اثرات طلاق
طلاق نوعی آسیب اجتماعی تلقی می‌شود که بر ریشه و بنیان خانواده اثر می‌گذارد که زندگی روزمره افراد را دچار اختلال می‌کند. از دیدگاه مردان، طلاق یک حادثه غیرمنتظره و از نظر زنان، شروع مشکلات بی‌پایان تلقی می‌شود. جدا شدن از همسر ممکن است برای فرد یک احساس اضطراب و هراس ایجاد کند. فرآیند سازگاری روانی و اجتماعی در زنان و مردان تفاوت چندانی ندارد. اما مردان و زنان از لحاظ واکنشی که در برابر طلاق از خود نشان می‌دهند با يکديگر متفاوت‌اند. به همین دلیل است که زنان از طلاق هراس دارند. زنان با بروز مشکلات روحی، با گریه خود را تخلیه می‌کنند. ولی مردان بیشتر از زنان به آسیب‌های روانی دچار می‌شوند آن هم به دلیل تودار بودن و ساختار اجتماعی، بیشتر در خطر سکته و مرگ ناگهانی قرار می‌گیرند.
پیامدهای طلاق برای زنان
فشارهای روحی و روانی زیادی پس از طلاق برای زنان رخ می‌دهد که باعث می‌شود از ادامه زندگی ناامید شده و به افسردگی دچار شوند. اضطراب و نگرانی از بازگشت به منزل پدری، واکنش اطرافیان، نگرانی آینده، ترس از سرزنش شدن، و در بعضی مواقع عذاب وجدان و پشیمانی از جمله مشکلاتی است که زنان مطلقه را با خود درگیر می‌سازد. طلاق در جامعه منجر به رشد خانواده‌های تک والدی می‌شود. این موضوع می‌تواند آسیب‌هایی را برای افراد جامعه به وجود بیاورد. همچنین سطح باروری در جامعه کاهش پیدا می‌کند. طلاق در جامعه زمینه را برای بروز بزهکاری و ارتکاب جرم فراهم می‌کند.
1. تزلزل در هویت فردی و اجتماعی
پس از طلاق، اولین بحرانی که به وجود می‌آید از دست دادن منزلت اجتماعی و هویت است. خصوصا این مورد در زنان آسیب بیشتری به همراه دارد. در جامعه با زنان مطلقه به درستی رفتار نشده و از تکه کلام‌هایی استفاده می‌شود که آزار و رنجش آنها را به همراه دارد. از دیدگاه بسیاری از خانواده‌ها زنان مطلقه نوعی تهدید برای زندگی متاهل‌ها تلقی شده که این موضوع باعث شده که زنان طلاق گرفته تنهایی و انزوا را انتخاب کرده و از دیگران دوری کنند. به طور کلی از دست دادن حمایت‌های اجتماعی، انزوا، کاهش روابط اجتماعی، احساس عدم امنیت، طردشدگی، نگرش منفی جامعه، برچسب‌های اجتماعی، بازخوردهای منفی دیگران، آزار و خشونت آشکار و پنهان جنسیتی و… از آسیب‌های زنان پس از طلاق است.
2. احساس عدم امنیت
پیشنهاد و برخورد نامناسب مردان، عدم امنیت را برای زنان مطلقه به همراه دارد. پیشنهاداتی از قبیل ازدواج موقت و… آرامش و امنیت را از زندگی زنان سلب کرده است.
آثار طلاق بر مردان
مردان به دلیل شاغل بودن و اینکه خود را با کار سرگرم کرده‌اند، در مقایسه با زنان دچار مشکلات کمتری شده و پس از طلاق خیلی کمتر دچار فشار روانی می‌شوند. ولی برای مردان نیز دشواری هایی وجود دارد از جمله خودکشی که در مردان مطلقه نسبت به زنانبیشتر دیده می‌شود. طبق آمار به دست آمده، پدرانی که حضانت فرزند را به عهده دارند، نسبت به بقیه مردان کمتر خودکشی کرده‌اند. بعد از جدايی، برای بيشتر مردان دوگانگی عاطفی و تغييرات خلقی شديد به وجود می‌آيد. تضاد از اين نظر که مرد متارکه کرده هميشه اين ترديد را دارد آيا تصميم اش درست بوده يا نه و هميشه با اين سوال که آيا می‌توانسته کار بهتری انجام دهد يا نه مواجه است. در سلامت جسمی هم مردان مطلقه در مقایسه با مردان متاهل آسیب بیشتری می‌بینند. از آنجایی که مردان در مقابل زنان از توانایی کمتری در مواجهه با مشکلات برخوردارند، در مسائل تربیتی فرزند و مشکلات به وجود آمده بیشترین ضربه را می‌خورند.
آثار جدایی و طلاق والدین بر روی فرزندان دختر و پسر
قبل از طلاق باید این نکته را در نظر بگیرید که پس از جدایی چه آسیب‌هایی به فرزندان شما وارد می‌شود. برای فرزندان نیز می‌تواند تأثیرات منفی داشته باشد که احساس ناامنی، احساس گناه، ترس از دست دادن والدین، احساس بلاتکلیفی، تنهایی و افسردگی، افت تحصیلی و … از جمله آنها است.
در ادامه به تاثیر طلاق به روی فرزندان می‌پردازیم:
1. احساس ناامنی و ترس از آینده از آثار طلاق بر فرزندان
پس از طلاق معمولا فرزندان احساس ناامنی می‌کنند و نسبتبه آینده نگران هستند. نمیدانند پدر یا مادر خود ازدواج مجددی خواهند داشت یا خیر. پس از اینکه آنها ازدواج کنند چه اتفاقی برای آنها می‌افتد و…
2. بلاتکلیفی از آثار طلاق بر کودکان
زمانی که در مقابل فرزند خود به مشاجره و بحث بپردازید و همدیگر را تحقیر کنید، بیشترین تاثیر مخرب را به روی فرزند خود می‌گذارید. آنها در ذهنشان باید طرف یکی از والدین را بگیرند و انتخاب اینکه کدام را برگزینند بسیار سخت است چون در تصور آنها، یکی طرف یکی از والدین را بگیرند از سوی دیگری طرد می‌شوند.
3. پرخاشگری و خشم در کودکان
خشم درمیان کودکان طلاق به طور متداول دیده می‌شود که در اثر عدم درک یا پذیرش این مسئله روی می‌دهد. خشم کودکان زمانی رواج پیدا می‌کند که دلایل طلاق روشن نباشد. همچنین پرخاشگری و خشم نتیجه مهر و محبتی است که پدر و مادر از فرزند خود دریغ کرده‌اند.
4. اندوه از آثار طلاق بر فرزندان
از دست دادن یکی از والدین غم و اندوه فراوانی را برای فرزند به همراه دارد که از نظر آنها دیگر یک خانواده به حساب نمی‌آیند. حسی که فرزندان طلاق دارند در این مورد مثل بچه‌هایی است که در تصادف و یا سانحه یکی از والدین خود را از دست داده‌اند و متصور می‌شوند که هیچ حمایتی را دریافت نمی‌کنند و این موضوع افسردگی را در آنها به همراه دارد.
5. احساس تنهایی فرزندان
کودکان طلاق ممکن است احساس تنهایی کنند و دلشان برای والدی که از آن جدا شده‌اند تنگ شود. معمولا والدینی که در کنار کودکان می‌مانند آنقدر گرفتار مشکلات خود هستند که به فرزندشان نمی‌رسند.
6. ترس از ترک شدن
پس از طلاق کودک متوجه می‌شود که یکی از والدین دیگر در خانه نیست و از این می‌ترسد که دیگری نیز ناپدید شود و او را تنها بگذارد.
7. احساس گناه
کودکان ممکن است به این نتیجه برسند که در طلاق والدین مقصر هستند و به خاطر حرفی که زده‌اند یا کاری که کرده‌اند این اتفاق روی داده است و احساس گناه و شرمندگی می‌کنند و عذاب وجدان به سراغ آنها می‌آید.
8. طردشدگی
کودکان طلاق ممکن است احساس طردشدگی داشته باشند. یادمان باشد کودکان خود را در مرکز جهان می‌دانند و بنابراین هر اتفاقی که روی دهد به نحوی به آنها مربوط می‌شود.
9. افسردگی
افسردگی از تأثیرات مستقیم طلاق است که به دنبال اندوه، احساس تنهایی و طردشدگی به وجود می‌آید. افسردگی نشانه آن است که کودکان حمایت کافی برای رویارویی با مسئله طلاق دریافت نکرده‌اند.
10. اضطراب
کودکان طلاق ممکن است احساس اضطراب کنند و خود را تحت فشار ببینند. به عنوان مثال احتمال دارد آنها وظایف بیشتری را در خانه برعهده بگیرند. در ضمن ممکن است یکی از والدین یا هر دو آنها از کودکان به عنوان مشاور استفاده کنند.
جلوگیری از آسیب طلاق به روی فرزندان
در ابتدا متوجه شوید که تاثیرات به وجود آمده از طلاق تا چه اندازه از طرز تفکر فرزندتان در مورد خود او، طلاق و والدین نشات می‌گیرد. با صحبت کردن با او می‌توانید کمی از آثار منفی به وجود آمده در ذهن فرزندتان را کمرنگ‌تر کنید. برای فرزندتان وقت بگذارید. والدین باید بدانند حتی اگر طلاق بهترین تصمیم زندگی آن هاست، مسئولیت شان نسبت به فرزندان اهمیت زیادی دارد. طلاق توافقی آثار و پیامدهای کمتری را به همراه دارد.
کاهش آسیب‌های طلاق
با مراقبت از فرزند خود و در دست گرفتن کنترل زندگی، می‌توانید از آسیب‌های طلاق بکاهید. فقط حتما استقلال مالی داشته باشید و از مهارت‌هایی که دارید استفاده کنید و خود را سرگرم کنید تا تنهایی شما را اذیت نکند. هم به سلامتی جسمی و هم روحی خود اهمیت بدهید تا بتوانید به سادگی چالش‌های به وجود آمده را پشت سر بگذارید.
