کاهش استرس شغلی در محیط کار
استرس درمحیط کار عملکرد را کاهش داده و فرسودگی را ایجاد کرده و سلامت روان را در فرد به دنبال دارد از این رو کاهش استرس شغلی از اهمیت زیادی برخوردار است. استرس شغلی به مجموعه‌ای از علائمی مثل: خستگی، ناامیدی، افسردگی، بیخوابی، حواس پرتی و… می‌گویند. اگر این استرس به صورت مزمن ادامه پیدا کند علاوه بر محیط کار، خانه و خانواده را نیز تحت تاثیر خود قرار می‌دهد و فضا را در همه جا متشنج کرده و شرایط را وخیم می‌کند.
عوامل بروز و موانع کاهش استرس شغلی
استرس شغلی به دلیل مجموعه‌ای از عوامل فردی، سازمانی و محیطی ایجاد می‌شود:
1. کمال گرایی در عملکرد شغلی مانعی بر کاهش استرس
افراد کمالگرا به دلیل باورهای کمال‌گرایانه که دارند، فشار روانی و استرس زیادی را در شغل خود به وجود می‌آورند. باورهایی که شخص کمالگرا در ذهن خود ایجاد می‌کند و آن را پورش می‌دهد مثل این موارد است:
- همه همکاران و افراد بالا دست باید از من رضایت کامل داشته‌باشند
- من باید درآمد بیشتری کسب کنم و باید از تمام کارکنان جلو بزنم
- من باید در شغل خود بهترین باشم
در این شرایط زمانی که فرد نمی‌تواند به دلایل مختلف باورهای کمال گرایانه خود را عملی کند، مسلما دچار استرس شغلی فراوانی می‌شود.
2. بی‌علاقگی به شغل مانعی اساسی در کاهش استرس
از دیگر عواملی که در استرس شغلی نقش دارد، عدم علاقه به شغل است. بسیاری از مردم فقط به دلیل نیاز مالی به سراغ برخی از مشاغل می‌روند. این افراد به شغلی که در آن مشغول به کار هستند، هیچ علاقه ای ندارند و نیازهای روانی و روحی آنها تامین نشده و استرس بسیار زیادی را متحمل می‌شوند. از طرفی ممکن این شغل حتی منبع درآمد مناسبی نیز برای فرد نباشد و نیاز مالی او را به حد کافی تأمین نکند. در این وضعیت اضطراب افراد دو چندان می‌شود و اغلب به فکر تغییر شغل می‌افتند.
3. انتظارات نامتناسب اطرافیان و دیگر همکاران
عوامل محیطی دیگر مثل فشارهای خانواده و یا اطرافیان در منزل و یا محیط کار استرس شغلی را ایجاد کرده و آن را افزایش می‌دهد. فشار رئیس و کارفرما به روی زیر دستی‌های خود همچنین ایجاد رقابت‌های مخرب به روی استرس شغلی تاثیرگذار است.
4. برخی دیگر از عوامل بروز استرس شغلی
عدم انتخاب شغل مناسب به معنی عدم همخوانی شغل مورد نظر با توانایی‌ها و انتظارات شما.
- عدم سیستم پاداش دهی، قوانین خشک، انعطاف ناپذیر و ناعادلانه همراه با انتقاد زیادِ رئیسی عصبی
- شرایط محیطی نامساعد نور ناکافی، گرما یا سرمای بیش از حد، سر و صدا و …
- رقابت ناسالم در محیط کاری، زمان تعدیل نیرو و عدم امنیت شغلی
- افت عملکرد کاری با نادیده گرفتن راه‌های کاهش استرس شغلی
- مسئولیت زیاد در محیط کاری و انجام همزمان چندین کار
استرس به میزان کم و کنترل شده می‌تواند به برنامه ریزی درست شغلی و همچنین چالش‌های محیط کار به شما کمک کرده و عملکرد شما را افزایش دهد. ولی اگر همین استرس به دلیل عواملی که در بالا ذکر کردیم افزایش پیدا کند، عوارض جسمی و روحی مثل: کاهش توجه و تمرکز و دردهای بدنی را ایجاد کرده و عملکرد را کاهش می‌دهد. در این شرایط حتی دچار شدن به فرسودگی شغلی نیز امکان بالایی دارد.
برای دریافت پاورپوینت علائم فرسودگی شغلی کلیک نمایید.
راهکارهای مؤثر در کاهش استرس شغلی در محیط کاری
زمانی که حس می‌کنید تحت استرس شغلی هستید، سعی کنید از روش‌های سازنده برای رویارویی با آنها استفاده کنید:
1. کاهش استرس به طور دائم با سبک زندگی سالم
رژیم غذایی مناسب و برنامه ریزی ورزشی استرس شغلی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. تلاش کنید تا از برخی دغدغه‌ها دور شوید و زمانی را برای خودتان اختصاص دهید. تفریح و سرگرمی، ارتباط و معاشرت با خانواده باعث ترشح دوپامین می‌شود که استرس را کاهش می‌دهد.
2. کاهش استرس با شناسایی عوامل قابل کنترل
استرس در افراد و در محیط کار زمانی رخ می‌دهد که افراد احساس می‌کنند کنترل هیچ یک از موارد را در دست ندارند. این امر منجر به کاهش اعتماد به نفس، افت تمرکز و به خطر افتادن سلامتی می‌شود. برای این که استرس خود را در این زمینه کاهش دهید، لازم است در ابتدا جنبه‌هایی که در اختیار و کنترل شما هستند را شناسایی کنید. برای مثال شما نمی‌توانید رفتار کارفرما و یا همکارانتان و یا شرایط کاری را تغییر دهید اما کنترل رفتارها و کنش‌های خود را در دست دارید. تمام تلاش خود را به کار ببرید تا در عوامل تحت کنترل خود به خوبی عمل کنید و دیگر دغدغه‌ها را رها کنید. به مرور زمان مشاهده می‌کنید که تغییر رفتار و عملکرد شما بر روی عوامل محیطی و غیر قابل کنترل تأثیر می گذارد.
3. کاهش استرس با تکنیک پذیرش در ذهن آگاهی
اگر امکان استعفا از شغل خود را ندارید و یا نمی‌دانید که پس از استعفا به سراغ چه کاری بروید، تکنیک پذیرش ذهن آگاهی را پیاده کنید. ذهن آگاهی به شما کمک می‌کند تا ذهن تان را درگیر هر آن چه را که نمی‌توانید تغییر دهید، نکنید. به جای آن با پذیرش شما می‌توانید به سمت اهداف و ارزش‌های خود حرکت کنید. شما نمی‌توانید رفتار رئیستان را تغییر دهید ولی می‌توانید کار خود را بر اساس هدفی در حال حاضر در آن محیط هستید انجام دهید. برای رسیدن به این مهارت تمرین و آگاهی از فلسفه نیاز است.
4. کاهش استرس با ایجاد تنوع در محیط کاری
از لباس‌هایی با رنگ شاد در محیط کاری خود استفاده کنید چون تاثیر بسیار زیادی در روحیه شما دارد. اتاق کارتان را به سلیقه خود تزئین کرده و از گل‌های زینتی و مجسمه‌های رنگی استفاده کنید.
5. کاهش استرس با تقویت هوش هیجانی
هوش هیجانی به معنای توانایی برقرار کردن ارتباط صحیح با دیگران است. شناسایی عوامل میان فردی که باعث استرس می‌شود و پاسخ مناسب به آنها اهمیت زیادی در کاهش استرس دارد. اگر از حس شوخ طبعی خوبی برخوردار هستید می‌توانید از آن برای از بین بردن استرس شغلی در روابط میان فردی استفاده کنید و خشکی محیط کار ار از بین ببرید. به زبان بدنتان توجه کنید چون در تاثیرگذاری کلمات نقش به سزایی دارد. حالات چهره، فرم ایستادن، طرز نگاه کردن می‌تواند به ایجاد ارتباط مناسب شما با دیگران کمک کند یا مانعی دربرابر آن باشد. بسیاری افراد با وجود رعایت نکات ذکر شده نمی‌توانند به رضایت شغلی دست یابند و همواره در رابطه با شغل خود استرس و اضطراب شدیدی را تجربه می‌کنند؛
6. ارتباط کاهش استرس و مثبت اندیشی
ذهنتان را از افکار منفی دور کرده و مشکلاتی که در گذشته برایتان رخ داده را از ذهنتان خارج کنید. از گفتگوهای درونی خود غافل نشوید و دست از خودگویی‌های منفی بردارید. واقع بینانه مسائل را ببینید و از بزرگ کردن مشکلات کوچک جلوگیری کنید. به جای نقاط ضعف، به روی نقاط قوتتان تمرکز کنید.
7. داشتن برنامه ریزی مناسب
با برنامه ریزی مناسب هیچ‌وقت دیر به محل کارتان نمی‌رسید. گیرکردن در ترافیک و دیر رسیدن به محل کار باعث می‌شود استرس به شما منتقل شود. اهداف و برنامه‌هایتان را بر اساس اولویتی که دارند بچینید. پروژه هایتان را به قسمت های کوچکتر تقسیم کنید تا تمرکز بیشتری به روی آنها داشته باشید و بهتر به آنها بپردازید.
8. تکنیک‌های مدیریت استرس
مدیریت استرس، مجموعه ای از تکنیک‌ها برای آرام سازی است که نقش موثری در کاهش استرس شغلی و اختلالات خواب دارد. این تمرین‌ها در هر موقعیتی قابل اجراست. عوامل استرس زا در محیط کاری خود را شناسایی کنید تا بتوانید به صورت کارآمدی از این تکنیک‌ها استفاده کنید.
9. ریلکس کردن
در زمان استراحت ریلکس کنید و برخی تکنیک‌هایی که در محل کار قادر به انجام آن هستید را انجام دهید. مثل تمرینات یوگا و یا مدیتیشن
ضرورت و اهمیت کاهش استرس شغلی
شغل علاوه بر تامین نیازهای مالی به پیشرفت فرد و افزایش ارزشمندی او کمک می‌کند. از طرف دیگر استرس شغلی دلیل اصلی بسیاری از بیماری‌های جسمی و روانی است که اثرات زیانبار آن به محیط خانواده و روابط جنسی شما نیز گسترش پیدا می‌کند. استفاده از روش‌های مثبت برای کاهش استرس اهمیت زیادی دارد. راهکارهای منفی مانند روی آوردن به سو مصرف مواد مخدر یا الکل، شما را به سمت مسیری نامشخص می‌کشاند. در صورت ادامه یافتن استرس احساسات و نگرانی هایتان را با یک متخصص در میان بگذارید تا برای درمان استرس تان روشی مناسب را پیش ببرد.
