7 ویژگی روانشناس خوب
برخی از افراد پس از مراجعه به روانشناس احساس رضایت نمی‌کنند که دلیل اصلی آن این است که به نتیجه دلخواه نرسیده‌اند. این مورد قبل از علم روانشناسی به اندازه زیادی به انتخاب روانشناس درست بستگی دارد.
امروزه افراد بسیار زیادی خدمات روانشناسی را بدون اینکه صلاحیت و مهارت داشته باشند، ارائه می‌دهند. پس بهتر است قبل از مراجعه به یک درمانگر ابتدا با ملاک‌ها و ویژگی‌های یک روانشناس خوب آشنا باشید و در همین راستا به افراد متخصصی مراجعه کنید تا احتمال بهبودی و گرفتن نتایج درمانی نیز برایتان افزایش یابد.
همراه ما در سایت آموزشی و پژوهشی رابینیا باشید تا اطلاعات بیشتری در خصوص ویژگی‌های روانشناس خوب کسب کنید.
ویژگی‌های روانشناس خوب
بسیاری از افراد قبل اینکه به مراکز مشاوره و رواندرمانی مراجعه کنند در تلاشند که بین روانشناسان گزینه بهتر و کارآمدتری را برگزینند و با اطمینان خاطر بیشتری جلسات رواندرمانی را آغاز نمایند. ما در ادامه با معرفی ملاک‌ها و معیارهای یک روانشناس خوب به شما در این زمینه کمک خواهیم کرد.
1. پرهیز از قضاوت
روانشناس کارآمد و خوب این مورد را می‌داند که قرار نیست مثل والدین با شما رفتار کند و گفته‌های درست و نادرست را به شما گوشزد کنند. در حقیقت باید تمام تلاش خود را بکند تا از قضاوت کردن مراجع خودداری کند. البته لازم است بدانید که این امر به معنای این نیست که روانشناس قرار است همه کارهای شما را تأیید نماید.
در واقع منظور از عدم قضاوت این است که درمانگر از پذیرش کافی برای شنیدن تمامی حرفهای مراجع برخوردار باشد و از انجام رفتارهایی نظیر سرزنش، تمسخر، تحقیر یا طرد به خاطر رخ دادن چیزی که مورد پسند او نیست بپرهیزد.
2. کار کردن در مراکز معتبر
شناخت اصول حرفهای درمان و قوانین مرتبط با فعالیت حوزه روانشناسی از ویژگی های یک روانشناس حرفهای است. در کشور ما تنها مراکزی به طور قانونی و رسمی می‌توانند به فعالیت روانشناسی بپردازند که از سازمان نظام روانشناسی یا سازمان بهزیستی مجوز فعالیت کسب کرده باشند.
در نتیجه قبل از مراجعه به یک روانشناس علاوه بر کسب اطلاعات در مورد مدرک، سطح علمی و سابقه کاری او در مورد مجوز مرکزی که به آن مراجعه می‌کنید نیز اطمینان حاصل نمایید.
3. برخورداری از تخصص مرتبط
متأسفانه امروزه برخی افراد سودجو با عنوان روانشناس یا مشاور اقدام به برگزاری جلسات درمانی می‌کنند و به این ترتیب به مراجعان آسیب می‌رسانند. برای اینکه از این مسئله مصون بمانید لازم است که قبل از مراجعه در مورد نوع تخصص و مدرک روانشناسی که می‌خواهید به او مراجعه کنید اطلاعات کافی کسب نمایید.
افراد برای اینکه بتوانند خدمات روانشناسی ارائه کنند لازم است که در یکی از رشته‌های روانشناسی بالینی، روانشناسی کودکان استثنایی، روانشناسی بالینی کودک یا روانشناسی شخصیت از حداقل مدرک کارشناسی ارشد برخوردار باشند.
همچنین افرادی که دارای مدرک مشاوره هستند تنها می‌توانند در زمینه مشاوره تحصیلی، شغلی، خانوادگی و مسائلی از این دست به شما راهنمایی‌های لازم را ارائه کنند و درمانگر مشکلاتی نظیر افسردگی، اضطراب، اعتیاد و اختلالات رشدی نیستند. همچنین در صورت بروز یک مشکل بالینی لازم است که حتماً به یک متخصص روانشناس مراجعه کنید.
4. تصمیم نگرفتن به جای مراجع
بسیاری از افراد هنگام مراجعه به روانشناس توقع دارند که او در مقابل مشکلاتی که مطرح می‌کنند نوعی راه حل خاص را پیش پایشان بگذارد. در حالی که یک روانشناس حرفهای می‌داند که هرگز نباید چنین کاری انجام دهد.
مثلا اگر شما در مورد ادامه رابطه با همسر خود دچار شک و تردید شده‌اید روانشناس نباید مستقیماً به شما بگوید طلاق بگیرید یا اینکه به زندگی ادامه دهید. او نقش آینه‌ای را دارد که به بازنمایی زندگی شما و صفات درونی‌تان کمک می‌کند. شما با بازخوردهایی که از درمانگر خود دریافت می‌کنید در نهایت خودتان به این نتیجه می‌رسید که می‌خواهید با زندگی‌تان چه کار کنید.
در واقع مسئولیت نهایی تمامی تصمیم‌های زندگی به عهده خود شماست و درمانگر وظیفه دارد تا بتواند همچون چراغ راهی مسیر پیش رو را برای شما تسهیل نماید.
5. آموزش دیدن به صورت حرفهای
اکثر روانشناسان پس از گذراندن دوران تحصیل خود به طور آکادمیک، به طور جداگانه کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی تخصصی مختلفی را پشت سر می‌گذارند.
در این دوره‌ها روانشناسان به طور جدی‌تر و حرفه‌ای‌تر درمان‌های روز دنیا نظیر درمان شناختی-رفتاری، درمان روان پویشی و طرحواره درمانی را می‌آموزند. دوره‌های تخصصی تا حد زیادی می‌تواند سطح علمی درمانگران را ارتقا ببخشد و به مهارت‌های عملی آنها کمک کند.
6. اخلاق مداری و رعایت چارچوب‌ها
متأسفانه بسیاری از افراد سودجو در قالب رابطه درمانی اخلاقیات را زیر پا می‌گذارند و روابط غیر حرفهای با مراجعان خود برقرار می‌کنند. از جمله مهم‌ترین اصول اخلاقی که روانشناسان باید به آن پایبند باشند این است که نباید رابطه عاطفی و خارج از چارچوب درمانی با مراجعان خود برقرار کنند.
علاوه بر این آنها باید بتوانند امانت‌دار مراجعین خود باشند و حق ندارند بدون موافقت درمانجو اطلاعات جلسات خود را با شخص دیگری در میان بگذارند.
تنها زمانی درمانگر می‌تواند از این قانون تخطی کند که احتمال آسیب به خود یا شخص دیگری در میان باشد. برای مثال در مواردی نظیر مواجه شدن با افکار خودکشی یا دیگرکشی روانشناس از افراد دیگری در این زمینه کمک می‌گیرد و اطلاعات لازم را در اختیار آنها قرار می‌دهد.
7. عمل کردن متناسب با بافت فرهنگی مراجع
روانشناسان متخصصانی با یک دانش مکانیکی نیستند. در واقع آنها باید از انعطاف‌پذیری ذهنی کافی برخوردار باشند تا بتوانند بافت فرهنگی و مذهبی مؤثر در بروز مشکلات را در نظر بگیرند.
روانشناسی که برای همه افراد با زمینه‌های فرهنگی، قومی و مذهبی متفاوت یک نسخه یکسان را تجویز می‌کند و نمی‌تواند شخصیت منحصر به فرد هر کس را در فرایند درمان خود لحاظ کند نمی‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد.
تجویز دارو توسط روانشناس بالینی
اگرچه روانشناسان بالینی به خصوص افرادی که در دانشگاه‌های علوم پزشکی تحصیل می‌کنند در زمینه داروهای روان پزشکی آموزش می‌بینند اما این آموزش‌ها برای تجویز دارو به مراجعان کافی نیست و در نتیجه انجام این کار در ایران قانونی نمی‌باشد.
با این حال روانشناس با توجه به دانش خود می‌تواند تشخیص دهد که شما به دارو درمانی احتیاج دارید یا خیر و باید چه داروهایی را مصرف نمایید. در این شرایط درمانگر شما را به یک روان پزشک ارجاع خواهد داد تا بتوانید در کنار رواندرمانی دارودرمانی را نیز آغاز نمایید.
تفاوت روانشناسی و روان پزشکی
بسیاری از افراد تفاوت روانشناسی و روان پزشکی را نمی‌دانند. اگر منظورتان از دکتر همان پزشک باشد باید بگوییم که خیر روانشناسان پزشک نیستند. آنها باید در ابتدا در کنکورهای وزارت علوم پذیرفته شوند و سپس حداقل مدرک کارشناسی ارشد را دریافت کنند تا بتوانند خدمات روان درمانی را ارائه دهند.
در همین راستا بسیاری از آنها تا مقطع دکترا پیش می‌روند و دکترای روانشناسی دارند. روانشناسان پس از دوره کارشناسی یعنی در دوره ارشد و دکترا می‌توانند در دو کنکور مجزای علوم پزشکی و کنکور وزارت علوم شرکت کنند و تحصیلات خود را زیر نظر یکی از آنها ادامه دهند.
روانشناسانی که در دانشگاه‌های علوم پزشکی تحصیل می‌کنند معمولاً کار بالینی بیشتری را در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی انجام می‌دهند و دروس مرتبط با داروشناسی را نیز می‌گذرانند. اما روان پزشکان از ابتدا در دوره 7 سال پزشکی عمومی تحصیل می‌کنند و پس از آن می‌توانند در دوره تخصص خود گرایش روان پزشکی را انتخاب کنند.
روان پزشکان در درمان اختلالات روانی بیشتر به دارو درمانی اعتقاد دارند و درنتیجه افراد برای دریافت خدمات رواندرمانی جهت بهبود اختلالات روانی لازم است که به یک روانشناس بالینی مراجعه نمایند.
