اختلال شخصیت در کودکان
اختلال شخصیت در کودکان موضوعی است که می‌تواند باعث نگرانی بسیاری از والدین و به‌خصوص آن‌هایی که پیش‌تر در خانواده خود با این مشکل مواجه بوده‌اند باشد. اگرچه متخصصین معتقدند که این اختلال تا پیش از سنین نوجوانی و جوانی قابل تشخیص نیست بااین‌حال برخی از نشانه‌های اختلالات شخصیت از سنین کودکی قابل مشاهده هستند.
مشکلاتی نظیر سابقه اختلال شخصیت در خانواده، انزوا گزینی و به‌خصوص تجربه آسیب‌های روحی مثل بدرفتاری اعضای خانواده یا تجاوز ازجمله زنگ خطرهایی هستند که باید برای جلوگیری از بروز اختلال شخصیت در کودکان به آن‌ها توجه داشته باشید. درصورتی‌که با هریک از این نشانه‌ها یا هرگونه علامت غیرمعمول دیگر در فرزند خود روبه‌رو شدید بهتر است با یک روانشناس کودک دراین‌باره صحبت کنید.
برای مطالعه‌ی بیشتر درباره‌ی اختلالات شخصیت کلیک کنید.
اختلال شخصیت چیست؟
اختلال شخصیت به معنای بروز برخی ویژگی‌های شخصیتی در فرد است که با آنچه جامعه به‌عنوان رفتار معیار تعیین کرده فاصله بسیاری دارد. با توجه به باورها و رفتارهای نامناسب در این افراد آن‌ها مشکلات بسیاری را در زندگی خود تجربه می‌کنند. مبتلایان به اختلال شخصیت هیچ بینشی نسبت به وضعیت خود ندارند و به‌طورکلی دیگران را مسئول مشکلات پیش‌آمده می‌دانند.
متخصصین معتقدند تشخیص اختلال شخصیت در کودکان تشخیصی اشتباه است و تا پیش از رسیدن فرد به سنین نوجوانی و بزرگ‌سالی نمی‌توانیم در ارتباط با وجود این اختلال در فرد به‌صورت قطعی نظر بدهیم. بااین‌حال برخی نشانه‌ها در رفتار کودک می‌تواند زنگ خطری برای بروز اختلالات شخصیت در سنین بزرگ‌سالی باشد که باید به آن‌ها توجه کافی داشت.
نشانه‌های اختلال شخصیت در کودکان
وجود برخی نشانه‌ها و بحران‌ها در سنین کودکی می‌تواند فرد را در خطر بروز اختلالات شخصیت قرار دهد. این نشانه‌ها نمی‌تواند به‌طور قطعی بیانگر اختلال شخصیت در فرد باشد. درصورتی‌که نسبت به این علائم حساسیت داشته باشید و اقدامات لازم را از همان سنین کودکی آغاز نمایید احتمال بروز این اختلال در آینده کمتر خواهد شد. البته بسیاری از این مشکلات می‌تواند باعث بروز اختلالات دیگری باشد. به همین خاطر بهتر است در صورت مواجهه با این نشانه‌ها از یک مشاور کودک کمک بگیرید.
بروز تروما و آسیب‌های روحی شدید
تروما به معنای بحران یا مشکلاتی است که زندگی فرد را تهدید می‌کنند. بروز این حوادث در زندگی کودک و به‌خصوص مورد تجاوز قرار گرفتن ازجمله مسائلی هستند که با بروز اختلال شخصیت در فرد همبستگی بالایی دارند؛ تا جایی که آمارها نشان می‌دهد بیش از نیمی از مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی در کودکی مورد تجاوز قرارگرفته‌اند.
بروز چنین بحران‌هایی در زندگی کودک می‌تواند باعث افزایش احتمال ابتلا به بسیاری دیگر از بیماری‌های روحی نظیر افسردگی یا اختلال استرس پس از سانحه شود و به همین خاطر بهتر است این کودکان برای کنار آمدن با بحران پیش‌آمده زیر نظر یک روانشناس تحت درمان قرار بگیرند.
وجود اختلال شخصیت در خانواده کودکان
اصلی‌ترین عاملی که می‌تواند زنگ خطری برای ابتلا به اختلال شخصیت باشد ژنتیک است. اگر یکی از اعضای خانواده پدری یا مادری کودک، درگیر یکی از انواع اختلال شخصیت باشد احتمال بروز این اختلال در تمامی اعضای خانواده افزایش پیدا می‌کند. در چنین شرایطی بهتر است برای تربیت فرزند خود همواره از نظرات یک متخصص روانشناسی کودک استفاده کنید. این موضوع به‌ویژه در شرایطی که کودک رفتارهای نامعمولی از خود نشان می‌دهد اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد.
مشکلات خانوادگی
به اعتقاد تمامی روانشناسان، خانواده بستر امنی است که می‌تواند از فرد در برابر بسیاری از خطرات محافظت کند و یا بالعکس او را در مواجهه با بسیاری از مشکلات قرار دهد. تجربه مشکلات درون خانواده نظیر از دست دادن یکی از والدین، طلاق، بی‌توجهی مادر به نیازهای کودک و یا اعتیاد والدین می‌تواند ازجمله دلایلی باشد که کودک را در معرض بروز بسیاری از اختلالات ازجمله اختلال شخصیت قرار می‌دهد و لازم است که اقدامات پیشگیرانه برای این افراد صورت بگیرد.
اختلال سلوک
سلوک نام اختلالی مشابه با اختلال شخصیت ضداجتماعی است که در کودکان و نوجوانان تشخیص داده می‌شود. تحقیقات نشان‌دهنده که در بسیاری از موارد مبتلایان به این اختلال در آینده دچار شخصیت ضداجتماعی می‌شوند. اگر فرزند شما یا یکی از نزدیکانتان دچار این اختلال شده می‌بایست از همین سنین نسبت به شیوه برخورد با وی و تربیت کودک، همین‌طور درمان اختلال سلوک حساسیت داشته باشید. توجه ویژه به این اختلال می‌تواند باعث کاهش شدت نشانه‌ها در فرد شود و درعین‌حال بی‌توجهی به این موضوع احتمال ابتلا به شخصیت ضداجتماعی را افزایش می‌دهد.
دوری از جمع و انزوا گزینی
یکی از رفتارهای غیرمعمول در کودکان این است که آن‌ها تنهایی را به بودن در جمع ترجیح می‌دهند. البته این ترجیح با آنچه به‌عنوان خجالت کشیدن از جمع در میان کودکان شایع است متفاوت بوده و به‌راحتی قابل تمایز دادن است. انزوا گزینی یا هر رفتار غیرمعمول دیگری که از جانب کودک بروز پیدا می‌کند می‌بایست به‌دقت بررسی شود.
اقدامات لازم
اگرچه نشانه‌هایی مانند بی‌ثباتی در خانواده یا تجربه تجاوز می‌تواند فرزندتان را در معرض خطر ابتلا به اختلالات شخصیت در آینده قرار دهد بااین‌حال وجود این نشانه‌ها به معنای قطعی بودن ابتلا به اختلال شخصیت نیست.
این نشانه‌ها صرفاً عاملی برای پیش‌بینی هستند و به میزانی که تعداد نشانه‌ها در یک فرد بیشتر باشد احتمال مبتلا شدن به اختلال شخصیت نیز افزایش پیدا می‌کند. علاوه بر این به دلیل انعطاف‌پذیری بالای شخصیت در سنین کودکی درصورتی‌که اقدامات درمانی از این سنین شروع شود می‌تواند تا حد زیادی از ابتلا به این اختلال در آینده جلوگیری کند.
میتوان توجه والدین به این مسئله و تلاش آن‌ها برای تغییر شرایط را امری کلیدی در آینده این کودکان دانست. با دریافت مشاوره کودک تلفنی می توانید همواره با متخصص در ارتباط باشید، اینگونه اشتباهات تربیتی به حداقل می‌رسد.
قطع ریشه مشکلات
بسیاری از نشانه‌های اختلالات شخصیت را میتوان به اشتباهات بنیادین در طرز فکر بیماران نسبت داد. برای مثال مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی تصور می‌کنند هیچ‌کس آن‌ها را دوست ندارد و همواره نگران از دست دادن اطرافیان هستند. درصورتی‌که کودک پیش از رشد این صفات در شخصیت و سیستم باورهایش برای درمان مراجعه کند روانشناسان با احتمال بیشتری می‌توانند طرز تفکر او را تغییر داده و رفتارهای سالم‌تری را جایگزین نمایند.
در واقع روانشناسان می‌توانند با افزایش آگاهی فرد و اطرافیان وی علاوه بر اینکه به کودک آموزش دهند که در شرایط بحرانی و هجوم افکار غیرمنطقی می‌بایست چطور واکنش نشان دهد آگاهی اطرافیان کودک را نیز نسبت به اختلال شخصیت و راه‌های تعامل با این افراد افزایش می‌دهند.
سؤالاتی ممکن است سوال شما باشد!
1. آیا کودکان نیز به اختلال شخصیت مبتلا می‌شوند؟
تشخیص اختلال شخصیت در سنین کودکی مطرح نیست و این اختلال از نوجوانی و بزرگ‌سالی خود را نشان می‌دهد. بااین‌حال با توجه به اهمیت تجارب کودکی در بروز اختلالات شخصیت می‌بایست نسبت به این بازه سنی توجه کافی نشان داده شود.
2. چه نشانه‌هایی در کودکان می‌تواند زنگ خطری برای اختلال شخصیت در آینده باشد؟
وجود اختلال شخصیت در اعضای خانواده پدر یا مادر، خانواده بی‌ثبات، تجربه تجاوز یا سایر تروماها و همین‌طور اختلال سلوک ازجمله شواهدی هستند که می‌تواند باعث بروز اختلال شخصیت در آینده شود.
3.چطور میتوان از بروز اختلال شخصیت در آینده کودک جلوگیری کرد؟
درصورتی‌که هریک از نشانه‌های اختلال شخصیت را در کودک مشاهده می‌کنید بهتر است از یک مشاور کودک کمک بگیرید. مشاورین علاوه بر آموزش راهکارهای مناسب به کودک، نکاتی را نیز در ارتباط با شیوه تربیت این کودکان به اطرافیان آموزش می‌دهند.
