌کند.

حتی پیش از آن که تشخیص قطعی برای اختلال شخصیت مرزی داده شود، فرد می‌تواند درمان را شروع کند. بسیاری از درمان‌هایی که برای اختلال شخصیت مرزی انجام می‌شود، برای سایر شرایط روحی و روانی فرد نیز مفید هستند.

بسیار مهم است که درمان برای جوانان و نوجوانان، حتی قبل از تشخیص قطعی شروع شود. وظیفه اطرافیان این است که با اطلاع از برخی نشانه‌های اختلال شخصیت مرزی  برای بررسی بیشتر به روانشناس مراجعه کنند. در نظر داشته باشید که برطرف کردن نشانه‌های آسیب زای بیماری، مهم‌ترین هدف درمان است. همچنین برخورد صحیح اطرافیان نیز در درمان اختلال بسیار تاثیرگذار است.

درمان‌های اختلال شخصیت مرزی بدون دارو

چندین روش درمانی روانشناختی برای افراد دارای اختلال شخصیت مرزی وجود دارد. این درمان باید توسط روانشناس بالینی و در مرحله بعدی توسط روانپزشک انجام شود. مهمترین درمان‌های روانشناختی برای اختلال شخصیت مرزی عبارتند از:

1. درمان رفتاری مبتنی بر گفتگو (DBT)

شامل درمان گروهی و فردی است که به طور خاص برای اختلال شخصیت مرزی طراحی شده است. DBT با استفاده از یک رویکرد مبتنی بر مهارت، به شما می‌آموزد که چگونه احساسات خود را مدیریت کرده، اضطراب را کنترل و روابط را بهبود بخشید.

2. طرحواره درمانی

طرحواره درمانی به شما کمک می‌کند تا نیازهای ناخوشایندی که باعث بروز الگوهای منفی در زاویه دید شما به زندگی، نحوه ارتباط تان با دیگران، باورهایتان و… شده را شناسایی کنید. این الگوهای منفی گاهی ممکن است برای بقای شما مفید باشد اما در بخش‌هایی از زندگی شما زیان بار هستند. این درمان برای تمرکز بر الگوهای مثبت به شما کمک کرده و بهبود کیفیت زندگی را تضمین می‌کند.

3. درمان مبتنی بر ذهن سازی (MBT)

این درمان مبتنی بر صحبت است و به شما کمک می‌کند تا افکار و احساسات خود را در هر لحظه مشخص کرده و سعی کنید دیدگاه جایگزین آن را نیز ایجاد کنید. MBT بر تفکر قبل از عمل تاکید دارد.

4. آموزش سیستم پیش بینی پذیری احساسی و حل مسئله (STEPPS)

آموزش سیستم پیش بینی احساسی و حل مساله یک درمان 20 هفته ای می‌باشد. در این روش درمانی کار در گروه‌هایی است که اعضای خانواده، دوستان و مراقبان شما را با هم مرتبط می‌کند. این درمان در کنار درمان‌های دیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

5. روان درمانی مبتنی بر انتقال (TFP)

این درمان به شما کمک می‌کند که احساسات و مشکلات فردی خود را از طریق رشد روابط با درمانگر درک کنید. سپس می‌توانید این بینش را بر وضعیت فعلی زندگی خود نیز اعمال کنید.

6. مدیریت روانپزشکی

مدیریت روانپزشکی، درمان مبتنی بر مدیریت فردی است و با استفاده از انتظارات و وظایفتان در کار یا مشارکت در مدرسه برای بهبود به شما کمک می‌کند. این درمان، روی احساسات هیجانی در لحظات دشوار و با در نظر گرفتن زمینه بین فردی برای احساسات تمرکز می‌کند. در این درمان ممکن است داروها، گروه‌های درمانی، آموزش خانواده و درمان‌های فردی ادغام شود.

آیا برای درمان اختلال شخصیت مرزی به دارو نیاز است؟

دارو به عنوان درمان اصلی برای درمان اختلال شخصیت borderline توصیه نمی‌شود. داروها می‌توانند باعث بهبود محدود برخی از نشانه‌های بیماری شوند، اما هرگز خود اختلال را درمان نمی‌کنند. روانپزشک شما ممکن است دارو را برای مدیریت علائم در کوتاه مدت تجویز کند.

برای مشاهده پرسشنامه شخصیت مرزی کلیک کنید.