دوره آموزشی ترک اعتیاد و مواد مخدر

رهایی از اعتیاد و مواد مخدر

مواد مخدر، که به آن‌ها به زبان انگلیسی Narcotic یا سرخوش نما گفته می‌شود، یک نام عمومی برای انواع مختلف داروها و ترکیبات شیمیایی و طبیعی است که به دلیل احتمال ایجاد وابستگی به مصرف، جزو مواد اعتیادآور دسته‌بندی می‌شوند و معمولاً فروش و خرید آن‌ها ممنوع است.در ایران، خرید و فروش مواد مخدر غیرقانونی است و تحت پیگرد قانونی قرار دارد.

این مواد مخدر و اعتیادآور انواع مختلفی دارند و به همین دلیل، افراد معتاد به مرور زمان معمولاً نیاز به مواد مخدری با تأثیر قوی‌تر برای رفع نیازهایشان به لذت و هیجان دارند. بر اساس آمار سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۰، از میان ۲۲۰ میلیون مصرف‌کننده مواد مخدر اعتیادآور در جهان، بیش از ۱۶۰ میلیون نفر (بیش از ۷۰ درصد) از حشیش و مشتقات گیاه شاه‌دانه هندی (کانابیس) استفاده می‌کنند.

تعریف مواد مخدر

مواد مخدر، ترکیبات شیمیایی هستند که با مصرف آن‌ها تغییرات شیمیایی در سیستم عصبی ایجاد می‌کنند و باعث تولید لذت، تغییر در وضعیت آگاهی، و بی‌حسی می‌شوند. این مواد دارای پتانسیل ایجاد وابستگی و سوءاستفاده هستند، اما شدت این تأثیرات بسته به نوع ماده متفاوت است.

اعتیاد چیست؟

اعتیاد یک بیماری مغزی مزمن، پیشرونده و عود کننده است که باعث می‌شود، با وجود پیامدهای ناخوشایند مصرف مواد، فرد معتاد همچنان برای به دست آوردن یا مصرف مواد مخدر خود، تلاش کند. اعتیاد به عنوان یک بیماری شناخته می‌شود که تأثیر مواد مخدر بر ساختار و عملکرد مغز را تغییر می‌دهد.

تغییراتی که در اثر مصرف مواد مخدر در مغز ایجاد می‌شود، ممکن است به صورت دائمی و درازمدت باشد و منجر به ایجاد رفتارهای مخرب در افراد مصرف‌کننده این مواد شود. اعتیاد کاملاً با بیماری‌های دیگر مزمن مانند بیماری قلبی یا دیابت مشابه است، زیرا در هر دوی این بیماری‌ها عملکرد نرمال یکی از بخش‌های بدن مختل می‌شود و پیامدهای زیانباری به دنبال دارد. باید توجه داشت که این بیماری‌ها قابل پیشگیری و درمان هستند، اما در صورت عدم اقدام به مراقبت و درمان، تا پایان عمر ادامه می‌یابند.

تأثیر مواد مخدر بر مغز چیست؟

تأثیر اصلی مواد مخدر در مغز است. در مغز، گیرنده‌هایی وجود دارند که این مواد بر آن‌ها اثر می‌گذارند. این گیرنده‌ها به ۳ گروه تقسیم می‌شوند:

اثر بر گروه اول، باعث کاهش احساس درد، کاهش فعالیت مرکز تنفس، یبوست و ایجاد وابستگی می‌شود
اثر برگیرنده‌های دوم، باعث کاهش احساس درد و افزایش حجم ادرار می‌شود
اثر مواد مخدر بر گیرنده‌های گروه سوم، باعث کاهش احساس درد می‌شود
مواد مخدر پس از مصرف وارد سیستم ارتباطی مغز می‌شوند و فرایند طبیعی ارسال، دریافت و پردازش اطلاعات توسط سلول‌های عصبی را به هم می‌زنند. برخی از مواد مخدر مانند ماری‌جوانا و هروئین ساختار شیمیایی مشابه نورون‌های فرستنده طبیعی مغز را دارند و نورون‌ها را تحریک می‌کنند. این تشابه ساختاری باعث می‌شود که سلول‌های گیرنده مغز فریب خورده و مواد مخدر به راحتی وارد سلول‌های عصبی شده و آن‌ها را تحریک کنند.

گرچه ساختار شیمیایی این مواد مخدر شبیه به مواد شیمیایی مغز است، اما آن‌ها نورون‌های عصبی مغز را به‌طور طبیعی تحریک نمی‌کنند و باعث ایجاد پیام‌های غیرعادی در شبکه عصبی مغز می‌شوند.

بعضی مواد مخدر دیگر مانند آمفتامین و کوکائین، باعث ایجاد تعداد بسیار زیادی نورون‌های فرستنده طبیعی در سلول‌های عصبی مغز می‌شوند یا از گردش معمولی این مواد شیمیایی در مغز جلوگیری می‌کنند. این ناهنجاری باعث می‌شود تا یک پیام بسیار قوی در مغز ایجاد شود و کانال‌های ارتباطی مغز مختل شود. تفاوت میان پیام طبیعی و پیامی که بر اثر مصرف این گونه مواد مخدر در مغز ایجاد می‌شود، مانند تفاوت میان صدای زمزمه کردن در گوش شما و صدای فریاد زدن در میکروفون است.

دسته‌بندی مواد مخدر

مواد مخدر را می‌توان به سه گروه اصلی تقسیم کرد:

1. آرامبخش

مواد مخدری که فعالیت مغز را کاهش می‌دهند. (depressant)

اثرات: کاهش سرعت تنفس و ضربان قلب، کاهش فشار خون، ایجاد خواب‌آوری

(هروئین، تریاک، مورفین)

2. محرک

مواد مخدری که سرعت سیستم عصبی را افزایش می‌دهند. (stimulant)

اثرات: افزایش سرعت تنفس و ضربان قلب، افزایش فشار خون، جلوگیری از خواب، مثال (کوکائین، آمفتامین)

3. توهم‌آور

مواد مخدری که باعث حالت‌هایی مانند هالوسیناسیون می‌شوند. (hallucinogen)

اثرات: از دست دادن حافظه، لرزش، حالت استفراغ و تغییرات اخلاقی

(فن‌سیکلیدین، ال‌اس‌دی، مسکالین)

ترک اعتیاد و مواد مخدر

مقدمه

مواد مخدر یکی از چالش‌های جامعه‌ای است که تأثیرات گسترده‌ای بر افراد و جامعه دارد. اعتیاد به این مواد باعث تغییرات روانی، فیزیکی و اجتماعی در فرد می‌شود. در این مقاله، نوعی راهبردها و مراحل ترک اعتیاد به مواد مخدر به طور دقیق بررسی می‌شود.

مواد مخدر غیرقانونی مواد مخدر قانونی

تأثیرات مواد مخدر بر افراد و جامعه

تأثیرات روانی

مصرف مواد مخدر تأثیرات بسیاری بر روان فرد دارد، از تغییر در شخصیت تا اثرات اجتماعی عمیق.

اثرات فیزیکی

مصرف مواد مخدر بر سلامتی فیزیکی و روانی فرد تأثیرات منفی زیادی دارد.

مراحل ترک اعتیاد

شروع ترک اعتیاد

به دوران شروع ترک اعتیاد، تصمیم گیری و استفاده از حمایت های مختلف اهمیت زیادی دارد.

مراحل پس از تصمیم گیری

تجربه انتظارات واقعی و تداوم ترک با پشتیبانی در طولانی مدت از جمله مراحل پس از تصمیم گیری برای ترک اعتیاد است.

پشتیبانی ها و منابع برای ترک اعتیاد

راهکارهای پزشکی

درمان های دارویی و مشاوره‌های روانی از جمله پشتیبانی های مهم برای ترک اعتیاد به مواد مخدر هستند.

پشتیبانی اجتماعی

نقش خانواده و شبکه‌های حمایتی محلی می‌توانند در ترک اعتیاد افراد موثر باشند.

نتیجه‌گیری

تأثیرات مواد مخدر بر فرد و جامعه بررسی شد و مراحل ترک اعتیاد به آنها مورد بررسی قرار گرفت. پشتیبانی‌های مختلفی که برای ترک اعتیاد وجود دارد نشان داده شد که این فرایند قابل دسترسی و ممکن است با حمایت مناسب بهبود یابد.

همچنین شما میتوانید از پکیج آموزشی درمان های روانشناختی اعتیاد در افراد استفاده نمایید.