اختلال شخصیت در مردان

اختلال شخصیت در مردان می‌تواند با توجه به شرایط فیزیولوژیک و انتظاراتی که فرهنگ‌های مختلف از مردان در رفتارهایشان دارند وضعیتی متفاوت نسبت به زنان داشته باشد. تفاوت در میزان شیوع اختلالات شخصیتی مختلف در هر دو جنس نشان می‌دهد که احتمالاً نقش جنسیت در بروز اختلالات شخصیت غیرقابل‌انکار است.

این موضوع تا حدودی می‌تواند نقش تربیت و شناخت اصول رفتار با کودکان در هر جنس را بیشتر نشان دهد. به‌طورکلی اختلالاتی نظیر شخصیت ضداجتماعی و یا پارانویید در میان مردان بیشتر از زنان دیده می‌شود که این می‌تواند به دلیل تشویقی باشد که جامعه برای مردان پرخاشگر و قدرتمند و یا آن‌هایی که از ناموس خود به‌خوبی مراقبت می‌کنند، قائل باشد. در این مطلب راجع به انواع اختلالات شخصیت در مردان و دلایل شیوع بیشتر آن‌ها در این جنس صحبت خواهیم کرد.

اختلال شخصیت چیست؟

اختلال شخصیت به معنای ویژگی‌ها و خصایص اخلاقی است که از سنین نوجوانی و جوانی در فرد بروز پیدا می‌کند و نسبت به آنچه جامعه به‌عنوان رفتار معمول و پسندیده تعریف می‌کند فاصله بسیاری دارد. مبتلایان به انواع اختلالات شخصیت بینشی نسبت به شرایط خود ندارند و به همین خاطر معمولاً برای درمان نیز مراجعه نخواهند کرد.

رفتارهای خارج از عرف این افراد اغلب باعث بروز مشکلات بسیاری برای آن‌ها خواهد شد ما بااین‌حال این موضوع نمی‌تواند دلیلی برای این باشد که آن‌ها احساس کنند دچار مشکل جدی هستند و معمولاً دیگران را مقصر شرایط نامطلوب خود می‌دانند.

اگرچه این افراد معمولاً به‌سختی برای درمان مراجعه می‌کنند و وجود مشکلاتی در رفتار خود را قبول نخواهند کرد اما شروع درمان برای مبتلایان به اختلال شخصیت می‌تواند باعث بهبود شرایط آن‌ها بشود.

افراد مبتلا به اختلالات شخصیت معمولاً به خواهش دیگران و یا به دلیل مشکلات ثانویه‌ای که در زندگی آن‌ها پیش می‌آید برای درمان مراجعه می‌کنند اما بااین‌حال فارغ از دلایلی که برای مراجعه به مراکز درمانی وجود دارد امکان بهبود از طریق آموزش‌های روان‌شناختی وجود خواهد داشت.

دلایل تفاوت جنس‌ها در اختلالات شخصیت

بررسی‌ها نشان می‌دهد که میزان شیوع انواع اختلالات شخصیت در هر دو جنس برابر نیست؛ برخی اختلالات شخصیت نظیر شخصیت ضداجتماعی یا پارانویید در مردان بیش از زنان دیده می‌شود و درعین‌حال اختلالاتی همچون شخصیت مرزی و یا وابسته در زنان شیوع بالاتری دارد. این موضوع نشان‌دهنده این است که نمی‌توان نقش جنسیت در بروز اختلالات شخصیت را نادیده گرفت.

این مطلب را هم ببینید خودشیفتگی (نارسیسیزم)

بااین‌حال باید به این سؤال پاسخ داد که جنسیت چه نقشی در بروز اختلالات شخصیت دارد یا به‌عبارت‌دیگر چرا برخی اختلالات شخصیت در میان مردان بیشتر دیده می‌شود؟

1. ژنتیک و مسائل فیزیولوژیک

مردان و زنان به لحاظ برخی ساختارهای جسمی و ترشح هورمون‌ها با یکدیگر متفاوت هستند. برای مثال تحقیقات ثابت کرده که ترشح هورمون تستوسترون با میزان پرخاشگری ارتباطی مستقیم دارد و به همین خاطر می‌توان تفاوت در شرایط جسمی و ژنتیکی را یکی از دلایل بروز برخی اختلالات شخصیتی در مردان دانست. به عبارتی وضعیت جسمی مردان آن‌ها را در مقابل برخی بیماری‌ها آسیب‌پذیرتر می‌کند.

2. شرایط فرهنگی

فرهنگ و انتظارات فرهنگی که برای شیوه رفتار کردن در هر جنس وجود دارد یکی از موضوعاتی است که در کیفیت اختلال شخصیت در مردان تأثیرگذار خواهد بود. برای مثال جامعه معمولاً پسربچه‌ها را از کودکی برای ویژگی‌هایی همچون جنگندگی و قدرت بدنی تشویق می‌کند و این در حالی است که دختران معمولاً نباید چنین ویژگی‌هایی را از خود بروز دهند.

درعین‌حال جامعه زنان را برای تبعیت از دیگران و محبت کردن پرورش می‌دهد. این دیدگاه‌های فرهنگی ازجمله عواملی هستند که باعث بروز اختلالات شخصیت می‌شوند. به عبارتی می‌توان گفت مردان برای بروز برخی رفتارهایی تشویق می‌شوند که می‌تواند زمینه‌ساز بروز رفتارهای شدیدتر و مشکلات شخصیتی در آن‌ها باشد.

اختلال‌های شخصیت شایع در مردان

همان‌طور که گفته شد مسائلی مانند شرایط جسمی و یا وضعیت فرهنگ باعث خواهد شد مردان بیش از زنان به برخی از اختلالات شخصیت مبتلا شوند. در ادامه به انواع شایع اختلال شخصیت در مردان اشاره خواهیم کرد.

1. اختلال شخصیت ضداجتماعی

یکی از مردانه‌ترین اختلالات شخصیت را می‌توان شخصیت ضداجتماعی دانست. اصلی‌ترین ویژگی مبتلایان به این اختلال، این است که هیچ‌گونه رحم یا محبتی نسبت به دیگران ندارند و تنها به دنبال دستیابی به منافع شخصی هستند. آن‌ها برای رسیدن به خواسته‌هایشان به انواع روش‌های هوشمندانه یا پرخاشگرانه متوسل می‌شوند و معمولاً در طول زندگی حداقل برای یک‌بار دچار درگیری‌های قانونی خواهند شد.

این مطلب را هم ببینید شخصیت و شادی

بااین‌حال یکی دیگر از ویژگی‌های اختلال شخصیت ضداجتماعی این است که تنبیه هرگز نمی‌تواند دلیلی برای عدم انجام مجدد یک رفتار در آن‌ها باشد یا به عبارتی می‌توان گفت ترس از تنبیه در این افراد معنای چندانی ندارد.

مجموعه‌ای از دلایل فرهنگی و فیزیولوژیکی را می‌توان در شیوع بیشتر این اختلال در آقایان دید. علاوه بر اینکه شرایط جسمی آن‌ها نسبت به زنان باعث تسهیل پرخاشگری می‌شود، احتمالاً این رفتار از کودکی در آن‌ها تقویت شده و به همین خاطر شخصیت ضداجتماعی یکی از انواع اختلال شخصیت است که بیشتر در مردان دیده می‌شود.

2. اختلال شخصیت پارانویید

یکی دیگر از انواع شایع اختلال شخصیت در مردان، پارانویید یا شخصیت بدگمان است. این افراد معمولاً نسبت به همه‌چیز بدگمان هستند و در اکثر اوقات احساس می‌کنند دیگران می‌خواهند علیه آن‌ها دست‌به‌کاری بزنند. اگرچه در ارتباط با دلایل بروز این اختلال اطلاعات محدودی در دست است اما بااین‌حال شاید بتوان علاوه بر نقش مشکلات ژنتیکی و فیزیولوژیک، به تأثیری که فرهنگ در برونگرایی و دقت مردان دارد نیز اشاره کرد.

به‌طورکلی زنان برای ویژگی‌هایی نظیر محبت و حمایت از دیگران پرورش پیدا می‌کنند اما جامعه از مردان انتظار دارد که در فهم توطئه‌ها و تقلب‌ها دقیق‌تر و جسورانه‌تر از زنان برخورد کنند. علاوه بر این در طول تاریخ مردان وظیفه حفاظت از خانواده یا حتی کشور خود را بر عهده داشته‌اند و این می‌تواند باعث شده باشد که به‌صورت تکاملی میزانی از حساسیت در جنس مذکر بیش از سایرین باشد. درصورتی‌که این حساسیت در برخی افراد حالت بیمارگونه به خود گرفته باشد اختلال شخصیت پارانویید بروز پیدا خواهد کرد.

3. اختلال شخصیت وسواسی

مبتلایان به این اختلال معمولاً بیش‌ازحد درگیر نظم و توجه به اصول و قوانین هستند. آن‌ها معمولاً در شرایطی که باید ضوابط مشخصی را رعایت کنند عملکرد مناسبی داشته و برخلاف آن هنگامی‌که باید با انعطاف یا خلاقیت بیشتری با مسائل روبه‌رو شوند، دچار مشکل خواهند شد. کمال‌گرایی یکی دیگر از ویژگی‌هایی است که معمولاً در اختلال شخصیت وسواسی دیده می‌شود و آن‌ها به‌سختی می‌توانند اشتباهات را از جانب خود یا دیگران بپذیرند.

این مطلب را هم ببینید اختلال شخصیت در کودکان

تشویق مردان برای جزئی‌نگری و همین‌طور تلاش آن‌ها در طول تاریخ برای مراقبت از خانواده می‌تواند دلیلی برای توجه بیشتر این افراد به جزئیات باشد. علاوه بر این مردان معمولاً برای منطقی بودن و توجه به قانون مورد تشویق قرار می‌گیرند. این درحالیست که این ویژگی معمولاً برای زنان پذیرفته‌شده نیست و جامعه زنان بااحساس را بیشتر مورد تشویق قرار می‌دهد. وجود این مسائل در کنار کژکاری های جسمی می‌تواند دلیلی برای بروز بیشتر این اختلال در مردان باشد.

درمان اختلال شخصیت در مردان

در میان روش‌هایی که برای درمان انواع اختلالات شخصیت وجود دارد، تفاوتی به لحاظ جنسیت وجود ندارد اما بااین‌حال احتمالاً درمان مردان مبتلا به اختلال شخصیت با چالش‌هایی مواجه است که در درمان جنس مؤنث کمتر دیده می‌شود.

برای مثال یکی از اصلی‌ترین چالش‌هایی که در این زمینه وجود دارد این است که مردان در مقایسه با زنان انعطاف کمتری دارند و همین موضوع می‌تواند دلیلی برای بروز مشکلاتی در زمینهٔ برقراری ارتباط درمانی و یا همکاری بیمار باشد. علاوه بر این مردان مبتلا به اختلال شخصیت معمولاً با احتمال کمتری حاضر به حضور در مراکز مشاوره و شروع درمان خواهند بود.