خودزنی در نوجوانان
خودزنی در جوانان چه نشانه هایی دارد؟ برای آرام کردن درد یا آشفتگی های عاطفی خودزنی یا آسیب رساندن به خود انجام میشود. سوزاندن بدن و بریدن از شایع ترین اشکالات این رفتار است. مشت زدن به دیوار، خوردن مواد سمی یا اشیای تیز، بیرون آوردن موهای بدن از کمترین اشکالات خودزنی است.
امروزه بیشتر جوانان برای رو به رو شدن با استرس های زیاد در خانواده، مدرسه و روابط همسالان خود تلاش می کنند. نوجوانان تبدیل به طعمه آسیب پذیر دنیای بسیار سمی و رسانه محور ما شده اند. به ویژه برای دختران جوان، رعایت نکردن این تصاویر ایده ال میتواند به ایجاد اختلال در غذا خوردن و یا انجام رفتار های خودآزاری به عنوان نوعی تنبیه خود منجر شود.
از اختلالات رفتاری دوران نوجوانی خودزنی و خودآزاری است که باید خیلی سریع توسط والدین بررسی و درمان شود.
برای مطالعه مقاله خودکشی کلیک کنید
چه عواملی باعث خودزنی در نوجوانان می شود؟
مانند سوء مصرف مواد مخدر، رفتار خودزنی در نوجوانان دلیل مشخصی ندارد. همچنین شامل تمام سطح های اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی میشود. با این حال می دانیم که دختران نوجوان نسبت به پسران بیشتر این رفتار را انجام می دهند و این نوجوانان کم به عمل خودکشی دست میزنند. بسیاری از این نوجوانان قصد و هدفشان اروم کردن پریشانی های عاطفی خود را دارند. همچنین خودزنی و خودآزاری در کودکان اوتیسم هم دیده می شود.
تاثیرگذاری اندورفین از دلایل اصلی تمایل نوجوانان به سمت رفتار های خودزنی، به شمار می آید. زمانی که نوجوانان بخشی از بدن خود را میسوزانند یا میبرند اندورفین به سرعت در جریان خون آن ها ترشح می شود و احساس بی حسی یا لذت بخشی را تجربه می کنند.
برای بعضی از این نوجوانان سوزاندن یا بریدن بخشی از بدن خود منجر به از بین رفتن احساسات و افکار تلخ و ناپسند میشود یا احساس لذت بخشی را تجربه می کنند. اندورفین بالا مثل اعتیاد به یک داروی خاص، ارامش سریع برای نوجوانان از ناراحتی های احساسی و دیگر عوامل استرس زا در زندگی آن ها فراهم می کند.
دلایل مهم خودزنی در نوجوانان
- احساس عاطفی بودن در والدینشان نسبت به آن ها قطع یا بی اعتبار شده است.
- احساس عاطفی بودن در والدینشان نسبت به آن ها قطع یا بی اعتبار شده است.
- از نظر عاطفی احساس می کنند در درون خود مرده اند یا از دید والدین احساس بی اهمیت بودن می کنند. خودزنی باعث می شود در درون خود زنده بمانند و به تأیید وجود آن ها در واقعیت کمک می کند.
- برای دختران نوجوان، آسیب زدن به خود ممکن است به عنوان یک استراتژی کنار آمدن با والدین بیش از حد طاقت فرسا استفاده شود. به ویژه در موقعیت هایی که پدر در امر نظم و تصمیم گیری فرزندش، فرد اصلی باشد.
چه وقت به روانشناس مراجعه کنیم؟
از آنجا که اکثر اوقات نوجوانان در خلوت یا با دوستانشان رفتار های خودزنی می کنند، پدر و مادر امکان دارد آگاهی از این مشکل نداشته باشند علاوه بر این، والدین نیز باید توجه داشته باشند که بین رفتار خودآزاری و خودآرایی تفاوت های بسیاری وجود دارد. در جامعه امروز با توجه به مد روز جوانان به دلیل سوراخ کردن بدن و خال کوبی به عنوان نوعی تزئین بدن خود است.
نوجوانانی که به خود اسیب میزنند به دنبال آزاد شدن از ناراحتی های احساسی خود هستند خالکوبی نمیکنند.
نشانه های خودزنی در نوجوانان
- در قسمت هایی از بازوها، پاها و شکم آن ها علائم برش یا سوزاندن می بینید.
- پیدا کردن چاقو، تیغ، تیغ برش، و سایر اشیاء تیز پنهان در اتاق خواب نوجوان.
- پس از یک روز بد در مدرسه، برخورد منفی با همسالان و درگیری های خانوادگی، به طور مرتب خود را در اتاق خواب یا حمام حبس می کند.
- معلم، پزشک خانواده، یا دیگر بزرگسالان نشانه هایی مثل بریدگی یا سوختگی را مشاهده می کنند؛ یا به نظر می رسد که نوجوان مرتباً موهای بدن خود را از بین می برد.
- همسالان یا دوستان این نوجوان هم بدن خود را می برند یا می سوزانند.
درمان خودزنی در نوجوانان چیست؟
خانواده درمانی یکی از اثرگذار ترین درمان برای مشکلات خودزنی در نوجوانان است. یک خانواده درمان حاذق به بهبود ارتباطات خانواده میتواند کمک کند؛ مهارت های حل تعارض و حل مسئله را بیاموزد و روابط معنا دار و نزدیک بین والدین و نوجوانان تقویت کند. برای نوجوانانی که به خود اسیب میزنند گروه های مهارت افزایی می تواند مفید باشد.
یک گروه خوب باید ابزارهای موثری را برای به چالش کشیدن تفکر غیر مفید، تجسم و مهارت های مدیتیشن و فعالیت های سالم برای مدیریت بهتر استرس به نوجوانان، مدیریت خلق و خوی به نوجوانان بیاموزد.
چگونه می توان از خودزنی در نوجوانان جلوگیری کرد؟
خانواده ها در پیشگیری از رفتار های خودزنی در نوجوانان و پیشگیری از پیوستن به یک گروه همسالان ناسالم نقش اساسی و مهم دارند. خانواده ها در خانه میتوانند گذراندن وقت در کنار یکدیگر را در اولویت قرار دهند. خانواده ها میتوانند مسئولیت انتخاب و برنامه ریزی سفر هفتگی خانوادگی خود را به نوجوان خود دهند.
برای نوجوان روحیه خانوادگی باید آرامش و جذابیت بیشتری داشته باشد. زمانی درگیری ها اتفاق می افتد با آشفتگی هایی پیش می آید ، اعضای خانواده باید در کنار یک دیگر این مشکل را حل کنند. نوجوانان باید این موضوع را درک و احساس کنند که در قلب و ذهن پدر و مادر موقعیت و جایگاهی دارند.
فرزندان باید این نکته را بدانند که والدین بدون قید و شرط همیشه کنار آنها خواهند بود و باید احساس قدردانی کنند. این کار بر عهده خانواده ها است که میان کار و زندگی خانوادگی خود حد و حدودی مشخص کنند.
ایجاد ارتباط معنادار بین والدین و نوجوانان
به اشتراک گذاشتن داستان های خانوادگی یکی از راه های کمک به تقویت ارتباط معنی دار تر بین نوجوانان و والدین است. والدین باید نمونه هایی از خاطرات شیرین که در نوجوانی داشته اند با کودکان و فرزندان خود در میان بگذارند. همچنین میتوانند نمونه هایی از کلمات و داستان هایی که والدینشان در طول بزرگ تر شدن به آنها گفته اند با کودکان و نوجوانان خود به اشتراک بگذارند. در نوجوانان رفتار خودزنی می تواند خطرناک باشد؛ به خصوص اگر به الکل و دیگر مواد مخدر اعتیاد داشته باشند.
والدین در رابطه با این مسائل باید با قاطعیت برخورد کنند و در رابطه با این مسائل و اینگونه رفتار ها محدودیت های محکم و پایدار تعیین کنند. همچنین والدین باید از روش مسئولیت پذیری نوجوانان خود و شیوه های سالم برای مدیریت استرس از مشاوران کمک بگیرند. والدین حق این را دارند که نسبت به دوستان کودک و نوجوان خود و همچنین والدینشان شناخت داشته باشند.
در صورتی که والدین از درگیر شدن نوجوان خود به رفتار های خطرناک مثل خودزنی آگاه شوند، باید مطمئن باشند که یک پزشک این توانایی را دارد به شکل متبحرانه به نوجوان و والدینش در این رابطه کمک جدی کند.
اگر فرزند شما به خود آسیب رسانده است چه باید بکنید؟
در صورتی که نسبت به این مسئله که فرزندتان به خود صدمه میزند آگاه شوید، امکان دارد احساساتی مثل گناه، ترس، وحشت یا حتی عصبانیت به سراغ شما اید. فهمیدن این که چه اتفاقی می افتد و به چه دلیلی سخت و ناگوار است و امکان دارد فرزند شما چیزی برای گفتن به شما نداشته باشد؛ سخت است.
ولی با حفظ کردن ارامش خود، قضاوت نکردن، احترام گذاشتن و گوش دادن به حرف های او، امکان دارد آگاهی از احساسات، افکار و رفتار فرزند خود و فکر هایی در رابطه با روش کمک به او پیدا کنید از مهم ترین چیز هایی که باید فرزند خود را آگاه کنید احساسات خشن و ناراحت داشتن طبیعی است؛ ولی کنار امدن با این احساسات هم سخت است. و زمانی که در نوجوانی هستید، همه چیز حتی سخت تر به نظر می رسد.
1. در صورت مواجهه با خودزنی در نوجوانان چه کنیم؟
در صورتی که فرزند خود را هنگام صدمه زدن به خود مشاهده کردید، بهتر است با آرامش، بدون قضاوت و مستقیم صحبت کنید. بهتر است چیزی شبیه این جمله بگویید: می بینم که تو خیلی ناراحت هستی. من متوجه این موضوع نشده بودم که چقدر این مسائل تو رو درگیر کرده. در این رابطه میتونی با من صحبت کنی. من از دستت عصبانی نمی شوم.
بهتر است از واکنش با عصبانیت یا تهدید پرهیز کنید. گفتن این که فرزند شما فقط برای جلب توجه این کار را انجام می دهد کمکی نخواهد کرد. بیشتر خودزنی های نوجوانان برای جلب توجه نیست.
2. کمک به درمان جراحات
به طور معمول افراد هنگام عمل خودزنی هیچ عکس العملی نشان نمیدهند. در صورت مشاهده فرزند خود در این مرحله ، نام کودک یا نوجوان خود را به ارامی صدا بزنید و از او بخواهید که به شما بگوید چه اتفاقی افتاده است. از فرزند خود بپرسید آیا به کمک شما احتیاج دارد. برای هر گونه صدمه یا بریدگی کمک های اولیه را به شیوه آرام و و بدون سر و صدا مهیا کنید.
برای هرگونه اتفاقی که امکان جدی بودنش وجود دارد، به پزشک مراجعه کنید. با این کار شما میتوانید به نوجوانتان نشان دهید که بدن او مهم است و ارزش مراقبت از او را دارد. امکان دارد چیزی شبیه به این را بگویید: من می خواهم بهت در بهبود این بریدگی ها کمک کنم. یا بیا با کمک هم یک ماده ضد عفونی کننده برای کمک به بهبود سریع این زخم ها تهیه کنیم.
3. صحبت از خودزنی
در رابطه با این موضوع می توانید از فرزند خود سوالاتی بپرسید. و به این نکته توجه کنید که افرادی که به خود صدمه میزنند ممکن است از این کار احساس خجالت زدگی کنند. بنابراین بسیار حائز اهمیت است که آرامش خود را حفظ کنید، قضاوت نکنید و بدون مکث با سکوت گوش دهید. به عنوان مثال: من متوجه زخم های بازوی تو شدم. امیدوارم گفتن آن اشکالی نداشته باشد. می تونی در مورد زمان هایی که به خودت صدمه زده ای بگی؟ من می بینم که تو خیلی ناراحت و غمگین هستی.
احتمالا ترسیده باشی. من هم می ترسم. به کمک هم میتوانیم این مشکل رو حل کنیم. من فکر میکنم خیلی ناراحت هستی که به خودت صدمه میزنی. شاید از این واقعیت رو دوست نداشته باشی که من متوجه شدم. من قرار نیست سوالای زیادی ازت بپرسم، ولی می خواهم بهت کمک کنم. هر زمانی که تو آمادگی داشته باشی.
در صورتی که فکر می کنید فرزند شما به مراقبت فوری پزشکی احتیاج دارد مثلا، به دلیل زخم های جدی یا مصرف بیش از حد یا به دلیل احساس خودکشی، با آمبولانس تماس بگیرید یا فرزند خود را به اورژانس ببرید.
4. کمک گرفتن از روانشناسان یا مشاوران
امکان دارد فرزند شما توانایی ترک کردن رفتار خودزنی را داشته باشد؛ ولی حمایت یک متخصص مثل روانشناس، مشاور یا پزشک عمومی مهم است. بستگی به نیاز فرزند شما، یک پزشک امکان دارد درمان های مختلفی را پیشنهاد کند. درمان امکان دارد شامل مشاوره با والدین با روان درمانی یا خانواده درمانی باشد.
مشاوره توانایی کمک به نوجوانان را دارد تا متوجه دلیل خودزنی خود شوند. چه عواملی باعث آسیب رساندن به خود می شوند و چگونه می توانند متوقف شوند. این امکان دارد شامل کمک به نوجوانان برای یادگیری شیوه های موثر تر برای مدیریت و بیان افکار و احساسات قوی و درک و مدیریت احساسات قوی باشد.
در صورتی که فرزند شما تمایل به دیدن روانشناس ندارد، به او می توانید توصیه کنید از خدمات آنلاین یا شبیه به پشتیبانی تلفن استفاده کند.
5. مراقبت از خود
مهم است که از خود مراقبت کنید، به خصوص از نظر روحی و جسمی این می تواند به شما کمک کند تا هنگام سخت شدن شرایط آرام و ثابت باشید، که برای فرزند شما نیز مفید است. از دوستان،خانواده یا مشاوران پشتیبانی خود کمک بخواهید. میتوانید از انها بخواهید برای شما پیام ارسال کنند یا با شما تماس بگیرند یا از فرزندان دیگر خود مراقبت کنند.
تا برای خود بتوانید کمی وقت بگذارید. روزانه زمانی را برای تماشای یک برنامه تلویزیونی، خواندن کتاب یا نوشتن افکار و احساسات خود به تنهایی اختصاص دهید. در صورتی که خیلی پر مشغله هستید می توانید در پایان روز با پنج دقیقه شروع کنید.
عوامل خطر ساز در خودزنی در نوجوانان
در نوجوانان، عوامل خطر آسیب رساندن به خود مشابه خودکشی است. این موارد شامل عوامل زیر است:
- عوامل جمعیت شناختی اجتماعی
- رابطه جنسی
- وضعیت اقتصادی و اجتماعی پایین
- گرایش جنسی لزبین، همجنسگرا، دوجنسگرا یا تراجنسیتی
- رویداد های مهم زندگی و مشکلات خانوادگی
- جدایی والدین
- تجربیات نامطلوب دوران کودکی
- سابقه سوء استفاده جنسی
- سابقه خانوادگی یا اختلال روانی یا رفتار خودکشی
- قلدری
- مشکلات بین فردی
- عوامل روانی
- اختلال روانی (به ویژه افسردگی، اضطراب و ADHD)
- سوء مصرف مواد مخدر و الکل
- عزت نفس پایین
- مهارت های ضعیف در حل مشکلات اجتماعی
- کمال گرایی
- نا امیدی
شواهد نشان دهنده این است که بیشتر افرادی که بعد از اقدام خودزنی به بیمارستان مراجعه می کنند، در هنگام ارزیابی معیار های تشخیصی یک یا چند تشخیص روانپزشکی را ارائه می کنند. از این تعداد، بیش از دو سوم آن ها به افسردگی مبتلا هستند. در حالی که بسیاری از جوانانی که به خود صدمه میزنند یا در فکر خودکشی هستند از نظر روانی مشکلی ندارند، ولی این رفتار ها تجربه ناراحتی روانی را نشان می دهد.
اختلالات شخصیتی به طور معمول در نوجوانان با خودزنی شروع میشود و خودآزاری ویژگی تشخیصی اختلال شخصیت مرزی است. با این حال، بیشتر افرادی که به خود صدمه میزنند معیار های تشخیصی اختلال شخصیت را ندارند و فرض این که شخصی بدون انجام ارزیابی کامل، فقط طبق رفتار خودآزاری دچار اختلال شخصیت است، وجود دارد.
سخن آخر درباره خودزنی در نوجوانان
بعضی اوقات می توان احساس کرد که زندگی بسیار سخت است مشکلات می توانند غیر قابل تحمل باشند و درد و ناراحتی شدید احساسی ایجاد کنند. در چنین شرایطی، بعضی از نوجوانان امکان دارد فکر کنند برای کاهش این احساسات یا مدیریت بهترین روش صدمه زدن به خود است.
این موضوع برای آن ها و افرادی که به آن ها اهمیت می دهند می تواند خیلی گیج کننده و دردناک باشد. به افرادی خودزنی میگویند که عمداً به بدن خود صدمه میزنند. به طور معمول به صورت پنهان و در قسمت هایی از بدن انجام می شود که امکان دارد که دیگران نتوانند آن را مشاهده کنند.
شایع ترین نوع خودزنی برش است، ولی روش های دیگر خودآزاری شامل برداشتن پوست یا زخم ها ، مشت زدن بدن یا سوزاندن است. خودزنی می تواند چیزی باشد که شخص یک بار آن را امتحان می کند، یا می تواند تبدیل به یک عادت شود که به دنبال آزاد شدن از ناراحتی است.
مشکل این است که این آرامش زودگذر است و موضوع های اساسی و درد عاطفی به طور معمول باقی می ماند. پیشنهاد ما به شما برای حل این مشکلات و بهبود عوامل این است که به درمانگر یا روانشناس مراجعه فرمایید.
