نظریه رشد و من (ایگو)

اریكسون همچنین به عنوان یكی از آغاز كنندگان روانشناسی من (ایگو) شناخته می شود، كه بر نقش ایگو تأكید داشت. اگرچه اریكسون نظریه فروید را پذیرفت، اما او بر رابطه والدین و كودک تأكید نكرد و بیشتر بر نقش ایگو، به ویژه پیشرفت فرد توسط خودش تأكید كرد.

به گفته اریكسون، محیطی كه كودک در آن زندگی می كند برای تامین رشد، سازگاری، منبع خودآگاهی و هویت آنها مهم است. اریكسون برای نوشته حقیقت گاندی (1969) برنده ی جایزه پولیتزر و یك جایزه كتاب ملی آمریكا در گروه فلسفه و دین شد كه بیشتر بر تئوری وی در مراحل بعدی چرخه زندگی متمركز بود.

در بحث رشد و نمو اریكسون، او بندرت از مرحله رشد بر اساس سن نام برد، اما در واقع به یک دوره بلوغ طولانی اشاره داشت که منجر به تحقیقات بیشتر در مورد دوره رشد بین نوجوانی و بزرگسالی به نام بزرگسالی نوظهور شده است.

در مورد هویت ایگو در برابر سردرگمی نقش اریکسون اینگونه می گوید: هویت ایگو، هر انسانی را قادر می سازد تا احساس فردیت داشته باشد یا به قول اریکسون “دارای هویت فردی” باشد.

از جنبه ذهنی آن، به معنای آگاهی از این واقعیت است که در روش های تلفیق ایگو و تداوم معنای آن برای دیگران، یک هویت از خود وجود دارد و تداوم دارد.

مراحل رشد روانی اجتماعی اریک اریکسون

1. نوباوگی، اعتماد در برابر بی اعتمادی:

این مرحله مربوط به دوره نوزادی است و از 0 تا 18 ماهگی را پوشش می دهد و اساسی ترین مرحله زندگی است.

اینکه کودک اعتماد اساسی پیدا کند یا بی اعتمادی صرفاً موضوع مراقبت نیست. این موضوع چند وجهی است و دارای مولفه های اجتماعی قوی است. این به کیفیت رابطه مادرانه بستگی دارد.

مادر ادراک درونی خود از قابل اعتماد بودن، اهمیت شخصی و غیره را در کودک انجام می دهد. بخش مهمی از این مرحله، ارائه مراقبت های ثابت و مداوم از نوزاد است. این به کودک کمک می کند تا بتواند اعتماد کند که قادر است با کسان دیگری غیر از والدینش ارتباط برقرار کند. علاوه بر این، کودکان به دیگران اعتماد می کنند تا از آنها حمایت کنند.

در صورت موفقیت در این امر، کودک احساس اعتماد پیدا می کند، که “پایه و اساس هویت را در کودک ایجاد می کند”. عدم ایجاد این اعتماد منجر به احساس ترس و احساس ناسازگاری و غیرقابل پیش بینی بودن دنیا برای او می شود.

2. اوایل کودکی، استقلال در برابر شرم:

این مرحله مربوط به دوره کودکی و بین 1 تا 3 سالگی را پوشش می دهد.

در این قسمت مفهوم استقلال را در برابر شرم و تردید معرفی می کند. کودک شروع به کشف استقلال می کند و والدین باید کودک را تشویق کنند که احساس کند کارهای اساسی را “به تنهایی” انجام می دهد. دلسردی می تواند منجر به تردید کودک در کارایی خود شود. در این مرحله، کودک معمولاً سعی می کند بر آموزش توالت فرنگی تسلط یابد.

علاوه بر این، کودک در حال کشف استعدادها یا توانایی های خود است و اطمینان از اینکه کودک می تواند این فعالیت ها را کشف کند مهم است. اریكسون می گوید اجازه دادن به آزادی كاوش در كودكان و ایجاد محیطی برای استقبال از این كارها ضروری است.

بنابراین، والدین نباید کودک را به دلیل کوتاهی در انجام کار مجازات یا توبیخ کنند. شرم و تردید وقتی ایجاد می شود که کودک احساس کند در انجام کار خود ناتوان است. این اراده با موفقیت در مرحله تحقق می یابد. کودکانی که در این مرحله موفق هستند، “خودکنترلی بدون از دست دادن عزت نفس” دارند.

3. دوره بازی، ابتکار عمل در برابر احساس گناه:

این مرحله مربوط به دوره پیش دبستانی و بین 3 تا 5 سالگی را پوشش می دهد.

آیا کودک توانایی انجام کارهایی مانند لباس پوشیدن به تنهایی را دارد؟ کودکان در این مرحله با همسالان خود تعامل می کنند و بازی ها و فعالیت های خود را ایجاد می کنند. وقتی کودک اجازه این تصمیمات را می گیرد، به اعتماد به نفس خود در هدایت دیگران اعتماد می کند. وقتی کودک اجازه تصمیم گیری خاصی را ندارد، احساس گناه در او ایجاد می شود.

علاوه بر این، کودک سوالات زیادی را می پرسد تا دانش خود را از جهان توسعه دهد. اگر سوالات سزاوار پاسخ های انتقادی باشد، کودک احساس گناه پیدا می کند. موفقیت در این مرحله منجر به فضیلت هدف می شود که به معنی تعادل طبیعی بین دو حد است.

4. دوره مدرسه، سخت کوشی در برابر حقارت:

این مرحله مربوط به دوره مدرسه و بین 6 تا 11 سالگی را پوشش می دهد.

کودک ارزش شخصی خود را با دیگران مقایسه می کند (مانند کلاس). کودک می تواند تفاوت های زیادی در توانایی های شخصی خود در مقایسه با سایر کودکان ببیند. اریكسون بر معلمی تأكید دارد كه باید اطمینان حاصل كند كه کودکان احساس حقارت نمی كنند. در این مرحله، گروه همسالان کودک در زندگی آنها نقش مهمی دارند.

در این مرحله، کودک اغلب سعی می کند صلاحیت خود را با چیزهایی که در جامعه پاداش می گیرد ثابت کند و همچنین از توانایی های خود رضایت بگیرد. تشویق کودک احساس کفایت و شایستگی را در توانایی او در رسیدن به اهدافش افزایش می دهد.

محدودیت توسط معلمان یا والدین منجر به تردید، سوال و عدم تمایل در توانایی ها می شود و بنابراین ممکن است به توانایی های کامل نرسد. صلاحیت و فضیلت این مرحله، هنگامی حاصل می شود که تعادل سالمی بین دو حد حاصل شود.

5. نوجوانی، هویت در برابر سردرگمی هویت:

این مرحله مربوط به دوره نوجوان است و بین 12 تا 18 سالگی را پوشش می دهد.

در این مرحله این سوال از خود را دارد که من کی هستم، چگونه می توانم بزرگ و مستقل شوم؟ من به کجا می روم؟ در این مرحله از زندگی نوجوان هویت خود را جستجو می کند. این کار را با بررسی اعتقادات، اهداف و ارزش های شخصی انجام می دهد.

اخلاق فردی نیز مورد تحقیق و توسعه قرار می گیرد. اریكسون معتقد است كه اگر والدین به كودك اجازه اكتشاف دهند، او هویت خود را مشخص می كند. با این حال، اگر والدین مدام آنها را تحت فشار قرار دهند تا با نظرات خود مطابقت داشته باشند، نوجوان دچار سردرگمی هویتی می شود.

همچنین این نوجوان از نظر اشتغال، روابط و خانواده به آینده نگاه می کند. اگر نوجوان تمایل به حضور در جامعه پیدا کند، یادگیری نقش هایی که او در جامعه بازی می کند مهم است. وفاداری با توانایی تعهد به دیگران و پذیرفتن دیگران حتی در مواردی که با یکدیگر اختلاف دارند، مشخص می شود.

بحران هویت نتیجه سردرگمی نقش است و می تواند نوجوانان را به تجربه سبک های مختلف زندگی سوق دهد.

6. جوانی، صمیمیت در برابر انزوا:

این مرحله مربوط به دوره رشد بزرگسالی است. این پیشرفت معمولاً در بزرگسالی بین 18 تا 40 سالگی اتفاق می افتد.

دوست یابی، ازدواج، خانواده و دوستی در این مرحله از زندگی آنها، مهم است. این به دلیل رشد روزافزون روابط صمیمی با دیگران است. با ایجاد روابط عاشقانه موفقیت آمیز با افراد دیگر، افراد می توانند عشق و صمیمیت را تجربه کنند. همچنین در این روابط احساس امنیت، مراقبت و تعهد می کنند.

به علاوه، وقتی افراد قادر به حل موفقیت آمیز بحران صمیمیت در مقابل انزوا باشند، می توانند به فضیلت عشق دست یابند. کسانی که قادر به ایجاد روابط پایدار نیستند، ممکن است احساس انزوا و تنهایی کنند.

7. بزرگسالی، زایندگی در برابر رکود:

این مرحله مربوط به دوره رشد دوم بزرگسالی در سنین 40 تا 65 سالگی اتفاق می افتد.

در این مدت، افراد معمولاً در زندگی خود ساکن هستند و می دانند چه چیزی برای آنها مهم است. فرد در حال پیشرفت در حرفه خود است و مطمئن نیست که این چیزی است که می خواهد تا پایان عمر کاری خود انجام دهد. همچنین در این زمان اگر شخصی از تربیت فرزندان خود و شرکت در فعالیت هایی لذت می برد، این احساس هدف را به او می بخشد.

این راهی برای کمک به جامعه از طریق بهره وری در کار و مشارکت در فعالیت ها و سازمانهای جامعه است. معمولاً، وقتی شخصی از روند زندگی خود راضی نباشد، از تصمیماتی که در گذشته گرفته است پشیمان می شود و احساس بی ارزشی می کند.

8. پیری، انسجام در برابر نا امیدی:

این مرحله، گروه سنی 65 سال به بالا را تحت تأثیر قرار می دهد.

در این مدت، یک شخص به فصل آخر زندگی خود رسیده است و بازنشستگی نزدیک است یا قبلاً اتفاق افتاده است. انسجام ایگو به معنای پذیرش زندگی در تمامیت آن است: پیروزی ها و شکست ها، آنچه حاصل شده و آنچه حاصل است. خرد نتیجه موفقیت آمیز بودن این کار نهایی تکاملی است.

خرد به عنوان “نگرانی آگاهانه و جدا از زندگی در برابر خود مرگ” تعریف می شود. داشتن عذاب وجدان نسبت به گذشته یا عدم دستیابی به اهداف مهم در نهایت منجر به افسردگی و ناامیدی می شود. برای رسیدن به فضیلت در این مرحله، باید احساس کرد که یک زندگی موفق دارد.

جمع بندی

از نتایج سودمند هر مرحله، بعضاً به عنوان فضیلت یاد می شود، اصطلاحی که در رابطه با کار اریکسون در پزشکی، به معنای “قدرت”، استفاده می شود. این فضایل همچنین به عنوان “نیروهایی” تفسیر می شوند که ذاتی چرخه زندگی فردی و جانشینی نسل ها هستند.

تحقیقات اریكسون نشان می دهد كه هر فرد باید بیاموزد كه چالش های خاص زندگی را بدون تنش، باید پذیرفت و هنگامی که چالش های هر مرحله زندگی به طور ضروری و مفید درک و پذیرفته شوند، می توانند فضیلتی عالی برای آن مرحله به وجود آورند. بنابراین، “اعتماد” و “بی اعتمادی” باید درک و پذیرفته شود تا “امید” واقع بینانه در مرحله اول یک راه حل مناسب باشد.