استروئید و انواع آن
انواع متفاوتی از استروئیدها در هورمونها و ویتامینها بدن ما وجود دارد. داروهایی که به عنوان استروئیدهای آنابولیک شناخته می شوند در آزمایشگاه ها ساخته می شوند و دارای ساختار شیمیایی مشابه استروئیدهای موجود در هورمون جنسی مردانه تستوسترون هستند.
اثرات عضلانی (آنابولیک) و مردانه (آندروژنیک) این داروها باعث جذابیت برای ورزشکاران و بدنسازان می شود. برای تقویت رشد در حیوانات مدرسه از استروئیدهای آنابولیک استفاده میشود. از این ماده در تاخیر بلوغ، ضعف بدن به دلیل ایدز و ناتوانیهای جنسی تجویز میشود.
استروئید
استروئید ساخته دست انسان بوده و به عنوان هورمون شناخته میشود ولی به طور طبیعی در بدن انسان وجود دارد. استروئید جوری طراحی شده است که مثل هورمون عمل میکند و التهاب را کم میکند. آن ها همچنین به عنوان کورتیکواستروئید شناخته می شوند و با استروئیدهای آنابولیک مورد استفاده بدنسازان و ورزشکاران متفاوت هستند. استروئیدها شرایط شما را درمان نمی کنند اما در کاهش التهاب بسیار خوب هستند. هم چنین علائمی مانند تورم، درد و سفتی را کاهش می دهند.
التهاب واکنشی طبیعی در بدن است که در زمان بروز عفونت و باکتری ایجاد میشود. سیستم ایمنی بدن برای مقابله با عفونت مایعات اضافی تولید میکند که قرمزی، تورم و گرما در ناحیه آسیب دیده میشود. زمانی که پوست شما دچار بریدگی و یا سوختگی میشود، شاهد این موضوع شدهاید. در برخی شرایط مانند آرتریت روماتوئید، سیستم ایمنی بدن به اشتباه التهاب در مفاصل یا سایر قسمت های بدن ایجاد می کند. نکته مهم این است که در صورت عدم درمان می تواند آسیب دائمی ایجاد کند. از استروئیدها می توان برای کاهش این واکنش ایمنی استفاده کرد.
مکانسیم اثر استروئیدها
استروئیدها یک نسخه ساخت هورمون توسط انسان است که به طور معمول توسط غدد فوق کلیه تولید می شود؛ دو غده کوچک که در بالای کلیه ها یافت می شود. هنگامی که در دوزهای بالاتر از مقدار طبیعی بدن تولید می شود، استروئیدها باعث کاهش قرمزی و تورم (التهاب) می شوند. این می تواند به شرایط التهابی مانند آسم و اگزما کمک کند. استروئیدها همچنین فعالیت سیستم ایمنی بدن را که دفاع طبیعی بدن در برابر بیماری و عفونت است، کاهش می دهند. این می تواند به درمان بیماری های خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس کمک کند که در اثر حمله اشتباه سیستم ایمنی بدن به بدن ایجاد می شود.
انواع استروئیدها
استروئیدها به اشکال مختلف وجود دارند. انواع اصلی آن عبارتند از:
- آمپول که به مفاصل، عضلات یا رگ های خونی تزریق می شود مانند متیل پردنیزولون
- استنشاقی ها و اسپری های بینی مانند بکلومتازون و فلوتیکازون
- کرم ها، لوسیون ها و ژل ها مانند کرم پوست هیدروکورتیزون
- قرص، شربت و مایعات مانند پردنیزولون
بیشتر استروئیدها فقط با نسخه پزشک در دسترس هستند. اما چند مورد مانند برخی از کرم ها یا اسپری های بینی را می توان از داروخانه ها و مغازه ها خریداری کرد.
عوارض جانبی استروئیدها
اگر میزان مصرف مصرف پایین و یا با دوزکم باشد تمایل به ایجاد عوارض جانبی قابل توجهی ندارند. اما گاهی اوقات می توانند عوارض جانبی ناخوشایندی مانند افزایش اشتها، تغییرات خلقی و مشکلات خواب ایجاد کنند. این مورد بیشتر در قرص های استروئیدی دیده می شود. عوارض جانبی معمولاً پس از اتمام درمان از بین می روند، اما بدون مشورت با پزشک، مصرف دارو را قطع نکنید. قطع یک دوره تجویز شده دارویی می تواند باعث عوارض جانبی ناخوشایند دیگری شود.
برای مطالعه بهترین و جدیدترین روش ترک اعتیاد کلیک کنید.
عوارض جانبی قرص های استروئیدی
مصرف قرص های استروئیدی برای مدت کمتر از 3 هفته بعید است که عوارض جانبی قابل توجهی ایجاد کند. اما در صورت نیاز به مصرف طولانی مدت یا با دوز بالا، ممکن است برخی از عوارض جانبی داشته باشید. عوارض جانبی قرص های استروئیدی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- سندرم کوشینگاین می تواند علائمی مانند پوست نازک که به راحتی کبود می شود، تجمع چربی در گردن و شانه ها و صورت قرمز، پف کرده و گرد شده ایجاد کند.
- مشکلات بهداشت روان مانند افسردگی یا افکار خودکشی؛ در صورت بروز این مشکل یک قرار ملاقات فوری با درمانگران یا مشاوران بگذارید.
- تغییر در خلق و خو و رفتار مانند احساس تحریک پذیری یا اضطراب
- افزایش خطر ابتلا به عفونت به خصوص آبله مرغان، زونا و سرخک
- افزایش اشتها که می تواند منجر به افزایش وزن شود.
- بیماری های چشم، مانند گلوکوم و آب مروارید
- سوءهاضمه یا سوزش معده
- ضعیف شدن استخوان ها
- اختلال در فرآیند خوابیدن
- قند خون بالا یا دیابت
- فشار خون بالا
عوارض جانبی استنشاق کننده های استروئیدی
استنشاق کننده های استروئیدی معمولاً در صورت استفاده صحیح و در دوزهای طبیعی، عوارض جانبی کمی ایجاد می کنند یا هیچ عارضه ای ندارند. اما برخی از افراد این علایم را گزارش می کنند:
- خون دماغ شدن اگر به مدت طولانی از دوز بالایی استفاده می کنید، احتمال کمی وجود دارد که برخی از عوارض جانبی قرص های استروئیدی مانند افزایش اشتها ، تغییرات خلقی و مشکل خواب را داشته باشید.
- برفک دهانی که یک عفونت قارچی است که باعث ایجاد لکه های سفید، قرمزی و درد در دهان می شود.
- صدای خشن یا کج و معوج
- گلودرد
- سرفه
عوارض جانبی اسپری های بینی استروئیدی
اسپری های استروئیدی بینی در صورت استفاده صحیح و در دوزهای طبیعی معمولاً هیچ عارضه جانبی قابل توجهی ایجاد نمی کنند. عوارض جانبی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- خارش، قرمزی و تورم در بینی
- خشکی و پوستی در بینی
- گلو خشک و تحریک شده
- احساس سوزش در بینی
- طعم ناخوشایند در دهان
- خون دماغ شدن
اگر به مدت طولانی از دوز بالایی استفاده می کنید، احتمال کمی وجود دارد که برخی از عوارض جانبی قرص های استروئیدی مانند افزایش اشتها، تغییرات خلقی و مشکل خواب را داشته باشید.
عوارض جانبی تزریق استروئید
عوارض جانبی احتمالی تزریق استروئید به محل تزریق بستگی دارد. عوارض جانبی تزریق به مفاصل، عضلات یا ستون فقرات می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تزریق اپیدورال همچنین می تواند گاهاً یک سردرد بسیار دردناک برای شما ایجاد کند که فقط با دراز کشیدن تسکین می یابد. این باید خود به خود بهتر شود، اما در صورت ابتلا به پزشک خود بگویید.
- عوارض جانبی تزریق به خون مانند عوارض جانبی قرص های استروئیدی مانند افزایش اشتها، تغییرات خلقی و مشکل خواب است.
- از دست دادن چربی در محل تزریق که این می تواند باعث ایجاد فرورفتگی در پوست شود و ممکن است دائمی باشد.
- عفونت، ایجاد قرمزی، تورم و درد؛ در صورت داشتن این علائم در اسرع وقت به پزشک خود مراجعه کنید.
- در صورت ابتلا به دیابت، ممکن است برای چند روز سطح قند خون افزایش یابد.
- پوست رنگ پریده در اطراف محل تزریق که ممکن است دائمی باشد.
- اگر فشار خون دارید، ممکن است فشار خون برای چند روز بالا برود.
- کبودی موقتی یا جمع آوری خون در زیر پوست
- گر گرفتگی صورت برای چند ساعت
- درد و ناراحتی برای چند روز
عوارض جانبی کرم های استروئیدی
اگر از آن ها به درستی استفاده کنید، استروئیدهای موضعی به ندرت عوارض جانبی جدی دارند. شایع ترین عارضه استروئیدهای موضعی، احساس سوزش هنگام استفاده از دارو است. با این حال بعد این که پوست شما به درمان عادت کند معمولاً بهبود می یابد. عوارض جانبی کمتر شایع می تواند شامل موارد زیر باشد:
- نازک شدن پوست که این مورد می تواند پوست آسیب دیده را در برابر آسیب پذیری آسیب پذیر کند. به عنوان مثال، ممکن است سریع کبود شوید.
- درماتیت تماسی که تحریک پوستی ناشی از واکنش آلرژیک خفیف به مواد موجود در کورتیکواستروئید موضعی خاص است.
- علائم کشش پوست که این مورد احتمالاً دائمی هستند، اگرچه احتمالاً با گذشت زمان کمتر مورد توجه قرار می گیرند.
- تغییر در رنگ پوست که این مورد معمولاً در افرادی که پوست تیره دارند بیشتر به چشم می آید.
- روزاسه که نوعی بیماری است که باعث قرمز شدن و سرخ شدن صورت می شود.
- بدتر شدن یا تشدید عفونت پوستی که قبلاً داشته اید.
- رشد بیش از حد مو در ناحیه پوست تحت درمان
- فولیکول های ملتهب مو (فولیکولیت)
- آکنه یا بدتر شدن آکنه
اگر از کورتیکواستروئیدهای موضعی قوی یا بسیار قوی برای مدت طولانی یا در یک منطقه بزرگ استفاده شود، خطر جذب دارو در جریان خون و ایجاد عوارض جانبی داخلی وجود دارد مانند:
- کاهش رشد در کودکان
- سندرم کوشینگ
نکاتی برای به حداقل رساندن عوارض جانبی
استفاده از این دارو ممکن است بهترین گزینه برای شرایط شما باشد. در حالی که خطرات مرتبط با کورتیکواستروئیدها وجود دارد، روش هایی وجود دارد که می توانید عوارض جانبی را به حداقل برسانید. در اینجا چند نکته برای بررسی وجود دارد:
- اگر مدت طولانی است که از این دارو استفاده می کنید در هنگام قطع درمان، دوز دارو به آرامی کاهش یابد. این به شما اجازه می دهد تا زمان کارکرد غدد فوق کلیه تنظیم شود.
- سبک زندگی سالم را انتخاب کنید، مانند یک رژیم غذایی سالم و بیشتر اوقات ورزش کنید.
- فشار خون و تراکم استخوان خود را کنترل کنید و در صورت لزوم درمان کنید.
- یک رژیم غذایی کم نمک و یا غنی از پتاسیم داشته باشید.
- در صورت امکان از استروئیدهای محلی استفاده کنید.
- در مورد دوز کم یا متناوب با پزشک خود صحبت کنید.
- یک دستبند هشدار پزشکی تهیه کنید.
- چکاپ های منظم داشته باشید.
موارد استفاده استروئیدها
از استروئیدها می توان برای درمان طیف وسیعی از شرایط استفاده کرد از جمله:
- مفاصل یا عضلات دردناک مانند آرتروز، آرنج تنیس و شانه منجمد
- درد ناشی از عصب تحریک شده یا گیر افتاده مانند: سیاتیک
- آسم و بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)
- بیماری التهابی روده مانند بیماری کرون
- مالتیپل اسکلروزیس (MS)
- کهیر و اگزما
- تب یونجه
- لوپوس
سایر ملاحظات
در خصوص معایب و مزایای این دارو با پزشک خود صحبت کنید. اگر مدت مصرف کوتاه باشد،عوارضی ندارد. کورتیکواستروئیدها می توانند دارویی تغییر دهنده زندگی یا نجات دهنده زندگی باشند؛ اما استفاده طولانی مدت از آن می تواند خطرات سلامتی ایجاد کند. با وجود عوارض جانبی منفی، برخی شرایط نیاز به استفاده طولانی مدت دارند. در اینجا چند چیز قابل توجه است:
- کودکان ممکن است رشد کوتاهی را تجربه کنند. کورتیکواستروئیدها همچنین می توانند باعث ایجاد عفونت های سرخک یا آبله مرغان شوند که جدی تر از مواردی است که در کودکانی که آن را مصرف نمی کنند وجود دارد.
- در افراد مسن احتمال بروز مشکلات فشار خون و پوکی استخوان بیشتر است. زنان بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری استخوانی قرار دارند.
- اگر قبلاً نسبت به دارویی واکنش منفی داشته اید، به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین هر نوع آلرژی را به پزشک خود بگویید.
- مادران شیرده باید با احتیاط از استروئیدها استفاده کنند. آن ها ممکن است باعث رشد و یا سایر تأثیرات برای کودک شوند.
موارد منع مصرف
برخی شرایط پزشکی ممکن است در استفاده از این دارو تأثیر بگذارد. در صورت داشتن هرگونه شرایط سلامتی، به پزشک خود اطلاع دهید. بسیار مهم است که این عوامل را گزارش دهید:
- اخیراً جراحی یا آسیب جدی دیده اید
- عفونت هرپس سیمپلکس چشم
- عفونت قارچی یا هر عفونت دیگر
- بیماری قلب، کبد، تیروئید یا کلیه
- مشکلات معده یا روده
- اچ آی وی یا ایدز
- فشار خون بالا
- بیماری سل
- گلوکوم
- دیابت
این دارو ممکن است اثر دیگر داروها را تغییر دهد. ولی، احتمال بروز تداخلات با اسپری یا تزریق استروئید کم است. هنگام مصرف این دارو مراقب باشید چه می خورید. برخی از استروئیدها را نباید همراه با غذا مصرف کرد زیرا ممکن است تداخل ایجاد شود. از مصرف این دارو با آب گریپ فروت خودداری کنید. تنباکو و الکل نیز می تواند باعث تداخل با داروهای خاص شود. مطمئن شوید که با پزشک خود در مورد تاثیری که ممکن است بر کورتیکواستروئیدها بگذارد صحبت کنید.
انواع استروئیدها
استروئید ها انواع مختلفی دارند که به شرح زیر هستند:
استروئیدهای خوراکی
- Restandol (تستوسترون undecanoate)
- Dianabol (methandienone)
- وینسترول (استانوزولول)
- آنادرول (اکسی متولون)
- Anavar (oxandrolone)
استروئیدهای تزریقی
- دپو-تستوسترون (تستوسترون سیپیونات)
- رتاندرول (تستوسترون فنیل پروپیونات)
- Deca-Durabolin (ناندرولون دکانوات)
- دورابولین (فن پروپیونات ناندرولون)
- آگوویرین (تستوسترون پروپیونات)
پردنیزون (استروئید مصنوعی) چیست؟
برای درمان برخی بیماریها از نوع مصنوعی استروئید استفاده میشود که پزشک تجویز میکند. پردنیزون می تواند در تعادل هورمون ها در افرادی که غدد فوق کلیوی به اندازه کافی کورتیکواستروئید تولید نمی کنند، کمک کند. این ماده یک ضد التهاب بسیار قدرتمند است که در بیماریهای التهابی مثل لوپوس، مولتیپل اسکلروزیس و آرتروز مورد استفاده قرار میگیرد. پردنیزون عملکرد سیستم ایمنی بدن را نیز تغییر میدهد.
عوارض مصرف الکل با استروئید ها
هیچ پاسخ ساده ای وجود ندارد که آیا نوشیدن الکل در هنگام مصرف استروئیدها بی خطر است یا خیر. این به چندین عامل بستگی دارد از جمله:
- دوره درمانی کوتاه مدت باشد یا طولانی مدت
- شخص چه مقدار الکل می نوشد؟
- مقدار دوز پردنیزون چقدر است؟
به طور کلی، پزشک شخص به بهترین وجه می تواند تعیین کند که آیا مصرف کردن استروئید با الکل بی خطر است یا نه. نگرانی اصلی در مورد استفاده از استرویید و الکل این است که الکل می تواند عوارض جانبی استروئید را بسیار بدتر کند.
عوارض جانبی و خطرات
خطرات احتمالی استفاده از الکل و استروئید با هم عبارتند از:
1. افزایش وزن
در حالی که عوامل مختلفی در این امر دخیل هستند، تحقیقات نشان می دهد که مصرف الکل می تواند منجر به افزایش وزن در برخی از افراد شود. افزایش وزن نیز ممکن است از عوارض جانبی استروئیدها باشد.
2. استخوان های شکننده
استفاده طولانی مدت از استروئیدها می تواند استخوان ها را ضعیف و شکننده کند و منجر به پوکی استخوان شود. همچنین مصرف الکل به دلیل از دست دادن مواد مغذی، یک عامل خطر برای پوکی استخوان است. پوکی استخوان فرد را در معرض شکستگی های شدید استخوان قرار می دهد.
3. مشکلات دستگاه گوارش
استروئید می تواند خطر اختلال در دستگاه گوارش را افزایش دهد. استفاده طولانی مدت از الکل باعث التهاب مخاط معده می شود که می تواند منجر به زخم معده، سوزش معده و سوءتغذیه شود. افراد مبتلا به مشکلات معده مانند دل درد، باید از استفاده استروئید و الکل در کنار یکدیگر خودداری کنند.
4. قند خون را تغییر می دهد
الکل می تواند باعث کاهش سطح قند خون شود که می تواند برای یک فرد دیابتی مشکل ساز شود. افراد مبتلا به دیابت نیز باید توجه داشته باشند که الکل می تواند باعث التهاب پانکراس شود و منجر به عوارضی شود. استروئید می تواند سطح قند خون را افزایش دهد. هر فرد دیابتی که از استروئیدها استفاده می کند ممکن است به انسولین یا دارو بیشتری برای کاهش قند خون خود نیاز داشته باشد.
5. سیستم ایمنی ضعیف شده
یکی دیگر از عوارض جانبی استروئید، ضعف سیستم ایمنی بدن است که می تواند افراد را در برابر عفونت آسیب پذیرتر کند.
بدن ممکن است بیش از حد معمول در مبارزه با بیماری ها مشکل داشته باشد. قرار گرفتن در معرض سرخک یا آبله مرغان می تواند باعث عفونت شدیدتری در افرادی شود که استروئید مصرف می کنند.
الکل همچنین سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند. به عنوان مثال، استفاده مزمن از الکل می تواند بیماران را به راحتی مبتلا به ذات الریه یا سل کند. هرکسی که استروئید مصرف کند و مرتباً الکل بنوشد، بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت است.