گفتار درمانی در خانه
در برخی کودکان مشکلات زبانی ممکن است به وجود بیاید که به عوامل متعددی بستگی دارد. اگر این مشکلات خفیف باشد با استفاده از گفتار درمانی در منزل، تکلم کودک بهبود پیدا می‌کند. ولی اگر مشکلات شدید باشند و به اختلال تبدیل شده باشد، باید به مراکز گفتاردرمانی مراجعه شود.
برخی از تمرینات گفتار درمانی هستند که در خانه می‌توان از آنها استفاده و به بهبودی مشکلات زبانی کودک کمک کرد. این نکته را فراموش نکنید که گفتار درمانی در منزل به اندازه گفتار درمانی زیر نظر متخصص موثر نیست اما در طولانی مدت می‌تواند به بهبود بسیاری از مشکلات زبانی کمک کند.
در ادامه به برخی از تمرینات گفتاردرمانی اشاره می‌کنیم، همراه ما در سایت آموزشی و پژوهشی رابینیا باشید.
گفتار درمانی
گفتار درمانی در واقع نوعی از توانبخشی است که به درمان مشکلات زبانی کودکان کمک می‌کند. مشکلات زبانی در دسته اختلالات عصبی رشدی قرار می‌گیرند که در آن فرد با آشفتگی در بیان یا فهمیدن زبان روبه‌رو است. در گفتار درمانی در زمینه بیان، فهم و درک گفتار به کودک کمک می‌شود و هدف آن به کاربردن بیشتر توان در استفاده از زبان است.
امروزه مراکز متعددی وجود دارند که کار گفتار درمانی را انجام می‌دهند با این حال برخی خانواده‌ها ممکن است تصمیم بگیرند که این فرآیند را خودشان در خانه انجام دهند.
نکات مهم در طول گفتار درمانی در منزل
1. الگوی گفتاری مناسب داشته باشید
زمانی که می‌خواهید یک زبان دیگر را یاد بگیرید در نظر داشته باشید اگر شخصی که از او آموزش می‌بینید به سرعت شروع به گفتن جملات سخت کند آیا می‌توانید چیزی را به خوبی یاد بگیرید؟
پس اگر شما می‌خواهید با یک شخص تمرین گفتار درمانی کنید سعی کنید واضح صحبت کنید و از کلمات ساده استفاده نمایید تا فرد بتواند به خوبی از شما تقلید کند. هرچقدر شما واضح‌تر و ساده‌تر صحبت کنید او بیشتر متوجه می‌شود که چه چیزی می‌گویید و علاقه بیشتری نسبت به تکرار و استفاده از جملات و کلمات دارد.
2. تشویق به صحبت کردن
کودک را در گفتار درمانی وادار کنید تا با شما صحبت کند و او را تشویق کنید. در این روش می‌توانید از سوال‌هایی در خصوص خواسته‌های کودک استفاده کنید.
به طور مثال وقتی می‌خواهید در خصوص موضوعی سوال کنید، چند گزینه در اختیارش قرار دهید تااز بین آنها انتخاب کرده و صحبت کند.
3. تمرکز بر روی یک روش
شما می‌توانید روش‌های مختلفی را برای انجام گفتار درمانی انجام بدهید اما باید توجه داشته باشید که بر یکی از روش‌ها تمرکز بیشتری کنید. استفاده از روش‌های مختلف می‌تواند برای کودک خسته کننده باشد و علاقه‌اش را برای ادامه از دست بدهد. روشی را انتخاب کنید که برای او لذت بخش باشد.
4. با دقت گوش دادن
زمانی که گفتار درمانی را در منزل شروع کردید باید بدانید که در این مسیر به صبر و حوصله بسیار زیادی نیاز دارید. اگر کودکی که با او گفتار درمانی انجام می‌دهید با شما صحبت می‌کند، باید با دقت گوش دهید تا اعتماد به نفس او بالا رفته و با همه تلاش خود را بکند تا روان صحبت کند.
5. ارزیابی منظم
شما باید ارزیابی را به صورت مرتب انجام دهید تا ببینید کودک چه زمان‌هایی تاخیر دارد. این فرآیند به شما این امکان را می‌دهد که متوجه شوید کودک تنها دچار اختلال گفتاری است یا اختلال دیگری نیز دارد. همچنین می‌توانید با مقایسه فعالیت کودک با نقاط عطف او بهتر بررسی‌اش کنید.
6. هدف
اهدافی را که می‌خواهید از طریق گفتار درمانی به آن برسید بررسی کرده و سعی کنید این اهداف برای شما قابل دسترس و با سن فرد متناسب باشد. همچنین سعی نداشته باشید که چیزی فراتر از انتظار و توانایی او بعد از گفتار درمانی صورت بگیرد.
برای مطالعه درمان لکنت زبان کودکان کلیک کنید.
روش‌های مختلف گفتار درمانی در خانه
1. گفت‌وگو
از هر فرصتی استفاده کنید تا بتوانید با کودک صحبت کنید. هیچ‌وقت از مسائل روزانه هرچند عادی یا پیش‌پا افتاده برای گفت‌وگوی روزانه نگذرید به دلیل این که می‌تواند شرایط خوبی را برای صحبت‌کردن فراهم آورد.
2. حرکات لب
این حرکات می‌تواند کمک بسیار زیادی به گفتار کودک انجام دهد و یکی از روش‌های موثر است. از او بخواهید که بگوید ooooo سپس eeeee و در آخر ترکیب oo_ee که همه آنها الگوی حرکتی متفاوتی دارند و همه ماهیچه‌ها را درگیر می‌کنند. بخواهید که لبخند بزند و سپس حالت عادی‌اش را حفظ کند و دوباره آن را تکرار کند.
در حالی که لب‌هایش را باز نمی‌کند گونه‌هایش را باد کند. در همین حالت می‌تواند یکی را باد کند و دیگری را خالی نگه‌دارد. این کار‌را می‌تواند با لب‌های بالا و پایین هم انجام دهد.
3. حرکات زبان
تمرین و حرکت زبان یکی از موثرترین روش‌ها در گفتار درمانی است که باید به آن توجه کرد. از کودکی که با او تمرین می‌کنید بخواهید چند صدای زبانی را تمرین کند مثل ت ت ت ت ت، د د د د د، پ پ پ پ پ. همچنین به او بگویید که زبانش را بیرون بیاورد و آن را معلق نگه دارد و در نهایت بر روی لب یا دندان بگذارد که استراحت کند.
4. حرکات گونه
عضلات گونه برای گفتار درمانی بهتر است که تقویت شود. زمانی که کودک دهانش را بسته است بخواهید که گونه‌هایش را منقبض کند. لب را به صورت غنچه در بیاورد و به صورت دایره لبش را تکان دهد.
5. استفاده از آینه
برخی از حروف به دلیل قرارگیری اشتباه زبان و فک، غلط تلفظ می‌شوند و یا توانایی گفتن آن وجود ندارد. آینه می‌تواند یک انعکاس عملی از صحبت کردن برای کودک باشد و او همه چیز را بررسی کند.
در این حالت شما می‌توانید در آینه به کودک نشان بدهید که چگونه فک و زبانش را برای تلفظ صحیح قرار بدهد و دهانش را چگونه تکان دهد و در نتیجه تفاوت تلفظ خودش و شما را بررسی می‌کند. بعد از این که تفاوت و طرز صحیح بیان را دید می‌تواند در جلوی آینه با خودش تمرین کند.
6. اجبار به خواندن
یک کتاب داستان یا یک قطعه خبری جذاب تهیه کنید که کودک به خواندنش مشتاق باشد و از او بخواهید آن را با صدای بلند برای شما بخواند. این کار به راحتی می‌تواند او را مجبور کرده که صحبت کند و در نهایت باعث تقویت مهارت زبانی می‌شود.
7. استفاده از خوراکی
یکی از راه‌های گفتار درمانی در کودک تقویت زبان و دهان است تا بتواند به خوبی آنها را در جهت صحبت کردن تکان دهد. یک خوراکی خوشمزه مانند کره بادام زمینی دور لب کودک بمالید و او با زبان کشیدن روی آن ماهیچه‌های زبان و دهانش را فعال می‌کند و مهارت گفتار برایش راحت‌تر می‌شود.
8. استفاده از فلش کارت
در این روش که برای کودکان بسیار مناسب است شما می‌توانید از چند فلش کارت استفاده کنید و آنها را در برابرش قرار بدهید و بخواهید آن را بلند و سریع بخواند، در ابتدا با چند فلش کارت شروع کرده و به تدریج تعداد آن را افزایش دهید.
زمانی که فرد در خواندن بعضی از کلمات دچار مشکل می‌شود شما متوجه می‌شوید که باید بر روی آن زمان بیشتری بگذارید. همچنین می‌توانید یکی از این کارت‌ها را انتخاب کرده و در رابطه با آن مکالمه‌ای را ایجاد کنید و ادامه بدهید.
9. استفاده از قصه صوتی
قصه صوتی یکی از ابزارهایی است که می‌تواند در گفتار درمانی بسیار مناسب باشد به طوری که اگر قصه مناسب کودک که برای او جالب باشد را پیدا کنید می‌تواند به دایره لغات او بیفزاید و تلفظ درست‌شان را هم به او منتقل کنید.
10. کمک گرفتن از افراد دیگر
در یکی از روش‌های گفتار درمانی شما می‌توانید از اشخاص دیگر هم کمک بگیرید. به این صورت که با این افراد بازی را شروع بکنید و بخواهید که یک کلمه یا یک عبارت را در گوشی به هم بگویند تا به نفر آخر برسد و او این عبارت را با صدای بلند بیان کند. در این بازی کودک سعی می‌کند که مفاهیم را به خوبی به شخص بعدی برساند.
مدت زمان و میزان تاثیر گذاری گفتار درمانی در خانه
گفتار درمانی بهتر است که به صورت درمان مستقیم باشد و 3 بار درهفته تکرار گردد. مدت زمانی که هر جلسه از این دوره باید طول بکشد 30 تا 40 دقیقه است به طوری که فرد خسته نشود. در طول 15 هفته پیشرفت‌ها و تاثیرات زیادی ملاحظه می‌شود.
گفتار درمانی در منزل به اندازه گفتار درمانی که توسط متخصص صورت می‌گیرد تاثیر ندارد و زمان بیشتری را نیاز دارد تا به تکلم کودک کمک کند اما بی‌تاثیر نیست و می‌تواند صحبت کردن را بهبود ببخشد. همچنین شما نباید انتظار داشته باشید نتیجه‌ای که بعد از یک دوره گفتار درمانی با متخصص حاصل می‌شود با گفتار درمانی در منزل با روش‌های گفته شده به وجود بیاید.
