کایزن روانشناسی صنعتی

کایزن روانشناسی صنعتی

روانشناسی صنعتی در واقع شاخه ای از روانشناسی است که در آن به دانشجویانی آموزش داده می شوند که بتوانند در سازمان ها و نهاد های شغلی به نقش آفرینی بپردازند. روانشناسی صنعتی می تواند راجب به شغل افراد و این که چه چیزی می تواند افراد را در انتخاب شغل مناسب خود راهنمایی کند و به سمت علاقه افراد به انتخاب شغل بپردازد. کایزن نیز در لغت به معنای پیشرفت مداوم خواهد بود که در ادامه به بررسی بیش تر آن خواهیم پرداخت.

کایزن چیست؟

کایزن در معنای لغوی به معنی تغییر خوب است و از یک تفکر فلسفی در ژاپن نشات می‌گیرد. در گذشته از این فلسفه برای برنامه ریزی شغلی، بهبود مشاغل و بهبود کارایی در انجام امور استفاده می‌کردند. این واژه اولین بار پس از جنگ جهانی دوم در کشور ژاپن شکل گرفت به گونه ای که ژاپنی ها پس از جنگ جهانی دوم و شروع مجدد کار ها به این نتیجه رسیدند که انجام کار ها به وسیله ی روش های قدیمی امری غلط بوده و نیاز به تغییر خواهند داشت.

در واقع واژه ی کایزن از این احساس تغییر شکل گرفت و به تدریج به سمت فلسفه ای برای پیشرفت رو به جلو رفت.در سازمان‌هایی که تعداد کارمندان در بخش های مختلف بسیار زیاد است فلسفه کایزن اینگونه تعریف می‌شود که روند کاری کارمندان با گذشت زمان باید تغییر کند و به بهبود کارایی برسند. کارمندان باید در راستای پیشرفت سازمان به طور مستمر از ابتدای شروع به کار به سمت پیشرفت روند و به این گونه هر روز باید روند پیشرفتشان صعودی باشد.

با توجه به فلسفه کایزن این پیشرفت کوچک کارمندان به مرور باعث پیشرفت کلی سازمان خواهد شد. کارمندان باید به طور مستمر پیشرفت کرده و این پیشرفت گامی کوچک در راستای پیشرفت سازمان تلقی خواهد شد. کایزن مراحلی دارد که در ادامه به آن ها اشاره می شود.

1.اندازه گیری

اولین گام از کایزن اندازه گیری است. با توجه به روند کاری کارمندان، ساعات کاری و زمان مفید کارمندان، این کارایی اندازه گیری شده و به این ترتیب مشخص می شود که آیا در مدت زمان مورد اندازه گیری پیشرفت تا چه میزانی حاصل شده است.در کشور ژاپن این اندازه گیری به گونه ای است که در بیشتر مواقع با اندازه گیری شاهد پیشرفت روند کاری کارمندان هستند. اما در ایران با روند کارایی پایین کارمندان متاسفانه به پیشرفت نمی‌رسند. کارمندان در ایران اکثرا با شانه خالی کردن از کار ها نمی توانند به پیشرفت سازمان کمک کنند.

2.نوآوری

نوآوری از دیگر مراحل کایزن است که در آن کارها به وسیله روش جدید و نوین به هدف صرفه جویی در هزینه و وقت انجام می‌شود. با نوآوری کارمندان می‌توانند کارهای روزمره خود را در کوتاه‌ترین زمان انجام دهند. آنها حتی می‌توانند کارهایی برای پیشرفت سازمان مفید و موثر است را انجام دهند.

3.استاندارد سازی

زمانی که کارمندان تلاش می‌کنند تا روند کاری را به سمتی ببرند که همه کارها با نظم انجام شوند، استانداردسازی صورت گرفته است. استانداردسازی به پیشرفت سازمان کمک می‌کند تا در آنها نظم و برقرار باشد و آگاهی از انجام ککارهای کارمندان صورت بگیرد.

در همه بخش های سازمان کارمندانی وجود دارند که نسبت به وظایف خود آگاهی دارند و آنها را به بهترین شکل ممکن انجام می‌دهند. افزایش آگاهی کارمندان در وظایف خود به عنوان استانداردسازی شناخته می‌شود و روند کارایی کارمندان را بهبود داده و باعث پیشرفت در سازمان می‌شود.

4.مقایسه

آخرین گزینه در مراحل کایزن مقایسه است که با توجه به آن، کارمندان روش های نوینی را که در کار پیاده‌سازی کرده‌اند را بعد از مدتی مقایسه می‌کنند تا دریابند که آیا روش جدید و نوین صرفه جویی در وقت را به همراه داشته یا روش قبلی بهتر بوده است. در این صورت با توجه به روش مقایسه، سازمان به این نتیجه می رسد که آیا روش نوین باعث پیشرفت شده است یا خیر. روش مقایسه نیز می تواند از جمله روش های مهم در کایزن به شمار آید زیرا به این وسیله می توان میزان پیشرفت سازمان با توجه به روش نوین کارایی را مقایسه کرد.

روانشناسی صنعتی و سازمانی

در روانشناسی صنعتی و سازمانی به روش کارایی کارمندان در انواع نهادها و سازمان‌ها پرداخته می‌شود که از شاخه‌های علم روانشناسی است. به طور خلاصه به آن رواشناسی صنعتی می‌گویند. از نظر اهمیت روانشناسی صنعتی و سازمانی از شاخه‌های مهم در علم روانشناسی به شمار می‌رود که با توجه به علایق و سطح تفکرات افراد به افراد کمک می‌شود تا بتوانند بهترین شغل را برای خود انتخاب کنند.

روانشناسان صنعتی و سازمانی توانایی مشاوره شغلی را نیز دارند تا به همه ابعاد مراجع و انسان‌ بپردازند. با توجه به ابعاد شخصیتی و فکری در افراد روانشناس صنعتی و سازمانی به فرد کمک می‌کند تا بداند در چه زمینه‌ای توانایی شغلی دارد. برخی افراد در جامعه وجود دارند که با وضعیت شغلی و درآمد مناسب قصد تغییر شغل را دارند و در مواردی شغلی را انتخاب می‌کنند که از شغل قبلی درآمد کمتری نیز دارند. از این رو برای کاهش تعداد افرادی که به اشتباه به سمت شغل هایی می روند که توانایی انجام کار در آن شغل ها را ندارند، روانشناسی صنعتی و سازمانی و همچنین مشاوره شغلی می تواند بسیار تاثیر گذار باشد‌.

در ادامه به بررسی جنبه صنعتی روانشناسی صنعتی و سازمانی پرداختیم.

جنبه سازمانی

تاثیر سازمان بر ابعاد شخصیتی و تفکرات کارکنان از جنبه سازمانی روانشناسی صنعتی و سازمانی به شمار می‌رود. در واقع وجه سازمانی از این نظر مهم واقع شده که در آن می تواند به مدیران نهاد ها و سازمان ها با توجه به روند کارایی که کار کنان سازمان همراه دارند، این آموزش را بدهد که مدیران بتوانند وجه تمایز بین کارمندان خوب و مفید و کارمندانی که متعهد به انجام کار ها نیستند را تشخیص دهند. وجه سازمانی روانشناسی صنعتی و سازمانی بر مطالعه در مورد هنجار های اجتماعی نیز خواهد پرداخت.

روانشناس صنعتی و سازمانی شیوه‌های مدیریتی را به مدیران آموزش می‌دهد تا در جهت اصلاح شیوه ها گام بردارند. این شیوه های روانشناسان صنعتی و سازمانی در جهت دهی به بهبود کارایی کارمندان سازمان و همچنین بهبود عملکرد مدیران در حوزه مدیریت می تواند باعث شود که در نهایت میزان کارایی افزایش و روند رو به پیشرفت در سازمان نیز شروع به افزایش کند. از این رو وجود روانشناسی صنعتی و سازمانی در هر نهاد و سازمان و یا حتی کارخانه و ادارات می تواند بسیار موثر بوده و به نحوی باعث پیشرفت روند کاری شود.

حوزه های روانشناسی صنعتی و سازمانی

در درون روانشناسی صنعتی و سازمانی حوزه‌هایی وجود دارند که برای بهتر شدن روند و افزایش کارایی بسیار تاثیرگذار هستد.

در ادامه حوزه‌های مهم روانشناسی صنعتی و سازمانی را با هم بررسی می‌کنیم.

1.ارگونومی

ارگونومی به معنای طراحی و ساخت ابزار ها، طراحی موقعیت و همچنین طراحی شیوه به انجام رساندن کار ها توسط کارمندان است. ارگونومی یکی از اصلی‌ترین حوزه‌های روانشناسی صنعتی و سازمانی است. بدون پرداختن به مسئله ارگونومی نمی‌توانید هیچوقت در مورد روانشناسی صنعتی و سازمانی صحبت کنید. در ارگونومی ابزارات نوین انجام کار طراحی شده تا با استفاده از آن ابزار کارایی کارکنان افزایش پیدا کند. به این منظور می توان در وقت و زمان اختصاص یافته به کاری با توجه به وجود ابزار نوین برای انجام آن کار صرفه جویی کرد.

مثلا زمانی که رایانه ساخته نشده بود کارمندان به صورت دست نویس به روی کاغذ کارهای خود و مربوط به سازمان را انجام می‌دادند که زمان زیادی از آنها را تلف می‌کرد. ولی با ابداع کامپیوتر در همه جوامع صرفه جویی در زمان صورت گرفت و کارها به سرعت انجام شدند. یکی از وظایف روانشناسان صنعتی و سازمانی طراحی نحوه کارها است به شکلی که به بهترین نتیجه با حداقل زمان برسند. با پیاده‌سازی این طراحی سازمان به پیشرفت می‌رسد.

2.کارایی مدیریت

حوزه دیگر روانشناسی صنعتی و سازمانی ارزیابی میزان کارایی سازمان و ابلاغ گزارشات به مدیران سازمان است تا این امکان را به مدیران بدهند تا از نحوه کارایی کارکنان سازمان اطلاع پیدا کرده و به بهبودی روند کاری آنها کمک کند. همه صاحبان مشاغل و مدیران کارمندانی دارند که می‌خواهند به شکل کاملا تخصصی از نحوه کاری آنان مطلع شوند و با توجه به آن در جهت بهبود شغلی کمک کنند.

در واقع این عامل می تواند جزوی از مهم ترین عوامل برای بهبود و پیشرفت روند کاری در تمام سازمان ها بوده و از این طریق به سازمان ها و همچنین مدیران سازمان ها و صاحبان شغل ها در جهت دهی به کارایی مدیریت خود کمک کند. با بهبودی و افزایش کارایی مدیریت می توان این نوید را به صاحبان شغل ها داد که شغل آن ها روند پیشرفت را در پی خواهد گرفت.

3.زندگی کاری

روانشناسانی که در زمینه صنعتی و سازمانی فعالیت می‌کنند، از این نظر شاخه پر اهمیتی را دارا می باشند که در آن باید حتی میزان رضایت مندی کارکنان را در محیط کار اندازه گیری و از این طریق به طرحی بپردازند که طی آن افزایش رضایت مندی کارمندان را ایجاد و باعث شود محیط کاری و زندگی کاری کارکنان به نحوی افزایش رفاه را به همراه داشته باشد. با افزایش میزان رضایت مندی کارکنان در محیط کار و همچنین افزایش سطح کارایی کارمندان می توان باعث شد که سازمان روند رو به پیشرفتی را در پی گیرد.

از مهم‌ترین وظایف روانشناس صنعتی و سازمانی طراحی در راستای بالا بردن سطح بهبودی و رفاه زندگی کاری کارمندان در هر نهاد و سازمانی می‌باشد. به این ترتیب با افزایش رضایت مندی در محیط کاری کارمندان می توان این احتمال را داد که افزایش بسیار زیادی در روند پیشرفت سازمان امکان پذیر خواهد بود.

4.آموزش شغلی

از دیگر فعالیت هایی که یک روانشناس صنعتی و سازمانی باید انجام دهد این است که بتواند به آموزش کارکنان سازمان در جهت آگاهی لازم از کار خود بپردازد و از این طریق موقعی که کارکنان سازمان از آگاهی لازم برای انجام کار خود بهره مند باشند به طور خودکار روند تسریع و پیشرفت سازمان افزایش خواهد یافت و این گونه روانشناسان سازمانی و صنعتی می توانند به سازمان ها در جهت پیشرفت در زمینه کار تخصصی که انجام می دهند، کمک کنند. آموزش شغلی و ایجاد آگاهی در کارکنان از سمت روانشناسان صنعتی و سازمانی می تواند در جهت پیشرفت کار سازمان ها و حتی تسریع کار ها موثر واقع شود.

برای دریافت پاورپوینت روانشناسی صنعتی و سازمانی کلیک کنید.

کایزن روانشناسی صنعتی

در قسمت ابتدایی مقاله در خوص کایزن و فلسفه آن و همچنین علم روانشناسی صنعتی و سازمانی در ایران اشاره کردیم. حالا به تلقین این دو کلمه با هم خواهیم پرداخت.

پیشرفت در هر سازمانی از اهداف اصلی مدیران به شمار می‌رود. زمانی که کارایی از سوی کارمندان کاهش پیدا می‌کنند تلاش در جهت تغییرات مثبت در روند بهبود کارایی از سمت مدیران و رهبران سازمان با کمک و مشاوره روانشناسان صنعتی و سازمانی صورت می‌گیرد.

زمانی به قطعیت می‌گوییم که در جهت کایزن سازمان با پیشرفت روبرو می‌شود که یک روانشناس صنعتی و سازمانی وجود داشته باشد. رواشناس صنعتی با طراحی راهکارها و روش‌هایی به منظور سطح کیفی و کمی کارایی کارکنان، می تواند سهم بزرگی در این تغییر بزرگ داشته باشد. همچنین مقایسه نتیجه روش نوین با روش های قدیمی می تواند باعث شود به نقاط ضعف روش های نوین آگاهی و آن را بر طرف کنند. از این رو وجود روانشناس صنعتی و سازمانی در جهت کایزن و یا همان تغییر خوب و پیشرفت مداوم در هر سازمان و هر شغلی می تواند بسیار موثر باشد.

نکته نهایی

در انتها باید بیان شود که هر سازمانی با توجه به مطالب بالا برای تغییر و به منظور پیشرفت خود نیازمند به وجود یک روانشناس صنعتی و سازمانی است. این روانشناسان می توانند در راستای تغییر مثبت و روند بهبودی کارایی سازمان گام بزرگی بردارند. آن ها همچنین این توانایی را دارا می باشند که محیط کاری سالمی برای کارمندان ایجاد کنند و سطح رفاه کاری و زندگی کاری کارکنان را افزایش دهند.

مدیران سازمان ها نیز برای آگاهی از وضعیت کارایی کارمندان خود می توانند به وسیله روانشناسان صنعتی این آگاهی را کسب و برای بهبود روند کارایی کارمندان خود برنامه ریزی داشته باشند. به این ترتیب برای کایزن ها و تغییرات مثبت و پیشرفت ها در هر شغلی وجود روانشناس صنعتی و همچنین مشاوره های شغلی می تواند بسیار ثمر بخش باشد.