ترس از تنهایی در کودکان

ترس از تنهایی در کودکان

دلایل گوناگونی برای ترس از تنهایی در کودکان وجود دارد. بیشتر کودکان در سنین خاص ترس هایی بابت تنهایی دارند. روزانه میلیونها مادر و پدر باید با ترس تنهایی فرزندان خود کنار بیایند. یکی از رایج ترین ترس ها در بین کودکان، به ویژه کودکان خردسال ترس از تنهایی نیز است.

در صورتی که والدین به طور مناسب با آن برخورد نکنند، میتواند سلامت عاطفی کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. در این مقاله خانواده ها نکات لازم برای کمک به فرزندان خود  در رو به رو شدن و غلبه بر این ترس پیدا خواهند کرد. در کودکان خردسال ترس از تنهایی کاملاً طبیعی است. با حمایت و کمک های فراوان ، کودک شما خواهد توانست بر آن تسلط پیدا کند.

درک ترس از تنهایی در کودکان

ترس های کم و ناچیز پرهیزناپذیر از دوران بچگی هستند. زمان رعد و برق پشت کاناپه پنهان می شوند. مطمئن هستند چیزی در گنجه وجود دارد. چیزی مانند یک هیولا  عکس العمل هایی مانند اجتناب از خوابیدن خود به خودی و غیره، درخواست یک لیوان آب دیگر، ابزاری است برای رو به رو شدن با ترس ها. زمانی که این ترس ها به اوج میرسد ، سرشت طبیعی غالباً در مسیر آرامش بخشیدن عمل می کند.

پدر و مادر می گویند قول می دهم که زیر تخت چیزی نیست، ولی به راستی ، والدین توانایی ندارند که همیشه برای کمک به بچه ها در حالت آماده باش باشند و نباید اینگونه باشد .

به صورت کلی ترس از تنهایی در سن ۲ تا ۵ سالگی ایجاد می شود. در بعضی اوقات، ترس از تنهایی امکان دارد با ترس از تاریکی و نیاز به خوابیدن با نور شب مربوط باشد. همچنین می تواند همراه با  سایر ترس های شایع دوران کودکی مثل تجسم چهره ی دلقک ها و  تصویرسازی با لباس مبدل ظاهر شود.

ترس های رایج دوران کودکی

کودکان امکان دارد ترس های مختلفی نسبت به تفاوت های شخصیتی و موقعیتی که در آن قرار می گیرند را تجربه کنند. در ادامه مقاله به متداول ترین و شایع ترین ترس هایی که کودکان ممکن است به شکل مشترک تجربه کنند میپردازیم.

• تنها بودن و تاریکی
• سگ یا سایر حیوانات بزرگ
• اشکالات و اجسام و بلندی ارتفاع
• گرفتن عکس یا رفتن به پزشک
• صداهای ناآشنا یا بلند
• هیولاهای خیالی یا “چیز” زیر تخت و غیره
• علت های تشدید ترس از تنهایی در کودکان

کودکان امکان دارد بعد از تجربه مواردی مثل: مرگ والدین، مورد سو استفاده واقع شدن، خشونت خانگی، طلاق، مشکلات اقتصادی در خانواده مبتلا به این اختلال شوند. یا بر اثر سوء مصرف مواد والدین یا بیماری روانی هر یک از آنها، جدایی طولانی مدت از والدین، بیماری جدی یکی از اعضای خانواده، احساس تنهایی و چالش های مربوط به خودتنظیمی نیز ممکن است منجر به ایجاد ترس از تنهایی در کودکان باشد.

فرم بروز ترس از تنهایی در کودکان

در کودکان اختلال اضطراب جدایی و اضطراب دلبستگی امکان دارد بعضی از نشانه های یکسان ترس از تنهایی را نشان دهد. زمانی که کودک نتواند با سرپرست رابطه ای امن برقرار کند اضطراب دلبستگی ایجاد می شود.

یک فرد بزرگسال با این مدل دل دلبستگی امکان دارد برای حفظ روابط نزدیک بسیار سخت تلاش کند یا امکان دارد رفتار کنترل کننده یا چسبنده ای از خود نشان دهد. بخشی عادی از رشد اولیه کودک مربوط به اضطراب جدایی است. با این حال در صورتی که کودکی دچار ناراحتی شدیدی است که در دوران کودکی ادامه دارد، امکان دارد نشانه ای از اختلال اضطراب جدایی باشد.

نحوه درک کودکان از زمان به عنوان یک عامل ترس

یکی از دلایلی که امکان دارد کودکان از تنها ماندن بترسند این است که گذر زمان را متفاوت از بزرگسالان تجربه می کنند. مثلا زمانی که به آنها در رابطه با رخدادن چیزی در زمان مشخص قول می دهیم شاهد این هستیم که بچه ها بارها و بارها می پرسند آیا زمان آن فرا رسیده است؟ و کلمه “بعدا” را برای پاسخ قبول نمیکنند. این به این دلیل است که کودکان گذر زمان را به شکل متفاوتی درک می کنند.

برای یک کودک کم سن و سال، فقط چند دقیقه امکان دارد یک سال به نظر برسد. این به این معناست در صورتی که  کودکی آخرین فردی باشد که از مدرسه خارج می شود به دلیل اینکه پدر یا مادر فقط چند دقیقه دیر رسیده اند، امکان دارد چند دقیقه انتظار را فکر کنند ساعت های طولانی گذشته است.

این تفاوت در برداشت، امکان دارد حتی باعث حمله وحشت شود. بعضی از کودکان امکان دارد آنها امکان دارد از بازگشت به مدرسه بترسند.

ترس از تنهایی در کودکان طبیعی است

کم و بیش هر کودکی روی زمین در دوران کودکی ترس از تنهایی را تجربه می کند. این طبیعی است و نباید منجر به نگرانی شود. کودکان امکان دارد از تنها ماندن بترسند حتی زمانی که در کنار دیگران هستند. مثلا بعضی از کودکان از رها شدن در محیط مدرسه هراس دارند؛ حتی اگر آنجا به وسیله کودکان دیگر یا همکلاسی ها محاصره شده باشند.

در این رابطه، ترس در اثر احساس نا امنی است. کودکان امکان دارد زمان بازی در اتاق خود احساس تنهایی کنند، حتی اگر متوجه حضور والدین در همان نزدیکی ها باشند در نوزادان، اکثراً این ترس هنگامی به وجود می اید که شخص دیگری به جز مادر یا پدر آن ها را از زمین برمی دارد و بغل می گیرد.

همه ترسها نگران کننده نیستند

کمک به کودکان برای یادگیری مدیریت ترس هایی که به صورت دائم با آنها مواحه هستند مثل ترس از تاریکی یا ترس از رفتن به پزشک، لازم و ضروری است. ولی بسیاری از ترس ها به یک اندازه و شدت به وجود نمی آیند ترس هایی که در زندگی کودک باعث تداخل نمیشود به تسلط بر آنها نیازی نیست.

مثلا اگر کودکی فیلم های ترسناک دوست ندارد، خوب است. لازم نیست که بر ترس از فیلم ها تسلط پیدا کند. به دلیل اینکه این تصمیم حاکی بر تماشا نکردن امکان دارد در واقع، تایید بر مهارت های کودک برای دفاع از خود باشد. دلیل این تصمیم گیری برای اینکه من تماشا نمی کنم، من این ها را دوست ندارم، این است که فرزند شما برای نیازهای خود حد و حدود تعیین کرده و می گوید: این خط محدودیت من است. بیشتر از این جلو نمیروم.

علایم یک ترس هشدار دهنده

در صورتی که ترس های کودک به صورت دائم و همیشگی بیش از حد شدید باشد یا در زندگی روزانه او مشکلاتی به وجود بیاورد، امکان اینکه زمان آن فرا رسیده که به دنبال کمک باشید وجود دارد. علایمی که نشان می دهد  ترس امکان دارد چیزی بیشتر از یک حس عادی باشد عبارتند از:

• وسواس نگران کننده: کودک بر مسئله رس خود تمرکز می کند. اکثرا در رابطه با آن فکر یا صحبت می کند. حتی وقتی که محرکی باعث ترس میشود وجود ندارد مثلا بعد از چند ماه قبل از ویزیت بعدی دندانپزشک خود، استرس و اضطراب به سراغ تو می اید و این در رفتارهایش نمود دارد.
• ترس هایی که باعث محدود شدن توانایی کودک در لذت بردن از زندگی یا شرکت در فعالیت ها میشود مثلا از سفر رفتن کلاسی به پارک خودداری می کند به دلیل اینکه امکان دارد سگ در آنجا وجود داشته باشد.
• ترس های شدید و خاص که منجر به اختلال می شوند. نشانه های اضطراب شدید مثل رفتارهای اجباری، حملات وحشت زدگی،  کناره گیری از فعالیت های مدرسه یا خانواده.

تاثیر رفتار والدین در ترس از تنهایی در کودکان

به عنوان پدر و مادر ، از وظایف مهم شما این است که به فرزندان خود کمک کنید تا از هرگونه مشکل در زندگی خود با سلامت روان عبور کنند. یکی از این موارد ترس از تنهایی است. هیچگاه مشکلات آن ها را بی ارزش و بی اهمیت جلوه ندهید. هرچقدر نگرانی های کودک، کوچک یا بی اهمیت به نظر برسد، هرگز نباید آنها را تقلیل داده و ناچیز جلوه دهید. وقتی نگرانی های فرزندان را با بی توجهی رد می کنید، تنها چیزی که به آنها می آموزید این است که نمی توانند به شما اعتماد کنند.

1-ترس را به آنها یاد ندهید

بعضی از خانواده ها مرتکب این اشتباه می شوند که فرزندان خود را از انجام بعضی کار ها می ترسانند. مثلا تهدیدهایی مثل گر شما الان به رختخواب نروید، هیولای دیوانه می آید و شما را می گیرد. این روش فضای ترس را یاداوری میکند. کودکانی که در این محیط ها بزرگ میشوند ، ترسو و ناامن خواهند شد و در رو به رو شدن با ترس های خود  درگیر مشکلات بیشتری هستند .

از سوی دیگر، مراقبت بیش از اندازه به عنوان والدین آسان و البته مشکل ساز خواهد بود. مثلا زمانی که کودکان در مدرسه یا مهد کودک دچار مشکلاتی میشوند تحریک مشوند وارد ماجرا شده و مسائل به وجود امده را برای کودک، حل کنند. مهم است به کودکان اجازه حل مشکلات خودشان را دهیم. این قدمی است که به آنها در بدست اوردن عزت نفس و اعتماد به نفس کمک میکند.

2-احساس ترس آنها را درک کنید

به جای مجبور کردن کودکان قبل از اینکه آمادگی لازم برای روبه رو شدن با ترس خود مقابله کنند، از آنها بخواهید دلیل ترس خود و چرا میترسند را توضیح دهند تلاش برای درک ترس آنها از تنهایی به شما توانایی لازم برای رو به رو شدن با این مشکل را می دهد. زمانی که در رابطه با این موضوع با فرزند خود صحبت می کنید، توجه کامل خود را به او جلب کنید.

به این صورت کودک متوجه علاقه و توجه شما به مشکلات آنها میشود. در آینده، انها در رابطه با اتفاقاتی که برایشان می افتد با راحتی و اعتماد بیشتری با شما صحبت می کنند.

آموزش چگونگی مدیریت ترس ها

بدون دخالت های نا به جا و همیشگی خانواده به کودک برای اعتماد به نفس و استقلال لازم برای احساس کنترل بیشتر و ترس کمتر در زمان های متفاوت و بزرگ شدن کمک میکند. در ادامه مقاله با چند روش مناسب برای رشد دادن این توانایی ها در کودک اشنا می شویم.

1-خودتنظیمی و خودکنترلی

چطور به بچه ها می توانیم کمک کنیم احساس شجاعت کنند؟ نکته ای که باید به آن توجه کرد یک ترفند نامرئی به نام خود تنظیمی است. خودتنظیمی اساساً توانایی پردازش و مدیریت احساسات و رفتارهای شخصی به روش سالم است. مهارتی که به ما این توانایی را می دهد به روش درست وجود خود را نشان دهیم یا مسائل را بدون استفاده از رفتاری غلط، بررسی کنیم. بیشتر بزرگسالان به جای کودک خود تنظیمی را انجام می دهند.

قبل از اینکه اصمینان حاصل کنید که هیچ چیز ترسناکی در رابطه با یک اتاق تاریک وجود ندارد، یک لحظه فکر کنید. خود را جای کودک بگذارید. برای کودکان، ایجاد خودتنظیمی احتیاج به زمان، تمرین و فضا برای یادگیری دارد. اینکه شما به جای کودک خودتنظیمی می کنید درواقع به کودک اجازه یادگیری نمیدهید. این به این معناست که خانواده با اینکار خود را راحت می کنند و اجازه نمی دهند کودکان هنگام فهمیدن مسائل، کمی ناراحتی را تجربه کنند.

2-ترس از تنهایی در کودکان نگران کننده نیست

مددکاران اجتماعی حوزه ی کودک اعتقاد دارند ترسیدن گاهی اوقات یک قسمت طبیعی و سالم برای بالغ و بزرگ شدن است. در حالی که متأسفانه بچه ها  بعضی اوقات با چیزهایی واقعاً ترسناک مواجه میشوند، بسیاری از ترس های کودکی تهدیدی واقعی نیستند. هیولای داخل گنجه فقط یک کت قدیمی است که شما تمایل به پوشیدن آن در روز بعد دارید. این ترس ها این معنا را میدهد که در واقع فرصتی مناسب برای بچه ها ارائه می شود تا بر تسلط خود تنظیمیشان کار کنند. ولی  خانواده اول باید نگرانی خود را از بین ببرند.

3- آموزش خود تنظیمی

آخرین هدف این است که بچه ها وقت داشته باشند توانایی رو به رو شدن با شرایط سخت را داشته باشند. ولی برای بیشتر والدین شنیدن این امر راحت تر از انجام دادنش است. زمانی که کودکتان را در ناراحتی مشاهده میکنید واکنش طبیعی این است که بخواهید مساله را  حل کنید مخصوصاً اگر راه حل آسان به نظر برسد.

زمانی که برای رفع تاراحتی کودک تلاش میکنید امکان دارد به کودک کمک کند که در لحظه کمتر بترسد و نسبت به شما احساس بهتری داشته باشد؛ ولی در طولانی مدت می تواند یادگیری نحوه آرام کردن خود را برای او دشوارتر کند. یاداور میشود در صورتی که بچه ها این پیام را دریافت کنند که پدر یا مادر همیشه برای ایجاد آرامش حضور دارند انگیزه یا فرصتی برای یادگیری نحوه انجام کار را از دست می دهند.

 

 

نکات کاربردی برای مقابله با ترس از تنهایی در کودکان

سماجت و پافشاری بر موضوع کمکنکردن زیاد والدین به این معنا نیست که همه حمایت ها را کنار بگذارید. ما در رابطه با گذاشتن ناگهانی فرزند در اتاق خواب تاریک و گفتن شب بخیر، شجاع باش! صبح میبینمت! صحبت نمی کنیم. راشل بوسمن، روانشناس بالینی در سازمان ذهن کودک میگوید قصد و هدف این است که به صبوری و آرامی بچه ها را راهنمایی کنید تا وقتی که آنها توانایی لازم برای کنترل کردن اوضاع را داشته باشند. هدف این است که داربست های مورد نیاز چیده شوند تا کودک توانایی ایستادن روی آنها را داشته باشند. در واقع سوال این است که بهترین راه کمک (بدون کمک زیاد) چیست؟

شیوه ی صحیح کمک کردن والدین برای مدیریت ترس ها

به کودکان خود در رابطه با چیز هایی که از آنها هراس دارند کمک کنید صحبت کنند. امکان اینکه بچه ها بدانند از چه چیزی       می ترسند، وجود دارد ولی کلمه مناسب برای توضیح نداشته باشند. سوالات ویژه از کودک می تواند کمک کننده باشد. مثلا در صورتی که کودکی از سگ هراس دارد ، میتوانید بپرسید به چه دلیلی سگ ها را برایت ترسناک می کند؟ آیا سگی تا حالا غافلگیرت کرده یا دنبالت دویده؟ زمانی که درک بهتری از آن چیزی که باعث ترس کودکتان شده است داشته باشید. در حل مشکل بهتر میتوانید به او کمک کنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص ترس از سگ کلیک کنید.

1- تأیید کنید، سپس ادامه دهید

زمانی که آگاهی از چیزی که باعث ترس شده و کجاست داشته باشید، به کودک خود اطلاع دهید که شما هم آن را جدی می گیرید. زمانی که یک کودک میگوید چیزی ترسناک است، به احتمال بسیار زیاد از نظر ما ترسناک نخواهد بود. ولی سماجت و پافشاری ر این است که با تأیید احساسات کودک جلو بروید.

مثلا به جای گفتن اوه بیا، دیدی؟ اینکه ترسناک نبود! یا از چه چیزی باید ترسید، اینکه ترس ندارد، احساس کودک را غلط و اشتباه جلوه ندهید. به جای این جملات بگویید: وای، به نظر می رسد که ترسیده ای. یا من می دانم که بیشتر بچه ها نگران این موضوع می شوند و از این می ترسند.

زمانی که اطمینان خاطر دادید، مهم است که سریع به سمت هدایت خودتنظیمی حرکت کنید. در رابطه با روش همکاری با او صحبت کنید تا به کودک کمک کنید احساس شجاعت کند و به نقطه ای برسد که بتواند ترس را به تنهایی مدیریت کند.

2- طرح ریزی یک نقشه

برای انتخاب هدف های منطقی با فرزند خود تمرین کنید. مثلا در صورتی که او به طور معمول زمانی که میخواهد بخوابد به شما نیاز دارد و می خواهد که در اتاق بنشینید، می توانید موافقت کنید.

ولی برنامه ریزی کنید تا یک هفته بعد او سعی کند چراغ را خودش خاموش کرده و به تنهایی بخوابد. زمانی که هدفتان را انتخاب کردید در رابطه با مراحلی که سعی بر رسیدن به آن میکنید    با کودک صحبت کنید. بعد صبوری خود را حفظ کنید و منتظر نتیجه بمانید.

3- نمونه ای از طراحی یک نقشه

• شب اول: قبل از خواب دو کتاب مطالعه کنید و سپس چراغ ها را خاموش کنید.و سپس بی سر و صدا با او بنشینید. بدون صحبت و بازی تا زمانی که او به خواب برود.
• شب دوم: قبل خوای یک کتاب بخوانید. سپس چراغ ها را خاموش کنید و چراغ خواب را روشن کنید. سپس بیرون بروید و در را به حالت نیمه باز بگذارید.
• شب سوم: قبل خواب یک کتاب بخوانید. سپس نور شب روشن شود و در بسته شود.
• شب چهارم: قبل خواب یک کتاب بخوانید. بعد چراغ ها را خاموش کرده و در را ببندین.

4- تشویق کنید و صبور باشید

خانواده ها توجه داشته باشند که تغییر ، طول میکشد و ترس یک احساس بسیار قدرتمند است. مصمم باشید و در رابطه با کار سختی که کودک انجام میدهد او را تشویق کنید و به او مرحبا بگویید: من میدونستم که واقعا شجاع هستی. میدونستم میتونی نیم ساعت در اتاق خودت بمانی. ببینیم فردا می توانیم بیشتر بمانیم یا نه.

سخن آخر درباره ترس از تنهایی در کودکان

هر چیزی که باعث ترس کودکان شود ، والدین وظیفه دارند توجه زیادی نسبت به ترس های فرزندان خود داشته باشند. بهتر است آنها را جدی بگیرند تا بتوانند به موقع به فرزند خود کمک کنند. در صورتی که ترس های کودک جدی تر از شکل عادی سایر کودکان هستند، وقت بگذارید و با یک متخصص صحبت کنید تا ببینید آیا نیاز به  کمک بیشتری است یا خیر.