شب ادراری کودکان

شب ادراری از مشکلات رایج در بین کودکان ۴ تا ۱۰ سال است که باعث شده والدین به دنبال راه درمان آن باشند. البته این مشکل نه فقط برای والدین، بلکه برای کودک نیز بسیار آزاردهنده و خجالت‌آور است. در شب ادراری کودک به طور غیرارادی در خواب ادرار می‌کند که این مسئله می‌تواند به دلیل مصرف زیاد مایعات، بیماری‌های جسمی، بیماری‌های عصبی، روحی و… باشد.

درمان شب ادراری با توجه به علت بروز آن متفاوت است و روش‌های مختلفی از جمله درمان‌های دارویی، خانگی و گیاهی دارد. مثلا اگر شب ادراری ناشی از مشکلات جسمی باشد با مصرف دارو درمان می‌شود. اگر کودک شما نیز با این مشکل مواجه است می‌توانید موضوع را در جلسه مشاوره کودک مطرح کنید به راه‌حل مناسب کودک خود برسید.

یک اتفاق طبیعی

در صحبت با مشاور متخصص کودک متوجه می‌شوید که تا چه میزان باید به مراحل رشد کودک توجه داشته باشید. شب ادراری اتفاقی است که تقریباً در روند رشد همه کودکان اتفاق می‌افتد. شب ادراری به معنی عدم کنترل ادرار در حین خواب است و یک مشکل شایع در میان کودکان می‌باشد که تا قبل از سنین پنج سالگی عادی بوده و مشکل تلقی نمی‌شود. شب ادراری در بین پسران شایع‌تر است با این حال در دختران نیز این اتفاق رخ می‌دهد. پایان شب ادراری در میان کودکان مختلف، متفاوت است. عواملی مثل جنسیت، رشد و بلوغ کودک و سلامت جسمی و روانی در پایان دادن به شب ادراری موثر هستند.

برای دریافت پاورپوینت مراحل رشد روانی_جنسی شخصیت کلیک کنید.

پیش از درمان، دلایل شب ادراری کودکان را پیدا کنید!

شب ادراری دلایل متعددی دارد که در اینجا به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم. عوامل ژنتیکی از جمله ابتلای یکی از والدین به شب ادراری و بیماری‌های جسمی و روانی در کودک بیشترین نقش را در شب ادراری دارند.

1. انسداد راه تنفس و خروپف کردن در خواب
2. تکامل کند سیستم عصبی مرکزی
3. مشکلات هورمونی
4. عفونت های ادراری 
5. ظرفیت کم مثانه
6. ضایعات نخاعی
7. دیابت
8. انواع اختلالات خواب 
9. مصرف بیش از حد مواد محرک مثانه مانند شکلات، چای و نوشابه
10. اختلالات ساختاری مانند دریچه مجرای خلفی
11. استرس ناشی از مشکلاتی همچون تولد فرزند جدید، ترس از تنها خوابیدن، مشکلات در مدرسه، بحران‌های خانوادگی، خانه جدید و… .

علائم همراه با شب ادراری کودکان

در صورتی که شب ادراری با نشانه‌ها و مشکلات دیگری همراه باشد، نشان‌دهنده مسائل جدیتری است که باید حتما به پزشک مراجعه شود. این نشانه‌ها موارد زیر را دربر می‌گیرد.

1. بی‌اختیاری ادرار در طول روز
2. افزایش شدت ادرار و سوزش
3. ادرار کف‌آلود یا صورتی رنگ
4. وجود لکه‌های خون در ادرار و لباس زیر کودک
5. بی‌اختیاری مدفوع
6. یبوست

توجه داشته باشید شب ادراری در صورتی مشکل است که حداقل هفته‌ای دوبار و به مدت سه هفته رخ دهد. در این شرایط لازم است که با مراجعه به یک روانشناس و متخصص ابتدا به از بین بردن عوامل زمینه ساز کمک کنید و سپس راهکارهای درمانی را در نظر بگیرید.

انواع روش درمان شب ادراری کودکان

شب ادراری مشکلی است که بیشتر از لحاظ روانی و اجتماعی آزاردهنده است. برای درمان شب ادراری در ابتدا باید بررسی‌های لازم توسط پزشک انجام شود و در صورت وجود مشکل پنهان دیگر، از روش‌های پزشکی و دارو درمانی استفاده می‌شود.

دارو درمانی شب ادراری کودکان

دارودرمانی معمولا زمانی استفاده می‌شود که مشکلات دیگری نیز همراه با شب ادراری وجود داشته باشد چرا که مصرف آن با عوارض جانبی همراه است و برای شب ادراری‌های معمول توصیه نمی‌شود. برخی از این داروها شامل موارد زیر است.

1. استات دسموپرسین
2. ایمی پرایمن
3. اکسی بوتینین
4. هیوسسیامین

انواع روش های درمان خانگی

1. عدم مصرف مایعات

کودک نباید بعد از ساعت سه بعد از ظهر مایعات زیاد، نوشابه، شکلات و کافئین مصرف کند. این کار باعث تحریک مثانه در طول شب می‌شود. همچنین بهتر است که کودکان قبل از خواب از مصرف شیر و سایر لبنیات پرهیز کنند.

2. آموزش دستشویی رفتن در طول شب

کودک را در حین خواب بیدار کنید و از او بخواهید که به دستشویی برود. به جای این که به او بگویید باید رختخوابش را خشک نگه دارد به او یاد دهید که از خواب بیدار شود و به دستشویی برود.

3. استفاده از سیستم تشویق

یک سیستم تشویق برای کودک در نظر بگیرید. مثلا یک لیست از روزهای هفته تهیه کنید و به ازای روزهای مشخصی که کودک در طول شب ادرار نکرد، به او جایزه دهید. انواع روش های تشویق کودکان را می‌توانید در این جریان بکار ببرید.

4. ریشه یابی مشکل

کودک را سرزنش نکنید و سعی کنید علت این مشکل را پیدا کنید. به کودک بگویید که خودش باید این مشکل را حل کند و شما نیز در این مسیر به او کمک می‌کنید.

5. استفاده از زنگ هشدار

از سیستم زنگ هشدار استفاده کنید. این سیستم به این صورت است که پس از خیس شدن رخت خواب، زنگ می‌زند و کودک را از خواب بیدار می‌کند. این کار پاسخ به حس مثانه را به کودک آموزش می‌دهد. این روش در کودکان بالای 7 سال کاربرد دارد و برای اثربخشی آن تقریبا 15 هفته زمان نیاز است.

6. ورزش

ورزش و تمرین قدرت مثانه را افزایش می‌دهد. به کودک خود آموزش دهید که عضلات شکم را منقبض و نفس خود را در سینه حبس کند. انجام این کار به مدت 10 الی 20 بار در طول روز، باعث تقویت عضلات مثانه و کنترل ادرار می‌شود.

درمان گیاهی شب ادراری کودکان

علاوه بر روش‌های فوق، برخی از گیاهان دارویی نیز در حل مشکل شب ادراری موثر هستند. این گیاهان شامل موارد زیر هستند.

1. دمکرده سنبل الطیب
2. گل ختمی
3. دارچین
4. قره قروت
5. دمنوش زنجبیل

همچنین خوردن غذاهایی مانند مرکبات، ماست، دوغ و سایر غذاهایی که خاصیت سردی دارند؛ احتمال شب ادراری را افزایش می‌دهد. توصیه می‌شود که قبل از خواب، از خوردن اینگونه غذاها خودداری شود.

برخورد والدین

بطور معمول برای والدین کنار آمدن با چنین مسأله‌ای کار راحتی نیست. شستن هر روزه ملحفه‌ها والدین را خسته می‌کند. باید توجه داشت که کودک نیز در این موضوع تقصیری ندارد و در درون، خود را سرزنش می‌کند. با تنبیه و سرزنش والدین، شرمندگی و خجالت کودک افزایش می‌یابد تا جایی که ممکن است اعتماد به نفس او به خطر بیفتد. برای حل این مشکل صبور باشید و سعی کنید که علت آن را شناسایی کنید. با شناسایی علت آن به راحتی می‌توانید مشکل را حل کنید. همچنین از روانشناس متخصص کودک می‌توانید در درمان شب ادراری کودکان کمک بگیرید.

سوال؟

1. بهترین درمان خانگی برای شب ادراری در کودکان چیست؟

می توانید با توجه به شرایط کودک درمان‌های مختلفی را در نظر بگیرید. عدم مصرف مایعات قبل از خواب کودک، سیستم پاداش دهی و زنگ هشدار در این زمینه موثر است. همچنین می‌توانید با ورزش کردن و مصرف داروهای گیاهی در راستای درمان شب ادراری در کودک خود گام بردارید.