درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی
درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی مانند دیگر اختلالات شخصیت، با سختی و دشواری همراه است. بزرگترین مشکل درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی متقاعد کردن او به لزوم درمان است. مشخصه شخصیت‌های ضد اجتماعی، قانون گریزی، عدم باور به هنجارها، بی احترامی به حقوق دیگران و نداشتن حس همدلی و همدردی است. متاسفانه به دلیل مشکلاتی که شخصیت ضد اجتماعی برای جامعه و اطرافیان به وجود می‌آورد، امکان ایجاد ارتباط سالم از بین خواهد رفت. دستگیری‌های مکرر و رفتن به زندان، خانواده و اطرافیان آنها را خسته می‌کند پس لازم است برای درمان آنها اقداماتی صورت گیرد. درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی چندمرحله‌ای و گسترده است؛ با آگاهی از روش‌های درمانی می‌توانید در فرایند درمان به آنان کمک کنید.
آشنایی با اختلال شخصیت ضد اجتماعی
اختلال شخصیت ضد اجتماعی یکی از انواع اختلالات شخصیت دسته B است و در آن فرد مبتلا هیچ احساسی نسبت به دیگران نداشته و به راحتی حقوق آنان را لگدمال می‌کند. آنها هیچ احترامی برای قانون و هنجارهای اجتماعی قائل نیستند و دچار کج روی اجتماعی می‌شوند. شخصیت‌های ضد اجتماعی ظاهری بسیار عالی و موقر داشته و در برخوردهای اول بسیار خوب به نظر می‌رسند. فرار از مدرسه در کودکی، مصرف الکل و مواد مخدر و دزدی از مشخصه‌های افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی است. این افراد هیچ نشانه‌ای از افسردگی و اضطراب ندارند.
نشانه‌های اختلال شخصیت ضد اجتماعی به شرح زیر هستند:
- بی احترامی و بی توجهی به دیگران
- عدم احساس همدلی و عذاب وجدان
- بهره کشی از دیگران با دروغ و فریب کاری
- عدم پیروی از قانون و رفتارهای مجرمانه
- انجام رفتارهای خطرناک و تکانشی
- عدم پشیمانی از کارهای اشتباه و آسیب رساندن به دیگران
- عدم مسئولیت پذیری
درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی با رویکردهای روانشناسی
مانند تمام اختلالات شخصیت، درمان‌های روانشناسی بهترین و اولین گزینه برای درمان هستند. اما به دلیل دشوار بودن جلب اعتماد شخصیت ضد اجتماعی و متعهد کردن آنها به انجام تکالیف، نیاز است که زمانی حدود 6 ماه تا یک سال برای درمان کامل این افراد طرح ریزی شود. انواع درمان‌های روانشناختی در دسترس برای اختلال شخصیت ضد اجتماعی به شرح زیر می باشند:
1. درمان شناختی رفتاری
جدید‌ترین بررسی‌های ساختار یافته در مورد رفتار درمانی افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی، اثربخشی بالای درمان شناختی رفتاری را تایید کرده است. رفتار درمانی با استفاده از تخریب الگوهای فکری و رفتاری غلط، الگوهای سالم را جایگزین می‌کند. این الگوهای سالم شامل روابط اجتماعی و بین فردی، تفکر صحیح نسبت به قانون، هنجارها، حقوق دیگران و همچنین باورهای شناختی و تفکری سالم می‌باشد.
2. درمان مدیریت تصادفی
درمان مدیریت تصادفی (زیر مجموعه درمان‌های رفتاری) از درمان‌های موثر در درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی است. در این نوع درمان با استفاده از اصول شرطی سازی عامل، به رفتار و واکنش‌های صحیح فرد پاداش‌های خاصی داده می‌شود؛ به این صورت عادات صحیح در فرد نهادینه می‌شود. این درمان به کمک مصرانه و دلسوزانه یک همراه نیاز دارد.
نکته مهم در اثر بخشی درمان‌های روانشناختی برای شخصیت ضد اجتماعی، همکاری و باور فرد به اثر بخشی درمان است. اگر شخصیت ضد اجتماعی، تمایل به کاهش رفتار پرخاشگرانه و افزایش توانایی‌های اجتماعی مثل همدلی پیدا کند، درمان‌های رفتاری موفق‌تر خواهد بود.
3. درمان رفتاری برای نوجوانان
به نظر می‌رسد نوجوانان دارای شخصیت ضد اجتماعی، به درمان شناختی رفتاری پاسخ بهتری بدهند. بر اساس تحقیقات انجام شده، نوجوانان شخصیت ضد اجتماعی (تحت درمان شناختی رفتاری) پس از آزادی از زندان، رفتار جنایی و مجرمانه کمتری نسبت به دیگر نوجوانان شخصیت ضد اجتماعی (تحت دیگر درمان‌های عادی یا بدون درمان) داشته‌اند.
درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی با دارو
بسیاری از تحقیقات، تاثیر داروها در درمان اختلال شخصیت سایکوپات را تایید نکرده‌اند. فقط ممکن است برخی از داروهای ضدافسردگی، برای ثبات خلق این افراد تجویز شده یا در صورت تشخیص روانشناس و روانپزشک برای کنترل پرخاشگری، داروهای آرام بخش و ضد صرع نیز به شخصیت ضد اجتماعی داده شود. به هر حال، متاسفانه هنوز دارویی تایید نشده که تاثیر قطعی و مثبتی روی درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی داشته باشد.
دیگر درمان‌های لازم برای اختلال شخصیت ضد اجتماعی
حتی اگر نتوانیم اختلال شخصیت سایکوپات فرد را به طور کامل درمان کنیم، روان درمانی می‌تواند برای سایر مشکلات روحی و روانی این افراد به کار برده شده و در طی این جریان، با مهارت روانشناس، سعی شود تا شخصیت ضد اجتماعی به بینش جدیدی به زندگی دست پیدا کرده و خود را کنترل کند.
شایع‌ترین مشکلات شخصیت ضد اجتماعی، اعتیاد به مواد مخدر است که درمان روانشناسی، می‌تواند در ترک ماده مخدر به آنان کمک کرده و به تناسب آن، مانعی از سر راه دشوار درمان اختلال شخصیت ضداجتماعی برداشته شود.
شخصیت‌های ضد اجتماعی، در معرض ابتلا به افسردگی و اضطراب نیز هستند. تقریبا نیمی از آنها یک یا چند اختلال اضطرابی و یک چهارم آنها، افسردگی دارند. بنابراین درمان اضطراب و افسردگی در این بیماران نیز می‌تواند به درمان اختلال شخصیتی‌شان کمک کند.
سخن آخر
در نهایت اینکه شخصیت‌های ضداجتماعی ارتباط مستقیمی با انسان‌های دیگر داشته و می‌توانند زندگی دیگران را نیز تخت شعاع قرار دهند. البته برخی از شخصیت‌های ضد اجتماعی افرادی موفق (در زمینه‌های امن اما غیر قانونی) هستند، اما باز هم نمی‌توانند با دیگران روابط سالمی داشته باشند. تجربه زندگی با شخصیت ضد اجتماعی مفهوم این گفته‌ها را برایتان ملموس‌تر خواهد کرد و شما را به جستجوی درمان شخصیت ضداجتماعی وا می‌دارد.
