معرفی رشته روانشناسی جنسی (Sexual Psychology)

هر کسی در نقطه ای از زندگیش دچار مشکلات جنسی می شود. در حالی که رسانه ها برقراری رابطه جنسی را همواره گرم و ساده نشان می دهند، در واقعیت رابطه جنسی خوب، با کیفیت و سالم به تلاش از سوی زوج نیاز دارد.

روانشناسی جنسی شاخه ای از علم روانشناسی است که به حل مشکلات و مسائل جنسی می پردازد. این حوزه درمانی برای تمام اشخاص در هر سن، جنسیت و هر نوع تمایل جنسی مفید است.

تاریخچه روانشناسی جنسی

روانشناسی جنسی در دهه 1960 زمانی متولد شد که پیشگامان تحقیقات جنسی، ویلیام مارش و ویرجینیا جانسون نشان دادند ترکیبی از آموزش جنسی، ماساژ کامل بدن و تکنیک های خاص عشق ورزی می تواند بسیاری از مسائل جنسی را حل کند.

برخی از مشکلات جنسی، مانند بسیاری از موارد نظیر انزال زودرس، مستقل از رابطه هستند. اما بیشتر این مسائل حول محور رابطه و رابطه جنسی می گردند. در روانشناسی جنسی از روان درمانی به روش گفتگو و ارائه تمرین های جنسی به زوج استفاده می شود.

از روزهای اول شروع این حوزه، به عنوان ابزاری برای درمان و سرکوب انحرافات جنسی استفاده می شد. اما از آن زمان تا به حال چیزهای زیادی عوض شده است و امروز این روش به زوج هایی توصیه می شود که به دنبال زندگی جنسی شادتر و باکیفیت تری هستند.

هر چند موضوع رابطه جنسی هنوز هم بین بسیاری از افراد و زوجین، مخصوصاً در ایران تابو محسوب می شود، اما مشاور جنسی به افراد کمک می کند که بر این دیدگاه غلبه کنند و به موضوع به شکل مولدتر و بهتری رسیدگی کنند.

چرا روانشناسی جنسی اهمیت دارد؟

رابطه جنسی بخش مهمی از زندگی انسان است و تاثیر زیادی در سلامت روان، ارتباطات عاطفی و روابط اجتماعی او دارد. یک رابطه جنسی موفق و با کیفیت سهم زیادی در رضایت از زندگی شخصی و مشترک فرد دارد.

روانشناسی جنسی به افراد و زوجین کمک می کند که عوامل موثر در رضایت جنسی و رابطه خود را کشف کنند و بر چالش های جسمی و عاطفی ناشی از مشکلات و اختلالات جنسی فائق آیند.

از این رو، این روش درمانی می تواند بسیاری از مشکلات زناشویی و مسائل مربوط به رابطه جنسی (میل بالا یا پایین) را برطرف کند و حتی از رسیدن ازدواج به مرحله طلاق جلوگیری کند(طبق آمارها، بسیاری از طلاق ها در ایران به خاطر مشکلات جنسی و نارضایتی جنسی طرفین از یکدیگر می باشد).

تفاوت بین روانشناسی جنسی و زوج درمانی

مشاوره خانواده یا زوج درمانی نوعی روان درمانی است که به تمام زوجین در شناخت و حل اختلافات و بهبود رابطه‎شان کمک می کند. از طریق زوج درمانی، می توانید تصمیمات آگاهانه ای در مورد بازسازی و بهبود رابطه با همسرتان یا حتی جدایی از او بگیرید.

حل اختلافات زناشویی تنها کارکرد مشاوره خانواده نیست. کلید حفظ یک واحد خانواده موفق این است که اعضای خانواده به فهم و تشخیص نیاز های یکدیگر برسند و بین نیازهای خود و نیازهای دیگران تعادل ایجاد شود.

مشاوره خانواده نوعی روش درمانی است که نگاه خاصی به نیازهای افراد در چارچوب خانواده دارد و سعی می کند با ترکیب نیازهای اعضای خانواده تعادل مورد نظر را ایجاد کند.

بنابراین، هر نوع مشکل خانوادگی در چارچوب این نوع مشاوره قرار می گیرد.

در واقع زوج درمانی، به مسائل جنسی زوجین کاری ندارد. زمانی که زوجین برای سکس تراپی به روانشناس جنسی مراجعه می کنند، معمولا مسائل عشق ورزی، مشکلات جنسی، آموزش جنسی، بهداشت جنسی، و تفاوت در میل به رابطه جنسی موضوع صحبت و شکایت است.

در جلسات روانشناسی جنسی چه اتفاقی می افتد؟

جلسه درمان با توضیح و شرح شما از مشکل شروع می شود. مشکلات جنسی اغلب پیچیده هستند و درمانگر از شما در مورد فاکتورهای دخیل در شروع مشکل سوال می کند تا به درک درستی از آن برسد.

بنابراین جلسه اول مشاوره روانشناسی جنسی به بررسی کامل و دقیق گذشته و وضعیت فعلی مشکلات جنسی می گذرد.

اگر زوج باشید، معمولا این طور بهتر است که همسرتان نیز در جلسات شرکت کند. درمانگر به زوج کمک می کند که با یکدیگر در مورد مسائل جنسی خود حرف بزنند و ریشه مشکل را ارزیابی می کند.

معمولا زوج به دلیل خشم، ناامیدی، آسیب، اتهام زنی، اجتناب و دعواهای مداوم نمی توانند بر سر موضوع مهمی مانند رابطه جنسی حرف بزنند و درهای توافق را می بندد.

تحقیقات نشان می دهند در حالی که موضوع می توانست به سادگی حل شود، بسیاری از افراد به طور متوسط شش سال صبر می کنند تا درصدد دریافت کمک برآیند.

پس از ریشه یابی مشکل، در جلسات مشاوره تمریناتی به زوج داده می شود تا در خانه انجام دهند، از جمله:

• تمرینات ارتباط با همسر
• تغییر نحوه رفتار با همسر چه به لحاظ جنسی و غیر جنسی
• مطالعه و مشاهده ویدئوهای آموزشی در مورد سلامت جنسی
• انجام تکنیک های ذهن آگاهی، کند کردن حرکات و تمرکز بر احساس در زمان رابطه جنسی

برای درمانگر جنسی حرف زدن در مورد رابطه جنسی عادی است. با وجودی که حرف زدن در مورد هیچ چیزی ممنوع نیست، بسیاری از زوجین از کوچک ترین اشاره به مسائل جنسی ابا دارند.

نیازی نیست از الفاظ خاصی برای توضیح خواسته هایتان استفاده کنید.

درمانگر می داند که شما چقدر از حرف زدن درباره این موضوع با همسرتان و با همراهی یک غریبه در اتاق احساس اضطراب دارید. بنابراین، به شما حس راحتی می دهد و شما را در حرف زدن در مورد رابطه جنسی هدایت و حمایت می کند.

اضطراب اولین دلیل پرهیز از مراجعه برای کمک است. ترس از رو به رو شدن با مشکل به قدری قوی است که زوج هر روز فکر دریافت مشاوره را به تاخیر می اندازند. اما مطمئن باشید، با مراجعه به درمانگر می توانید زندگی مشترکتان را نجات دهید.

چه مشکلاتی در روانشناسی جنسی حل می شود؟

اختلال جنسی رایج است. در واقع، حدود ۴۳ درصد از زنان و ۳۱ درصد از مردان دچار نوعی از اختلال یا مشکل جنسی در طول عمر خود می شوند (منبع). برخی از آنها عبارتند از:

• انزال زودرس
• واژینیسموس
• تاخیر در نعوذ
• اختلالات نعوذ
• تحریک نشدن
• مشکل در تکنیک
• میل جنسی پایین
• رابطه جنسی دردناک
• عدم تمایل جنسی به همسر
• زندگی جنسی سرد و یکنواخت
• تمایلات یا انحرافات جنسی غیرمعمول
• عدم رعایت بهداشت فردی توسط همسر
• رفتارهای جنسی وسواس گونه و تکانه ای
• نجات یافتگان از سرطان سینه و پروستات
• فقدان کامل تمایل به برقراری رابطه جنسی
• اعتیاد به رابطه جنسی یا فیلم های مستهجن
• انواع فانتزی های غیرمعمول و فتیش های جنسی
• عدم توافق زوج بر سر دفعات و فواصل رابطه جنسی
• مسائل مربوط به تجربیات ناخواسته جنسی در گذشته
• نیاز زن به رسیدن به اوج لذت جنسی یا تجربه آن برای اولین بار

برای کسب اطلاع از مشکلات جنسی زنان و مردان کلیک کنید.

چطور باید برای جلسه روانشناسی جنسی آماده شد؟

پیش از جلسه درمان، آماده باشید. مشکلتان را با جزئیات مشخص کنید. از چه زمانی شروع شده، آیا هنوز هم هست یا گاهی می آید و می رود؟ به کدام متخصصان مراجعه کرده اید؟ چه روش های درمانی را تا به حال امتحان کرده اید و چه نتیجه ای گرفته اید؟

اطلاعات شخصیتان شامل شرایط پزشکی، هر گونه استرس و تغییر در زندگیتان را مشخص کنید.

چه سوالاتی می خواهید از درمانگر بپرسید؟ آنها را نیز یادداشت کنید.

از اینجا به بعد، خودتان را به دست درمانگر بسپارید. او شما را در طول جلسه هدایت می کند. تنها کاری که باید انجام دهید تعهد به درمان، پیگیری جلسات، انجام تکنیک ها و راهکارهای ارائه شده و اعتماد به درمانگر جنسی است.

جلسه روانشناسی جنسی چقدر طول می کشد؟

تعداد جلسات به نوع مشکل و شدت آن بستگی دارد که در سه سطح طبقه بندی می شود:

1. مشکلات جنسی

برای مثال، زنی که نمی داند چطور به اوج لذت جنسی برسد، معمولا به یک یا دو جلسه نیاز دارد.

انزال زودرس در مراحل اولیه و پیش از شکل گیری خشم پنهان بین زوج به راحتی درمان می شود.

معمولا تک جلسه ها برای پرسیدن سوالاتی برگزار می شوند که نمی توانید از کس دیگری بپرسید اما یک عمر فکر شما را مشغول می کنند، مثلا آیا طبیعی است که من در مورد (….) این طور فکر می کنم؟ آیا طبیعی است که آلت تناسلی من کمی انحراف دارد؟ یا هر چیز دیگری.

2. مشکلات جنسی مربوط به رابطه

ریشه مشکلات جنسی بسیاری از زوجین در جنگ قدرت بین آنها نهفته است. رابطه جنسی به ابزاری برای تخلیه خشم و دعوا بر سر میزان استقلال و اختیار مورد نیاز در زندگی تبدیل شده است. این دسته مشکلات به حداقل ۵ تا ۱۰ جلسه درمان جنسی به همراه مشاوره خانواده یا زوج درمانی نیاز دارد.

3. تروما، سابقه بی توجهی یا تجاوز در کودکی، اشکل در برقراری ارتباط با هر کسی

حل کردن مشکلاتی از این قبیل شاید به سال ها درمان نیاز داشته باشد. البته هر کسی که مورد تجاوز قرار گرفته باشد، به سال ها درمان نیاز ندارد، اما در مورد بسیاری این طور است. بستگی دارد که متجاوز چه کسی بوده است، تجاوز چه مدت ادامه داشته است و آیا فرد قربانی خشونت بوده است یا خیر.

احساس بی میلی جنسی کامل معمولا نتیجه یک الگوی غلط از کودکی است که باعث می شود فرد دیگر به هیچ کس اعتماد نکند و از همه دوری کند.

معیارهای انتخاب روانشناس جنسی

در کنار تخصص علمی و مهارت تجربی در درمان مشکلات جنسی، یک روانشناس جنسی باید دارای ویژگی های زیر باشد:

• اعتماد به نفستان را تقویت می کند.
• مهارت های مدیریت اضطراب را به شما می آموزد.
• ارزش های فرهنگی، مذهبی و فردی شما را درک کند.
• شما را تشویق می کند که صریح و راحت حرف بزنید.
• در درمان تروما، هویت جنسی، و سابقه تجاوز تخصص دارد.
• احساس راحتی با او داشته باشید و در کنار او امنیت حس کنید.
• اطلاعاتش به روز است و در کارگاه های مرتبط شرکت کرده است.

برخی از نشانه های خطر در جلسه مشاوره جنسی به شما نشان می دهد که فرد نامناسبی را انتخاب کرده اید و باید از درمان خارج شوید، از جمله:

• یک مشاور جنسی هرگز نباید شما را به خاطر تمایلات جنسیتان سرزنش کند.
• جلسه مشاوره جنسی هرگز نباید شامل لخت شدن، رابطه جنسی و هر گونه لمس در پروسه درمان شود.
• درمانگر جنسی هرگز نباید شما را به خاطر رفتارهای جنسیتان قضاوت کند یا از عبارت «چه بد!» استفاده کند.

آیا جنسیت روانشناس جنسی اهمیت دارد؟

روانشناسی مشکلات جنسی حوزه ای بسیار حساس است که با باور های فردی، فرهنگی و مذهبی گره خورده است.

بسیاری از زنان دوست ندارند همراه با همسرشان در مورد رابطه زناشویی‌شان با زن دیگری (مشاور) حرف بزنند. همین امر، شاید حتی با تعصب بیشتر، در مورد مردان صدق می کند.

در این صورت، چطور باید مشاور یا درمانگر جنسی را انتخاب کرد؟

بسیاری از افراد احساس می کنند حرف زدن در مورد مسائل جنسی با همجنس خودشان راحت تر است.

با این حال، تمام مشاوران جنسی در بررسی و رسیدگی به مشکلات جسمی، عاطفی و بیولوژیک دخیل در فعالیت های جنسی زنان و مردان تخصص دارند.

شاید اگر زوج به این توجه کنند که سکس تراپی به هیج وجه شامل ورود به فعالیت جنسی در اتاق مشاوره نمی شود و هیچ گونه لمس و اشاره جنسی در آن نمی شود، ساده تر با انتخاب جنسیت مشاور کنار بیایند.

آیا روانشناس جنسی اسرار ما را فاش می کند؟

مسلما، مسائل و مشکلات جنسی حریم شخصی هر فردی هستند و هیچ کس دوست ندارند افشا شوند.

اما روانشناس جنسی نسبت به ارزش ها و مسائل فرهنگی مراجعان خود حساس است و به هیچ وجه هیچ یک از حرف های شما بیرون از محیط درمان افشا نخواهد شد.

درمانگر در جایگاه غیر مغرضانه و فارغ از قضاوت به حرف های شما گوش می دهد تا بخش جنسی ذهن شما را ارزیابی کند.

او هرگز از زندگی شخصی خود حرف نمی زند و رابطه عاطفی/جنسی با مراجع خود برقرار نمی کند.

اطلاعات شخصی تنها زمانی به اشتراک گذاشته می شوند که ارتباطی با درمان داشته باشند.

چه زمانی به روانشناس جنسی مراجعه کنیم؟

البته، هر رابطه ای دچار مسائل جنسی می شود. اغلب زوجین در مورد تکرار رابطه (هفته ای یک بار یا ماهی یکبار و نوع رابطه، برای مثال رابطه دهانی یا مقعدی) با یکدیگر اختلاف دارند.

چطور بدانیم به روانشناس جنسی نیاز داریم؟ این تشخیص فردی است و هر کسی در مورد شرایط خود به صورت فردی می تواند قضاوت کند.

دلایل متعددی وجود دارد که احساس کنید به مشاوره درمان جنسی نیاز دارید. هر زمان که احساس کردید کیفیت زندگی و رابطه شما تحت تاثیر میل و عملکرد جنسیتان قرار گرفته است، فارغ از سن و جنسیتتان، به مشاور مراجعه کنید.

آیا مشاوره روانشناسی جنسی به تنهایی برای حل مشکل کافی است؟

به یاد داشته باشید که رابطه جنسی و صمیمیت اغلب به یک مشکل زمینه ای مانند استرس، اضطراب یا افسردگی گره خورده اند.

گاهی نیز اختلال در عملکرد جنسی نتیجه بیماری شدید، مصرف دارو، جراحی یا افزایش سن است.

بسته به مسئله و مشکلتان، مراجعه به درمانگر جنسی می تواند کافی باشد. اما مواردی نیز وجود دارد که یک متخصص دیگر نیز باید با درمانگر جنسی همکاری کند.

یک معاینه کامل می تواند ریشه مشکل و گزینه های درمانی را مشخص کند.

عدم تمایل یکی از زوجین برای مراجعه به روانشناس جنسی

اما اگر یکی از زوجین تمایلی به مراجعه نداشته باشد چطور؟ در این صورت زوج دیگر می تواند به تنهایی مراجعه کند و اطلاعات کسب کند. سپس می تواند با دیدگاه های جدید در مورد مشکل و مسائل خود به خانه بازگردد و مسیر موفقیت را طی کند.

سکس تراپی یکی از حوزه های روان درمانی است که به خوبی به مشاوره روانشناسی آنلاین پاسخ می دهد.

شما می توانید در خانه با/بدون حضور همسرتان از خدمات مشاوره از راه دور استفاده کنید. حضور در محیط آشنا و دور بودن فیزیکی از مشاور می تواند با راحتی بیشتری برای حرف زدن همراه باشد.

روانشناسی جنسی برای ایرانیان خارج از کشور

مشاوره جنسی حوزه حساسی است که با باورهای مذهبی و سنتی جامعه گره خورده است و دیدگاه هر ملتی به آن می تواند متفاوت باشد.

برای یک مشاوره موفق به فردی نیاز دارید که از باورهای سنتی و مذهبی یا ریشه های خانوادگی و تربیت شما اطلاع داشته باشد. این چیزی است که ممکن است در مشاوره حضوری با یک روانشناس جنسی خارجی ممکن نباشد.

نبود محدودیت جغرافیایی از مزایای دریافت خدمات مشاوره خانواده آنلاین است.

همراه داشتن مشاوری که دغدغه های فرهنگی و خانوادگی شما را بشناسد، برای دریافت راهکارهای مناسب در مشکلات خانوادگی اهمیت زیادی دارد.

آیا مشاوره رفع مشکلات جنسی و زناشویی موثر است؟

در جلسات درمان:

• نیازهای همسرتان را بهتر درک می کنید.
• درک بهتری از نیازهای خود پیدا می کنید.
• یاد می گیرید نیازهایتان را شفاف تر بیان کنید.

به یاد داشته باشید که اولین لازمه اثربخشی درمان و رسیدن به تغییر، وجود اعتماد و ارتباط خوب بین درمانگر و مراجع است.

متاسفانه بسیاری از زوجین از شنیدن واژه درمان جنسی هراس دارند. زوجین زیادی از حرف زدن یا توضیح دادن مسائل جنسی خود پیش روی دیگران خجالت زده می شوند.

بنابراین، اصل مهم در اثربخشی درمان، همکاری زوج، صبوری و پیگیری درمان، انجام تکنیک های آموزش داده شده و صراحت در کلام است. چنانچه این فاکتورها در جلسه درمان دیده شوند، می توان به اثربخشی درمان امیدوار بود.

چنانچه با درمانگر احساس خوبی ندارید و به او اعتماد ندارید، بهتر است کسی را بیابید که با احساس بهتری دارید.

اسیر دیدگاه های غلط در مورد روانشناسی جنسی نشوید!

اگر نظرات مراجعان پس از اتمام جلسه سکس تراپی را بپرسید احتمالا می گویند:

• شبیه یک اتاق مشاوره عادی بود!
• فکر نمی کردم احساساتم طبیعی باشد!
• از اینکه اطلاعات کمی در مورد رابطه جنسی دارم خجالت می کشم.
• تصور می کردم سکس تراپیست باید آدم خاصی با رفتار خاص باشد!
• تصور می کردم مجبور شوم رازهای جنسی گذشته ام را برای همسرم تعریف کنم.
• باورم نمی شود بعد از این همه مدت بالاخره برای دریافت کمک مراجعه کرده باشم!
• می ترسیدم از ما بخواهد لباس هایمان را درآوریم و رابطه جنسی‎مان را نشان دهیم!
• واقعیت این است که در طول جلسات، هیچ گونه معاینه، لمس، تماس جسمی و برهنه شدنی در کار نیست.
• در واقع، بیشتر افرادی که تا به حال تجربه ای از درمان های جنسی نداشته اند، اتاق مشاوره را چیزی بین اتاق معاینه اندام های تناسلی و اتاق خواب می دانند.

درمانگر جنسی به هیچ وجه شما را لمس نمی کند و حتی نحوه نزدیک شدن به همسرتان را نمایش نمی دهد.