شناخت انواع تیپ های شخصیتی

تیپ های شخصیتی انسانها یکی از جنبه‌های مهم در فهم و تعامل با دیگران هستند. شناخت تیپ شخصیتی خود و دیگران می‌تواند به ما کمک کند تا در ارتباطات موفق‌تری با دیگران برقرار کنیم و همچنین خودمان را بهتر بشناسیم. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف تیپ های شخصیت شناسی پرداخته و نحوه شناسایی و مدیریت آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

برای انجام انواع تست های شخصیت شناسی همراه با تفسیر کامل و دقیق آن در رابینیا کلیک کنید.

شخصیت چیست؟

لغت شخصیت (personality) از ریشه لاتین (persona) که به معنی “نقاب و ماسک” است گرفته شده است. ریشه لاتین این کلمه اشاره به ماسک و نقابی دارد که بازیگران یونان و روم قدیم به صورت خود می زدند. با گذشت زمان نیز معنای آن گسترده تر شده است و به نقشی که بازیگر یک فیلم به ایفای آن می‌پردازد گفته می‌شود. اما در مجموع می‌توان گفت:

منظور از آموخته شدن نیز مجموعه‌ای از رفتارهایی است که باید در طول زندگی و مخصوصاً در سال‌های اولیه زندگی به انسان آموخته شود. بنابراین ویژگی‌های وراثتی و ژنتیکی و آنچه که به صورت خودکار مانند ضریب هوشی و … در وجود یک انسان شکل می‌گیرد، به شخصیت انسان مرتبط نیست و یا به عبارت دیگر در تعریف آن قرار نمی‌گیرند.

منظور از عبارت نسبتاً پایدار در تعریف شخصیت نیز این است که وقتی یکی از ویژگی های یک فرد، شاد بودن اوست. بنابراین این فرد در گروه افرادی که از نظر روانی شخصیتی شاد دارند قرار می‌گیرد.

اما اگر این فرد تحت شرایط خاصی مانند از دست دادن یکی از عزیزان خود برای مدتی غمگین و حتی به نوعی افسرده می‌شود. هر چند ویژگی روانی آن شخص در حقیقت شادی است اما باید در نظر داشت که موضوع غمگین بودن او موقتی و یک واکنش کاملا طبیعی است.

شخصیت به مجموعه ای از ویژگی ها، صفات، اعتقادات، ارزش ها، عادات و رفتارهایی اطلاق می‌شود که هر فرد را از دیگران متمایز می‌کند. این ویژگی ها و عناصر شخصیتی به صورت تدریجی در طول زمان شکل می‌گیرند و تحت تاثیر تجربیات، محیط فرهنگی، تربیت، ژنتیک و تعاملات اجتماعی فرد تغییر می‌کنند.

شخصیت هر فرد بر تصمیم‌گیری‌ها، رفتارها و نحوه برخورد با موقعیت‌های مختلف تاثیر می‌گذارد و نمایانگر شناخته‌شدن او در جامعه و ارتباطات او با دیگران است.

تیپ های شخصیتی یعنی چه؟

تیپ شخصیت به نوع خاصی از الگوها و ویژگی‌های شخصیتی اشاره دارد که معمولاً به گروه‌های خاصی از افراد تعلق دارد. این تیپ‌ها بر اساس تفاوت‌هایی در رفتارها، تمایلات، و ویژگی‌های شخصیتی افراد شناخته می‌شوند.

یکی از معروف‌ترین مدل‌های تیپ شخصیتی، مدل MBTI (Myers-Briggs Type Indicator) است که افراد را بر اساس ابعادی مانند تفکر یا احساس، انعطاف‌پذیری یا مطلقیت، و تجربه دنیا تقسیم می‌کند.

برای مطالعه مقاله معرفی تست شخصیت شناسی MBTI در مجله رابینیا کلیک کنید.

تیپ شخصیتی می‌تواند به ما کمک کند تا بهتر بفهمیم چگونه با دیگران تعامل کنیم، چگونه تصمیم‌ها و تصمیم‌گیری‌های مختلف را بگیریم، و چگونه با ویژگی‌های خود کار کنیم تا به بهترین نتیجه برسیم. این مدل‌ها و تیپ‌ها برای خودشناسی و توسعه شخصی مفید بوده و در موارد مختلفی مانند مشاوره، و تشکیل ارتباطات انسانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تاریخچه تیپ های شخصیتی

تاریخچه تیپ‌های شخصیت‌شناسی به قدمت‌های دوران باستان باز می‌گردد، اما روش‌ها و مدل‌های معاصر توسعه بیشتری یافته‌اند. در زیر، تاریخچه کوتاهی از تیپ‌های شخصیت‌شناسی ارائه شده است:

1. هیپوکرات (قرن پنجم قبل از میلاد): هیپوکرات، پدر پزشکی یونان باستان، تئوری‌هایی درباره تأثیر طرز زندگی و ویژگی‌های بدنی بر شخصیت ارائه داد. او چهار نوع شخصیت را شناسایی کرده بود: سنگینی، خشم، خوش‌قلبی، و خوش‌فهمی.
2. کارل گوستاو یونگ (قرن بیستم): یونگ، روان‌شناس و پیشگوی تحلیل عمیق رویاها، مفهوم تیپ‌های شخصیتی را گسترش داد. او به تقسیم بندی‌هایی مانند انتروورت و اکستروورت (Introvert and Extrovert)، احساس و اندیشه (Feeling and Thinking)، و حسی و زمینی (Sensing and Intuition) پرداخت.
3. کاترین بریگز (قرن بیستم): بریگز، یک روان‌شناس آمریکایی، تیپ‌های شخصیتی را بر اساس نه گروه عمده تقسیم کرد. او از مقیاس‌هایی مانند تحت‌فشاری و بی‌فشاری (Under-Pressure and Over-Pressure) و سهامی‌گری و خودگرایی (Cooperator and Aggressor) استفاده کرد.
4. ایزابل بریگز-مایرز (قرن بیستم): دختر کاترین بریگز، ایزابل، به توسعه مدل MBTI (Myers-Briggs Type Indicator) پرداخت. این مدل بر اساس ترکیب‌های مختلفی از برخی از ویژگی‌های شخصیتی افراد، نظیر تفکر و احساس، انعطاف‌پذیری و مطلقیت، تجربه دنیا و دیگر ویژگی‌ها، افراد را به 16 تیپ شخصیتی تقسیم می‌کند.

تیپ‌های شخصیت‌شناسی از آن زمان تا کنون توسعه یافته و به عنوان ابزارهای مفیدی در زمینه‌هایی از جمله خودشناسی، رهنمودهای شغف، تشکیل ارتباطات انسانی و مشاوره مورد استفاده قرار می‌گیرند.

چگونه تیپ های شخصیتی را بشناسیم؟

تشخیص تیپ‌های شخصیتی می‌تواند به خودشناسی و درک بهتر از خود و دیگران کمک کند. برای تشخیص تیپ‌های شخصیتی خود می‌توانید از روش‌های مختلفی استفاده کنید:

1. آزمون‌های تیپ شخصیتی: آزمون‌هایی مانند MBTI (Myers-Briggs Type Indicator)، تست شخصیت شناسی نئو، و تست دیسک ابزارهای مفیدی هستند که به شما کمک می‌کنند تیپ شخصیتی خود را تشخیص دهید. این آزمون‌ها به پاسخ به سوالاتی در مورد تمایلات، رفتارها، و عقاید شما کمک می‌کنند.
2. مشاهده و تحلیل رفتارها: به مشاهده رفتارها، عادات، و واکنش‌های خود در موقعیت‌های مختلف توجه کنید. بررسی اینکه شما در مواجهه با استرس چگونه عمل می‌کنید و چگونه با دیگران ارتباط برقرار می‌کنید می‌تواند به شناخت تیپ شخصیتی خود کمک کند.
3. مشاوره و گفتگو با مشاوران روان‌شناسی: مشاوران روان‌شناسی می‌توانند به شما در تشخیص تیپ شخصیتی کمک کنند و مشاوره‌هایی ارائه دهند که به توسعه شخصیت شما کمک کنند.
4. خواندن و تحقیق: مطالعه کتب و منابع مرتبط با تیپ‌های شخصیتی می‌تواند به شما درک بهتری از مفاهیم و تیپ‌های مختلف شخصیتی بدهد.

همچنین تاثیر ژنتیک بر شخصیت یکی از جنبه‌های پژوهش‌های روان‌شناسی است که مورد توجه قرار گرفته است. اگرچه شخصیت تحت تأثیر عوامل متعددی مانند تجربیات زندگی، محیط فرهنگی، و تربیت قرار می‌گیرد، اما نقش ژنتیک همچنان مهم است. در زیر تأثیر ژنتیک بر شخصیت را توضیح می‌دهیم:

1. ویژگی‌های شخصیتی مانند تمایل به انعطاف‌پذیری یا مطلقیت، احساسات و اندیشه‌ها، تجربه دنیا و غیره به نسبت‌هایی از وراثت پیروی می‌کنند. به عنوان مثال، برخی از افراد از طراحی ژنتیکی به عنوان افرادی که تمایل به تجربه دنیا دارند و بازتاب یا پاسخ آن به شکل احساسی نشان می‌دهند.
2. تحقیقات نشان می‌دهد که برخی از ویژگی‌های شخصیتی مانند تمایل به انعطاف‌پذیری و استفاده از احساسات در تصمیم‌گیری‌ها ممکن است به صورت ژنتیکی میراثی شوند. این به معنایی است که اگر والدین شما این ویژگی‌ها را داشته باشند، شما نیز احتمالاً به آنها دسترسی دارید.
3. ژنتیک می‌تواند تمایلات به برخی اختلالات شخصیتی را نیز تعیین کند. مثلاً برخی اختلالات شخصیتی مانند اختلال شخصیت نارسیسیستی یا اختلال شخصیت انطوایی ممکن است به عنوان نتیجه ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی به وجود آیند.
4. با این حال، مهم است به این نکته توجه داشته باشیم که تأثیر ژنتیک تنها یک جنبه از معادله شخصیتی است و محیط و تجربیات زندگی نیز نقش مهمی در تشکیل و تغییر شخصیت افراد دارند. به عبارت دیگر، ما از ترکیب عوامل ژنتیکی و محیطی به عنوان شخصیت خود تشکیل می‌شویم.

مهمترین نکته این است که تیپ شخصیتی شما تغییر می‌کند و ممکن است در طول زمان تغییر کند. همچنین، تیپ شخصیتی تنها یکی از جنبه‌های شخصیت شماست و باید به تنوع و پیچیدگی شخصیت افراد توجه کنید.

کاربرد شناخت تیپ های شخصیتی در چیست؟

شناخت تیپ‌های شخصیت‌شناسی در موارد مختلفی از زندگی مفید و کارآمد است. در زیر تعدادی از کاربردهای اصلی شناخت تیپ‌های شخصیتی آورده شده است:

1. خودشناسی: شناخت تیپ شخصیتی خود به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از خود پیدا کنید. این درک به شما این امکان را می‌دهد که بفهمید چه چیزهایی شما را انگیزه‌دهنده می‌کنند، چگونه با استرس‌ها و چالش‌ها برخورد کنید و چگونه به بهترین شکل با دیگران ارتباط برقرار کنید.
2. مدیریت روابط: با شناخت تیپ‌های شخصیتی دیگران، شما می‌توانید بهترین روش‌های برقراری ارتباط با آنها را بیابید. این می‌تواند در ارتباطات شخصی، حرفه‌ای، و حتی در مدیریت تیم‌های کاری مفید باشد.
3. توسعه شخصی: با شناخت تیپ شخصیتی خود، شما می‌توانید به بهترین نحو از استعدادها و ویژگی‌های خود بهره ببرید و به نقاط ضعف خود برای توسعه و بهبود کمک کنید.
4. مشاوره و راهنمایی شغف و شغف‌یابی: شناخت تیپ شخصیتی خود می‌تواند به شما کمک کند تا در پیدا کردن مسیرهای شغف‌آمیز و کارهایی که با شخصیتتان سازگار هستند، راهنمایی شوید.
5. مدیریت استرس و اضطراب: افراد با تیپ‌های شخصیتی مختلف به طریق‌های متفاوتی به استرس و اضطراب واکنش نشان می‌دهند. شناخت تیپ شخصیتی خود به شما کمک می‌کند تا استراتژی‌های موثرتری برای مدیریت استرس و اضطراب انتخاب کنید.

در کل، شناخت تیپ‌های شخصیتی می‌تواند در توسعه فردی و ارتباطات انسانی مفید باشد و به افراد کمک کند تا بهترین نسخه از خود را بیافرینند و با دیگران به بهترین شکل همکاری کنند.

انواع تیپ های شخصیتی در روانشناسی

برای شناخت انواع تیپ های شخصیت در روان شناسی می توانیم به نظریات شخصیت رجوع کنیم. مدل رفتار شناسی دیسک، انواع شخصیت چهارگانه، تست آرکیتایپ، تست مایرز بریگز یا نئو از جمله تست هایی هستند که به ما در شناخت تیپ شخصیتی کمک می کنند.

انواع تیپ های شخصیتی در تست MBTI مایرز بریگز

در آزمون MBTI (Myers-Briggs Type Indicator) مایرز-بریگز، افراد به یکی از 16 تیپ شخصیتی تقسیم می‌شوند که از ترکیب چهار بعد اصلی به دست می‌آیند. این چهار بعد به صورت زیر هستند:

• تفکری یا احساسی (Thinking vs. Feeling): این بعد نشان می‌دهد که فرد در تصمیم‌گیری‌ها از منطق و تفکر منطقی (تفکر) یا از احساسات و ارتباطات انسانی (احساس) بیشتر استفاده می‌کند.
• قضاوتی یا ادراکی (Judging vs. Perceiving): این بعد نشان می‌دهد که فرد ترجیح می‌دهد تصمیم‌ها را زودتر گیر بدهد و برنامه‌ریزی دقیق داشته باشد (انعطاف‌پذیری) یا ترجیح می‌دهد مسائل را بازنگری کند و انعطاف بیشتری در تصمیم‌گیری داشته باشد (مطلقیت).
• درون گرایی یا برون گرایی(Introvert vs. Extrovert): این بعد نشان می‌دهد که فرد انرژی خود را از تنهایی و زمانی که به تنهایی باشد می‌گیرد (انتروورت) یا از تعاملات اجتماعی و زمانی که با دیگران باشد انرژی می‌گیرد (اکستروورت).
• حسی یا شهودی (Sensing vs. Intuition): این بعد نشان می‌دهد که فرد اطلاعات را از دنیای ملموس و تجربی (حسی) یا از طریق تفکر و دیدگاه‌های انتزاعی به دست می‌آورد.

با ترکیب این چهار بعد، 16 تیپ شخصیتی در MBTI به وجود می‌آید. به عنوان مثال، یکی از تیپ‌های شخصیتی ESTJ است که نمایانگر ویژگی‌های تفکر، انعطاف‌پذیری، اکستروورت، و حسی است. هر تیپ شخصیتی ویژگی‌ها و ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد و می‌تواند به درک بهتری از خود و دیگران کمک کند.

بر اساس این چهار ویژگی، 16 تیپ شخصیتی به وجود می آید. حروف اول این ویژگی ها نام تیپ را تشکیل می دهند؛ به طور مثال، تیپ شخصیتی (INTJ).

مادر و دختر سازنده این تست، برای ساخت این تست به دو نکته مهم توجه کردند:

نکته اول: شناسایی ترجیحات اساسی در هر یک از چهار ویژگی دوگانه

نکته دوم؛  شناسایی و توصیف 16 تیچ شخصیتی که از ترجیحات فرد ناشی می شود.

ترجیحات فرد شامل موارد زیر است:

• دنیای مورد علاقه: آیا ترجیح می دهید روی دنیای بیرون تمرکز کنید یا روی دنیای درونی خود؟ این برونگرایی (E) یا درونگرایی (I) نامیده می شود.
• اطلاعات: آیا ترجیح می‌دهید روی اطلاعات اولیه‌ ای که می‌گیرید تمرکز کنید یا ترجیح می‌دهید اطلاعات را تفسیر کنید و معنی دیگری به آن اضافه کنید؟ این حس (S) یا شهود (N) نامیده می شود.
• تصمیمات: در هنگام تصمیم گیری، ترجیح می دهید ابتدا به منطق نگاه کنید یا ابتدا به افراد و شرایط خاص نگاه کنید؟ این تفکر (T) یا احساس (F) نامیده می شود.
• ساختار: در مواجهه با دنیای بیرون، ترجیح می‌دهید درباره چیزهای موجود تصمیم بگیرید یا ترجیح می‌دهید به روی اطلاعات و گزینه‌های جدید تمرکز کنید؟ به آن قضاوت (J) یا درک (P) می گویند.

برای انجام تست شخصیت شناسی MBTI در رابینیا کلیک کنید.

رایج ترین تیپ های شخصیتی در این تست کدام اند؟

1. تحلیل گران

• معمار (INTJ)
• منطق دان (INTP)
• فرمانده (ENTJ)
• مناظره کننده (ENTP)

2. دیپلمات ها

• مدافع (INFJ)
• میانجی (INFP)
• قهرمان (ENFJ)
• کمپین کننده (ENFP)

3. محافظان

• آمایشگر (ISTJ)
• مدافع (ISFJ)
• مجری (ESTJ)
• مشاور (ESFJ)

4. جستجو گران

• هنرمند (ISTP)
• ماجراجو (ISFP)
• کارآفرین (ESTP)
• سرگرم کننده (ESFP)

برای آشنایی با تیپ های شخصیتی MBTI در مجله رابینیا کلیک کنید.

انواع تیپ های شخصیتی در تست دیسک

در تست دیسک، افراد به چهار نوع تیپ شخصیتی تقسیم می‌شوند که با حروف D، I، S، و C نمایانگر می‌شوند. این چهار نوع تیپ شخصیتی عبارتند از:

• تیپ D (تصمیم‌گیر): افرادی که تیپ D هستند، معمولاً تمایل دارند تصمیم‌های سریع‌تری بگیرند و تمایل به اتخاذ رویکردهای مستقیم و معقول دارند. آن‌ها ممکن است به طور قابل توجهی برای دستیابی به اهداف خود تلاش کنند.
• تیپ I (تاثیرگذار): افراد تیپ I عمدتاً مهارت‌های ارتباطی بالا دارند و می‌توانند دیگران را ترغیب و تحت تأثیر قرار دهند. آن‌ها معمولاً از انرژی اجتماعی بیشتری برخوردارند و در تعامل با دیگران ماهرانه عمل می‌کنند.
• تیپ S (استراتژیست): افراد تیپ S معمولاً دقت بالایی در جزئیات دارند و تمایل به برنامه‌ریزی دقیق و مرتب دارند. آن‌ها عمدتاً از تجربیات گذشته خود یاد می‌گیرند و تصمیم‌گیری‌هایشان را بر اساس اطلاعات و داده‌های قابل ارائه می‌کنند.
• تیپ C (انالیزور): افراد تیپ C تمایل دارند تحلیل و بررسی دقیقی انجام دهند و معمولاً به تعداد زیادی از جزئیات توجه می‌کنند. آن‌ها ممکن است ترجیح دهند به طور دقیق و دقیق‌گیرانه کار کنند و پیش از اتخاذ تصمیم‌ها به تامل عمیق بپردازند.

هر تیپ شخصیتی در دیسک ویژگی‌ها و سبک‌های مختلفی دارد و توصیف‌های متنوعی از رفتارها و روش‌های برخورد با مسائل را دربرمی‌گیرد. این تیپ‌های شخصیتی ممکن است در شغل و ارتباطات انسانی مفید باشند و به افراد کمک کنند تا بهترین نحوه برخورد با موقعیت‌ها و دیگران را پیدا کنند.

هدف اصلی تست DISC تفسیر و پیش‌بینی رفتار افراد به منظور بهبود ارتباطات، افزایش بهره‌وری و تقویت کار تیمی در محیط کار است.

بر اساس این چهار ویژگی، 12 نوع شخصیتی تشکیل می‌شود. آیا می‌خواهید در مورد هر ویژگی بیشتر بدانید؟

1. تسلط: این ویژگی شخصیتی به قدرت، کنترل، و جرات اشاره دارد. افراد متمرکز و قاطع هستند، عمل‌گرا و مصمم به اهداف خود پیش می‌روند.
2. نفوذ یا تأثیر: این ویژگی شخصیتی با الگوهای ارتباطی در طول تعاملات اجتماعی مرتبط است. افراد با نفوذ معمولاً اجتماعی، پذیرا، صمیمی و دلسوز هستند.
3. ثبات: این ویژگی شخصیتی با پشتکار، اراده، و صبر در ارتباط است. افراد ثابت‌قدم، آرام، صبور و تعادل‌خواه هستند.
4. وظیفه‌شناسی: این ویژگی شخصیتی با ساختار، سازمان‌دهی، و فداکاری مرتبط است. افراد وظیفه‌شناس تحلیل‌گر، دقیق، و منطقی عمل می‌کنند.

تیپ های شخصیتی بر اساس دیسک

• Di: متقاعد کننده و  دوست داشتنی
• ID: پر جنب و جوش و الهام بخش
• i: بسیار اجتماعی و سرزنده
• iS: شاداب و خوش قلب
• Si: حمایت کننده و موافق
• S: آرام و صمیمی با دیگران
• SC: متواضع و بی ادعا
• CS: ساکت و خود کنترلی بالا
• C: تحلیل گر و متمایل به داشتن فضای شخصی
• CD: عاطفه کمتر و واقع بین
• DC: مصمم و با اراده
• D: نیرومند و صریح

برای انجام تست دیسک DISC نسخه پیشرفته در رابینیا کلیک کنید.

انواع تیپ های شخصیتی در انیاگرام (Enneagram)

در انیاگرام، تیپ‌های شخصیتی به نه دسته اصلی تقسیم می‌شوند، که هر یک از آنها ویژگی‌های معینی دارند. این نه تیپ اصلی عبارتند از:

1. تیپ اول: کمال گرا (The Perfectionist): افرادی که دقت و کنترل بسیار بالایی در زندگی خود دارند و به دنبال بهبود و کاملیت هستند.
2. تیپ دوم: یاور (The Helper): افرادی که تمایل دارند به دیگران کمک کنند و نیاز به تایید و تشکر از آنها دارند.
3. تیپ سوم: محقق (The Achiever): افرادی که به دنبال موفقیت، شهرت و تایید اجتماعی هستند و در تلاش برای دستیابی به اهداف خود قرار دارند.
4. تیپ چهار: فردگرا (The Individualist): افرادی که احساسات عمیقی دارند و به دنبال تفکر خود و بیان انحصاری هستند.
5. تیپ پنج: بازپرس (The Investigator): افرادی که به دنبال دانش و درک عمیق از دنیا هستند و تمایل به تجزیه و تحلیل دقیق دارند.
6. تیپ شش: وفادار (The Loyalist): افرادی که به دنبال امنیت و پشتیبانی از سیستم‌ها و افراد معتبر هستند.
7. تیپ هفت: مشتاق (The Enthusiast): افرادی که به دنبال سرگرمی، تجربه، و هیجان هستند و از زندگی لذت می‌برند.
8. تیپ هشت: چالشگر (The Challenger): افرادی که تمایل دارند به کنترل و قدرت و در تلاش برای حفظ حقوق و مرزهای خود هستند.
9. تیپ نه: صلح طلب (The Peacemaker): افرادی که به دنبال آرامش، هماهنگی و جلب توجه نمی‌خواهند و معمولاً خود را مهم نمی‌دانند.

هر تیپ شخصیتی دارای ویژگی‌ها و نقاط قوت و ضعف خاصی است و افراد ممکن است بیشتر به یک یا چند تیپ نزدیک باشند. انیاگرام یک ابزار مفید برای درک خود و دیگران و بهبود روابط شخصی و حرفه‌ای است.

انواع تیپ های شخصیتی در تست نئو (نظریه پنج شخصیت بزرگ big five)

آزمون پرسشنامه شخصیت NEO (NEO-PI) یک ابزار ارزیابی روان‌سنجی است که به طور گسترده توسط کارفرمایان به عنوان بخش اساسی در فرآیند استخدام و به طور فزاینده در طول حیات کاری استفاده می‌شود.

این تست به نام‌های پنج ویژگی اصلی (OCEAN) یا CANOE هم شناخته می‌شود و مدل شخصیتی مورد استفاده در آزمون NEO-PI پنج جنبه اساسی شخصیت را اندازه‌گیری می‌کند و نسخه‌های متفاوتی برای بزرگ‌ترها، نوجوانان و کودکان دارد.

ساخت و توسعه NEO-PI در دهه ۱۹۷۰ با تحقیقات روانشناسان پل کوستا و رابرت مک‌کری در زمینه تغییرات شخصیتی با پیشرفت سن آغاز شد. آن‌ها با استفاده از ویژگی‌های شخصیتی مشهوری مثل روان‌رنجورگری (N) و برون‌گرایی (E)، سومین ویژگی شخصیتی، گشودگی به تجربه (O) را کشف نمودند.

برای انجام تست شخصیت شناسی نئو (NEO PI-R) در رابینیا کلیک کنید.

تیپ های شخصیتی بر اساس نئو

1. گشودگی به تجربه

به تفسیر تمایل شما به تجربه کارهای جدید می‌پردازد. امتیاز بالا در این جنبه نشان‌دهنده خلاقیت، اشتیاق به آزمایش‌های جدید، تمایل به درک مفاهیم انتزاعی و اشتیاق به ماجراجویی است. این افراد دارای رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی و تلاش برای حفظ تمرکز متفاوتی هستند. شش جنبه گشودگی به تجربه به شامل موارد زیر است:

1. فانتزی: تمایل به تجربه دنیای فانتزی و خیالی.
2. زیبایی‌شناسی: علاقه به زیبایی‌ها و آثار هنری.
3. احساسات: تمایل به تجربه و درک عمیق از احساسات و افکار شخصی.
4. اقدامات: تمایل به آزمون و تجربه کارهای جدید و متنوع.
5. ایده‌ها: تمایل به درک و تفکر درباره مفاهیم انتزاعی و فلسفی.
6. ارزش: ارتباط با اهمیت‌ها و ارزش‌های شخصی و اجتماعی.

این ویژگی‌ها نشان‌دهنده تنوع و ثروت داخلی شخصیت فرد در زمینه تجربه و درک جهان هستند.

2. وظیفه‌شناسی

این ویژگی نشان می‌دهد که چقدر مورد اعتماد، منظم، و متعهد به وظایف هستید. همچنین بررسی می‌کند که چگونه می‌توانید در مقابل تحریک‌ها و امیال خود و دیگران عمل کنید. امتیاز بالا در این جنبه به سازمان‌دهی، کارآمدی، توجه به جزئیات، و پشتکار اشاره دارد.

امتیاز پایین به معنای انعطاف‌پذیری و راحتی بیشتر است. همچنین نمایانگر بی‌دقتی، بی‌نظمی، و تکانش‌گری ممکن است باشد.

شش جنبه وظیفه‌شناسی شامل موارد زیر می‌شود:

1. صلاحیت: توانایی و کفایت در انجام وظایف.
2. نظم: ترتیب و سازمان در انجام کارها و مسائل.
3. وظیفه‌شناسی: تعهد به انجام وظایف و مسئولیت‌ها.
4. تلاش برای موفقیت: تمایل به پیگیری اهداف و دستیابی به موفقیت.
5. خودانضباطی: توانایی کنترل و مدیریت خود در مواجهه با تحریک‌ها و امیال.
6. مشورت: مشاوره گرفتن و توجه به نصایح و توصیه‌های دیگران.

این ویژگی‌ها نشان‌دهنده نهادینه‌سازی و تعهد به انجام وظایف و مسئولیت‌ها در زندگی شخصی و حرفه‌ای هستند.

3. برون‌گرایی

این ویژگی به نحوه تعامل شما با دیگران و ارتباط با محیط اطرافتان مرتبط است. برون‌گرایی در ارتباطات با دیگران و ترتیب انرژی از آنها و محیط‌های پرانرژی، مورد بررسی قرار می‌گیرد. امتیاز بالا در این ویژگی نشان‌دهنده تمایل به حضور در محیط‌های گروهی، انرژی فعال و اشتیاق به تجربه هیجانات مثبت است. در مقابل، امتیاز پایین به معنای درون‌گرایی و تمایل به تنهایی و انطوایی بیشتری است. شش جنبه برون‌گرایی شامل موارد زیر می‌شود:

1. صمیمیت: تمایل به برقراری روابط نزدیک و صمیمی با دیگران.
2. جمع‌گرایی: لذت بردن از حضور در جمع‌ها و گروه‌های اجتماعی.
3. ابراز خود: توانایی بیان افکار، احساسات و نیازهای شخصی در ارتباط با دیگران.
4. فعالیت: تمایل به شرکت در فعالیت‌ها و وقت‌گذرانی در محیط‌های پرانرژی.
5. جستجوی هیجان: اشتیاق به تجربه هیجانات مثبت و لذت‌های جدید.
6. احساسات مثبت: توجه به احساسات و تجربه احساسات مثبت در ارتباطات.

4. توافق‌پذیری

این ویژگی به نمایش رفتار شما در تعامل با دیگران اشاره دارد؛ از جمله دلسوزی، همدلی، قابل اعتمادی که از شما بهره می‌گیرد، گوشه‌گیری و یا تردید. امتیاز پایین در این ویژگی نمایانگر تمایل به رقابت، تأخر در اعتماد به دیگران، و تمایل به تحلیل‌گری است. شش جنبه توافق‌پذیری شامل موارد زیر می‌شود:

1. اعتماد کردن: قابلیت اعتماد به دیگران و بهره‌گیری از اعتماد دیگران به شما.
2. صراحت و رک‌گویی: توانایی در بیان افکار و نظرات خود به صراحت و بدون ایجاد ابهام.
3. نوع دوستی: تمایل به برقراری دوستی‌ها و روابط مهربانانه.
4. سازگاری: توانایی در تطابق و همکاری با دیگران.
5. فروتنی: عدم انتظار از دیگران تمجید و نیکوکاری.
6. ملایمت: تمایل به برخورداری از رفتارها و عملکردهای ملايم و مهربانانه.

5. روان‌رنجورگری

این ویژگی شخصیتی به اندازه متوازن بودن عاطفی شما و نیز تاثیرپذیری از استرس اشاره دارد. امتیاز بالا در این ویژگی نشان‌دهنده حساسیت، عصبانیت، نگرانی، و افتتاح به تأثیرات استرسی است و نمایانگر این می‌شود که در برابر تغییرات در مزاج و عاطفه مستعدید.

امتیاز پایین نمایانگر تعادل عاطفی، آرامش، و عدم تأثیرپذیری از استرس است. شش جنبه روان‌رنجورگری شامل موارد زیر می‌شود:

1. اضطراب: تمایل به تجربه اضطراب و نگرانی در مواجهه با وضعیت‌ها و تغییرات.
2. خشم و خصومت: نمایانگر تمایل به تجربه خشم، خصومت، و عصبانیت در برخوردها.
3. افسردگی: تمایل به تجربه احساسات افسردگی و ناراحتی.
4. خودآگاهی: توانایی در شناخت و درک خود و احساسات خود.
5. تکانش‌گری: تمایل به تحلیل و بررسی عمیق احساسات و وقایع.
6. آسیب‌پذیری در برابر استرس: انعطاف‌پذیری و توانایی در مقابله با استرس‌ها و تغییرات.

انواع تیپ های شخصیتی در تست قهرمان درون (آرکتایپ یونگ)

کارل یونگ دوازده الگوی کهن را تعریف کردند که نمایانگر انگیزه‌های اساسی انسان‌ها هستند و این الگوها رفتارها، نیازها، و اهداف ما را راهنمایی می‌کنند.

هر یک از تیپ‌های شخصیتی بر اساس الگوهای کهن، دارای علایق، ارزش‌ها، و رفتارهای منحصر به فردی هستند.

تعداد تیپ‌های شخصیتی بر اساس الگوهای کهن، دوازده تایی است. این تیپ‌های شخصیتی عبارت‌اند از:

1. تیپ بی‌گناه

افرادی هستند که با خیال‌پردازی ساده‌لوح، دیدگاه مثبت، و انرژی مثبت، به دنبال دیدن جنبه‌های خوب و لامپ نیمه‌پر در هر موقعیتی هستند.

• هدف: تجربه شادی و خوشحالی
• ترس: از پس نتوانستن و تنبیه شدن به خاطر انجام اشتباه
• ضعف: اعتماد بیش از حد به دیگران و وابستگی زیاد به نظرات آن‌ها
• استعداد: ایمان به خود و توانایی‌های خود و تفکر مثبت

2. تیپ یتیم

افرادی هستند که معمولاً قابل اعتماد، واقع‌بین، و در برخورد با مسائل، کمی منفی‌نگر هستند. آنها به تمامیت جامعه و گروه‌ها علاقه دارند و می‌خواهند به آنها تعلق داشته باشند.

• هدف: حس تعلق و اتصال به گروه‌ها و جوامع
• ترس: از کنار گذاشته شدن یا از دیگران متمایز شدن
• ضعف: تمایل به بدبینی و منفی‌نگری بیش از حد
• استعداد: صداقت، عمل‌گرایی، و واقع‌بینی

3. تیپ قهرمان

افرادی هستند که از نظر روحیه و جسمی قوی، مدافع حقوق دیگران، تمایل به ایجاد عدالت و برابری دارند. آنها شجاعت و ایستادگی در مقابل حرف‌های زورآور و اشتباه دارند.

• هدف: کمک به دیگران و حفاظت از ضعیف‌ترین‌ها
• ترس: احساس ضعف یا ترس از دیده شدن
• ضعف: تکبر و غرور اضافه
• استعداد: شایستگی و شجاعت

4. تیپ مراقب

این افراد همدل و مهربان هستند و به خاطر ذات خوبشان ممکن است مورد سواستفاده قرار گیرند. آنها توانمندی کمی در نگاه نه گفتن به دیگران دارند.

• هدف: کمک به دیگران
• ترس: احساس خودخواهی و اندازه‌گیری اشتباه از خود
• ضعف: احتمال استفاده از آنها توسط دیگران و احساس سرخوردگی
• استعداد: شفقت و سخاوت

5. تیپ جستجوگر

افرادی هستند که به طبیعت خود، به تجربیات جدید علاقه‌مندند. آنها تمایل به سفر و دیدن جاهای مختلف دارند و همچنین به یادگیری از فلسفه‌ها و ایده‌های نوین علاقه دارند. آزادی و مستقل بودن در هر موقعیتی برای آنها اهمیت دارد.

• هدف: تجربه کردن هر چه بیشتر اتفاقات خوشایند در زندگی
• ترس: اجبار به تطابق و تناسب با محیط
• ضعف: سرگردانی، ناتوانی در تعیین هدف، و بی‌هدفی
• استعداد: صداقت و روشن‌فکری به خود

6. تیپ شورشگر

افرادی هستند که به دنبال تغییرات هستند، تمایل به انجام کارهای متفاوت دارند، و سعی در تغییر سنت‌ها و روش‌های معمولی دارند. آنها معمولاً دارای کاریزما هستند و دیگران را به شورش و تغییر ترغیب می‌کنند.

• هدف: از بین بردن هر چیز غیرمنطقی و غیرسودمند
• ترس: احساس ناتوانی در رسیدن به اهداف
• ضعف: افراز و فراز بیش از حد و طغیان نسبت به دیگران
• استعداد: داشتن ایده‌های بزرگ و الهام‌بخشی به دیگران برای پیوستن به ایده‌ها

7. تیپ عاشق

افرادی هستند که عمدتاً به هماهنگی و همخوانی علاقه دارند، معمولاً با تعارض‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند، و گاهی نمی‌توانند به قوت و ایستادگی برای دفاع از عقاید خود بپردازند.

• هدف: برقراری و حفظ روابط مثبت با افراد، محیط کاری، و محیط زندگی مورد علاقه
• ترس: احساس عدم پذیرش و ناخواسته بودن یا ترک شدن
• ضعف: تمایل به جلب رضایت و تایید دیگران به قیمت از دست دادن هویت و ارزش‌های شخصی
• استعداد: اشتیاق به ایجاد هماهنگی و تعامل مثبت، قدردانی از دیگران، و مهارت‌های دیپلماتیک

8. تیپ خالق

افرادی هستند که دارای تمایل به خلق و ابداع چیزهای نوین هستند. آنها از وضعیت منفعلی بیزارند و معمولاً به عنوان هنرمند یا نویسنده شناخته می‌شوند.

• هدف: ایجاد چیزهایی با ارزش و ماندگار در حوزه‌های مختلف
• ترس: تجربه ناکامی در خلق چیزهای برتر
• ضعف: ممکن است به کمال‌گرایی متمایل باشند
• استعداد: دارای خلاقیت و تخیل بالا برای خلق آثار جدید

9. تیپ دلقک

افرادی هستند که به شوخی، طنز، مهمانی‌ها، و ترفند‌های سرگرم‌کننده علاقه دارند. آنها دارای روح عمیقی هستند و تلاش می‌کنند دیگران را خندانده و شاد کنند. از طنز برای تغییر مزاج دیگران و حتی پنهان کردن رنج‌های خود استفاده می‌کنند.

• هدف: خنداندن و شاد کردن دیگران
• ترس: اینکه دیگران آنها را خسته و پیچیده بدانند.
• ضعف: ممکن است وقت زیادی را در اتلاف کنند و احساسات خود را در زیر لباس طنز پنهان کنند.
• استعداد: داشتن دیدی خنده‌دار به جنبه‌های مختلف زندگی و استفاده از طنز به منظور بهبود مزاج و ایجاد تغییرات مثبت.

10. تیپ حکیم

افرادی هستند که به عنوان شنوندگان خوب شناخته می‌شوند و تمایل به درک دنیا و اتفاقات آن دارند. آنها اهمیت زیادی به ارزش‌ها می‌دهند و معمولاً توانایی دارند ایده‌های پیچیده را ساده کنند. آنها می‌توانند به عنوان معلمان خوبی در نقش کنند.

• هدف: استفاده از خرد و هوش برای درک بهتر جهان و آموزش دیگران
• ترس: احساس نادانی یا احمقیت
• ضعف: ممکن است به دلیل عدم اطمینان به دانش خود، تصمیم‌گیری دشواری داشته باشند.
• استعداد: دارای خرد، هوش، و کنجکاوی برای درک عمیق و آموزش دیگران

11. تیپ جادوگر

افرادی که دارای کاریزما هستند و علاقه‌مند به به اشتراک گذاشتن ایده‌های مختلف با دیگران هستند. آنها موضوعات را از زوایای مختلف و نقاط نظر متفاوت مورد بررسی قرار می‌دهند.

• هدف: درک قوانین اساسی جهان و نیازهای انسانی
• ترس: احتمال پیامدهای منفی و ناخواسته از نظرهای مختلف
• ضعف: ممکن است به دلیل خودپسندی افراز و فراز کنند.
• استعداد: دارای توانایی ایجاد تغییرات در تجربیات روزمره مردم و ارائه روش‌های نوین برای نگاه کردن به مسائل و مسائل مختلف در جهان.

12. تیپ فرمانروا

افرادی که تمایل به کنترل همه چیز دارند و دیدگاه باز و روشنی نسبت به موقعیت‌های مختلف دارند. آنها به منافع دیگران نیز توجه می‌کنند.

• هدف: ایجاد یک خانواده یا جامعه موفق و مرفه
• ترس: از دست دادن کنترل و تضعیف وضعیت خود یا سقوط از موقعیت فعلی
• ضعف: ممکن است به دلیل مستبد بودن و ناتوانی در تفویض اختیارات مشکل‌هایی داشته باشند.
• استعداد: دارای استعدادهای مسئولیت‌پذیری و رهبری در جامعه و خانواده هستند.

انواع تیپ های شخصیتی چهار گانه  A B C D

تیپ‌های شخصیتی چهارگانه A B C D عبارت‌اند از:

1. تیپ A: تیپ‌های A به عنوان افراد مهارتمند و رقابتی شناخته می‌شوند. آنها معمولاً به خود انگیزه می‌دهند و به دنبال دستیابی به اهداف خود هستند. این افراد ممکن است به طور معمول بر روی وظایف و مسئولیت‌ها تمرکز داشته باشند و ممکن است به ندرت استراحت کنند.
2. تیپ B: افراد تیپ B به عنوان افراد مهربان و صمیمی شناخته می‌شوند. آنها به تعاملات اجتماعی و ارتباط با دیگران اهمیت می‌دهند و ممکن است تمایل داشته باشند دیگران را خوشحال کنند. این افراد معمولاً با مسائل روحی و احساسی مرتبط هستند.
3. تیپ C: تیپ C به عنوان افراد دقیق و کاری شناخته می‌شوند. آنها به دقت در کارها و انجام وظایف با کیفیت تمرکز دارند. این افراد معمولاً منظم و سازمان‌یافته هستند و به اطلاعات و جزئیات توجه می‌کنند.
4. تیپ D: افراد تیپ D به عنوان افراد محتاط و محافظ شناخته می‌شوند. آنها ممکن است به ترس از خطر و از دست دادن مطمئنی پردازند. این افراد معمولاً احساسات خود را نشان نمی‌دهند و ممکن است حساسیت به موقعیت‌های استرس‌زا داشته باشند.

تیپ های شخصیتی براساس اسطوره ها

تیپ‌های شخصیتی بر اساس اسطوره‌ها و داستان‌های افسانه‌ای متنوعی تعریف می‌شوند. این تیپ‌ها به ویژگی‌ها، رفتارها و مشخصه‌هایی که در داستان‌های اسطوره‌ای معروف به تصویر کشیده شده‌اند، اشاره دارند. این تیپ‌ها می‌توانند به شکل‌های مختلفی تعریف شوند.

این تیپ‌های شخصیتی بر اساس اسطوره‌ها تنها نمونه‌ای از تعریفات ممکن هستند و هر تیپ می‌تواند ویژگی‌ها و رفتارهای متنوعی داشته باشد. همچنین، افراد ممکن است ویژگی‌های مختلفی از این تیپ‌ها را در شخصیت خود داشته باشند.

تیپ های شخصیتی اسطوره ای مخصوص زنان

تیپ‌های شخصیتی زنان را می‌توان بر اساس ویژگی‌ها و تمایلات آن‌ها به شکل‌های مختلفی توصیف کرد. در زیر تیپ‌های شخصیتی زنان به زبان فارسی آورده شده‌اند:

توجه داشته باشید که هر فرد ممکن است ویژگی‌های مختلفی از این تیپ‌ها را در شخصیت خود داشته باشد و این تیپ‌ها تنها یک مدل توصیفی هستند.

تیپ های شخصیتی اسطوره ای مخصوص مردان

تیپ‌های شخصیتی مردان را می‌توان بر اساس ویژگی‌ها و رفتارهای آن‌ها به شکل‌های مختلفی توصیف کرد. در زیر تیپ‌های شخصیتی مردان به زبان فارسی آورده شده‌اند:

توجه داشته باشید که هر فرد ممکن است ویژگی‌های مختلفی از این تیپ‌ها را در شخصیت خود داشته باشد و این تیپ‌ها تنها یک مدل توصیفی هستند.

انواع تیپ های شخصیتی آلفا، بتا، گاما، امگا، دلتا و سیگما

تیپ‌های شخصیتی آلفا، بتا، گاما، امگا، دلتا و سیگما معمولاً برای توصیف رفتارها و ویژگی‌های افراد به کار می‌روند. در زیر توضیحی در مورد هر یک از این تیپ‌های شخصیتی به زبان فارسی آمده است:

1. تیپ شخصیتی آلفا: افرادی با رفتار جسور و اعتماد به نفس. آن‌ها معمولاً رهبرانه عمل می‌کنند و توانایی‌های اجتماعی بالایی دارند. افراد آلفا به دنبال تحقق اهداف خود هستند و ممکن است رقابتی باشند.
2. تیپ شخصیتی بتا: این افراد تمایل دارند به تعامل اجتماعی و ارتباط با دیگران. آن‌ها معمولاً خونگرم و مهربان هستند و به اشتراک‌گذاری احساسات و تجارب با دیگران علاقه دارند.
3. تیپ شخصیتی گاما: افراد گاما علاقه‌مند به تحقیقات و دستیابی به دانش عمیق هستند. آن‌ها ممکن است خود را به تفکر و تحلیل علمی اختصاص دهند و دنبال حل مسائل پیچیده باشند.
4. تیپ شخصیتی امگا: این افراد غالباً دنبال صلح و هماهنگی در ارتباطات انسانی هستند. آن‌ها ممکن است کمتر به رقابت و قدرت توجه داشته باشند و به جای آن به ایجاد هماهنگی و تعامل مثبت می‌پردازند.
5. تیپ شخصیتی دلتا: افراد دلتا به تجربه و تجارب عمیق علاقه دارند. آن‌ها ممکن است مستقل و معتقد به ارزش‌های شخصی خود باشند. این افراد به تحقق اهداف شخصی خود تمرکز دارند.
6. تیپ شخصیتی سیگما: افراد سیگما معمولاً خود مختار و مستقل هستند. آن‌ها توانایی‌های اجتماعی خوبی دارند، اما به تنهایی و بدون وابستگی به گروه‌ها عمل می‌کنند. این افراد به تحقق اهداف شخصی و آزادی خود اهمیت می‌دهند.

توجه داشته باشید که این تیپ‌های شخصیتی تنها یک مدل توصیفی هستند و افراد ممکن است ویژگی‌های مختلفی از هر یک از این تیپ‌ها در شخصیت خود داشته باشند. همچنین، ممکن است ترکیب‌های مختلفی از این تیپ‌ها در افراد مشاهده شود.

سخن پایانی درباره شناخت انواع تیپ های شخصیتی

شناخت انواع تیپ‌های شخصیتی یک مسیر مهم در رشد شخصی و ارتباط با دیگران است. این شناخت به ما کمک می‌کند تا بهترین نسخه از خودمان را در مواجهه با چالش‌ها و فرصت‌های زندگی بیابیم و با دیگران بهترین رابطه را برقرار کنیم. همچنین، این شناخت ما را به درک بهتری از اختلافات و تفاوت‌های فردی دیگران می‌رساند و می‌تواند مسیری برای ارتقاء ارتباطات انسانی و تعاملات موفق در زندگی ایجاد کند.

نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشیم این است که هیچ تیپ شخصیتی به تنهایی بهتر یا بدتر از دیگران نیست. هر تیپ شخصیتی دارای ویژگی‌ها و قدرت‌های منحصر به فردی است و در موقعیت‌ها و زمینه‌های خاصی می‌تواند برتری داشته باشد. بنابراین، احترام به تنوع تیپ‌های شخصیتی و درک بهتری از آنها می‌تواند به ما کمک کند تا جامعه‌ای متنوع و تنوع‌پذیر را ایجاد کنیم.

درک و شناخت انواع تیپ‌های شخصیتی همچنین به ما این امکان را می‌دهد که در انتخاب‌های حرفه‌ای، روابط عاطفی، و زندگی روزمره خود بهترین تصمیمات را بگیریم و به سوی رشد و توسعه فردی پیش برویم. این مسیر مهم راهی است برای بهبود کیفیت زندگی و ایجاد تعاملات سالمتر با دیگران.