تست تشخیص اوتیسم (GARS-3)

بررسی روایی و اعتبار تست اوتیسم نشان می دهد که مطالعات زیادی پس از انتشار نسخه سوم تست گلیام (GARS-3) آن را بررسی کرده اند. اکثر این مطالعات اعتبار و روایی آن مطلوب گزارش شده است. هرچند در ایران این مطالعات توسط برخی از پژوهشگران بررسی شده است اما مطالعه معتبری در رابطه با هنجار آن دیده نمی شود. اکثر مقالات داخلی بیشتر در نمونه های محدود جنبه های مختلف روانسنجی این آزمون را هدف قرار داده اند.

اعتبار تست اوتیسم (GARS-3)

متوسط اعتبار = 75%

اعتبار محتوا (Content)

این اعتبار توسط مولفین با بررسی معیارهای تشخیصی از منابع معتبر مختلف مانند DSM-IV-TR، DSM-5، ICD-10 و انجمن اوتیسم انجام شده است. در ایران این تست توسط گرجی و همکاران (1400) ترجمه و با استفاده از ضریب کاپا دقت ترجمه و محتوای آن بررسی شده است.

اعتبار معیار-پیش‌بینی (Criterion-Prediction):

این اعتبار از طریق چهار مطالعه مستقل ارزیابی شد که نمرات GARS-3 را با سایر ارزیابی‌های اوتیسم، از جمله چک‌لیست رفتار اوتیسم، مقیاس مشاهده تشخیصی اوتیسم، مقیاس درجه‌بندی اوتیسم کارولینا- ویرایش دوم، و گیلیام اسپرگرز دی‌اسکال، ارزیابی شد.

نمرات GARS-3 سطح قابل قبولی از همبستگی را با این ارزیابی ها نشان داد، با میانگین ها و دامنه ها که نشان دهنده اعتبار معیار-پیش بینی خوب است. علاوه بر این، حساسیت و ویژگی GARS-3 با استفاده از طبقه‌بندی باینری و آنالیز ROC/AUC اندازه‌گیری شد، که حساسیت عالی و ویژگی منصفانه تا عالی را نشان می‌دهد(گیلیام، 2014).

در ایران این اعتبار با استفاده از بررسی همبستگی بین GARS-3 و GARS-2 روابط معناداری را بین زیرمقیاس های هر دو نسخه نشان داد (گرجی و همکاران، 1400).

اعتبار سازه (Construct)

اعتبار سازه توسط مولفین بر روی جمعیت های مختلف، از جمله کودکان با ناتوانی های مختلف و معمولاً افراد در حال رشد، ایجاد شد. نتایج نشان داد که GARS-3 می‌تواند کودکان مبتلا به اوتیسم را از سایر ناتوانی‌ها یا رشد معمولی متمایز کند.

یک تحلیل عاملی اکتشافی بر روی آیتم‌های GARS-3 انجام شد که شش عامل سازگار با ساختار حوزه‌های GARS-3 و اوتیسم در DSM-5 را نشان داد(گیلیام، 2014).

در یک مطالعه دیگر روی کودکان کردستانی ساختار عاملی 4 عاملی و 6 عاملی تا حد زیادی شبیه نسخه آمریکایی بود، به ویژه از نظر سه عامل اصلی تعامل اجتماعی، ارتباطات اجتماعی و رفتارهای تکراری/محدود کننده، که شاخص‌های اصلی برای ASD در DSM-5 هستند(صمدی و همکاران، 2022).

پایایی تست اوتیسم (GARS-3)

متوسط پایایی = 92%

پایایی درونی (Internal Consistency)

در مطالعه گلیام (2014) برای هر زیرآزمون و دو شاخص کلی GARS-3، پایایی درونی با استفاده از آلفای کرونباخ اندازه‌گیری شده است. این آزمون در گروه‌های سنی مختلف، پایایی درونی خوبی نشان داده است. میانگین آلفای کرونباخ 94/0برای شاخص اوتیسم 4 مقیاسی و 93/0 برای شاخص اوتیسم 6 مقیاسی گزارش شده است.

در پژوهش صمدی (2022) نیز میزان آلفای کرونباخ در حالت چهارمقیاسه برابر با 94/0 و در حالت 6 مقیاسه برابر با 93/0 به دست آمد. آلفای کرونباخ برای زیرمقیاس ها نیز بین 63/0 تا 90/0 محاسبه شد. گرجی و همکاران (1400) نیز پایایی این تست را بین 82/0 تا 98/0 گزارش کرده اند.

پایایی آزمون-بازآزمون(Test-Retest)

گیلیام (2014) این نوع پایایی را در مطالعه‌ای که در آن ارزیابان دو بار و با فاصله دو هفته GARS-3 را برای 122 فرد اجرا کردند، ارزیابی کرده است. در این مطالعه، همبستگی قابل قبولی برای زیرمقیاس‌های مختلف با میانگین ضرایب همبستگی از 76/0 تا 87/0 ثبت شده است.

علاوه بر این، همبستگی آزمون-آزمون مجدد با میزان 90/0 برای هر دو شاخص اوتیسم 4 مقیاسی و اوتیسم 6 مقیاسی گزارش شده است. در مطالعه صمدی و همکاران (2022) نمونه ای از کودکان حدود دو هفته پس از آزمایش اولیه بر روی GARS-3 مورد آزمایش مجدد قرار گرفتند و میزان همبستگی در تمام زیرمقیاس ها قبل و بعد از آزمون بالاتر از 98/0 بود.

گرجی و همکاران (1400) بین اجرای اول و اجرای دوم نشان دادند که اکثرا در سطح 01/0 معنادار بود.

پایایی بین ارزیابان (Interrater)

گیلیام برای اندازه‌گیری این نوع پایایی، مطالعه‌ای انجام داد که در آن 232 ارزیاب، 116 فرد با اوتیسم را با استفاده از GARS-3 ارزیابی کردند. پایایی بین ارزیابان با استفاده از ضرایب همبستگی درونی (ICC) محاسبه شد.

میانگین ICC ها در محدوده قابل قبول (71/0-85/0) برای تمام زیرمقیاس‌ها بوده و برای هر دو شاخص اوتیسم 4 مقیاسی و اوتیسم 6 مقیاسی با میزان 84/0 در نظر گرفته شده‌اند. در مطالعه گرجی و همکاران (1400) پایایی بین نمره گذاران برای شاخص 4 مقیاسی برابر با 79/0 و برای شاخص 6 مقیاسی برابر با 80/0 به دست آمد.

خلاء های پژوهشی

بررسی های علمی پژوهشگران رابینیا نشان می دهد که تست اوتیسم گیلیام در اکثر مطالعات دارای اعتبار مطلوبی است. هرچند برخی از پژوهش ها مانند مطالعه کامودکا (2023) نشان می دهد که برخی از شاخص های نسخه سوم گیلیام نتایج ضعیفی را نسبت به آنچه آن ها گزارش کرده اند نشان می دهد.

بنابراین به نظر می رسد هنوز در رابطه با این آزمون نیاز است تا مطالعات بیشتری در نمونه های مختلف انجام شود. در ایران نیز بیشترین فردی که در این حوزه پژوهش کرده است رضا گرجی است.

او در سه مقاله خود بین سال های 1399 تا 1400 از جنبه های مختلف تست GARS-3 را بررسی نموده است. با این حال به نظر می رسد بررسی ساختار عاملی آن و نمونه های هنجاری در سنین و جمعیت های مختلف در ایران نیازمند مطالعه بیشتر است.

منابع

Gilliam, J. E. (2014). Gilliam Autism Rating Scale (3rd ed.). Austin, TX: Pro-Ed.
Camodeca, A. (2023). Diagnostic Utility of the Gilliam Autism Rating Scales-Parent Report in Clinically Referred Children. Journal of Autism and Developmental Disorders, 53(5), 2112-2126.
Samadi, S. A., Noori, H., Abdullah, A., Ahmed, L., Abdalla, B., Biçak, C. A., & McConkey, R. (2022). The Psychometric Properties of the Gilliam Autism Rating Scale (GARS-3) with Kurdish Samples of Children with Developmental Disabilities. Children, 9(3), 434.

گرجی، رضا و حسن زاده، سعید و قاسم زاده، سوگند و غلامعلی لواسانی، مسعود. (1400). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس رتبه‌بندی اتیسم گیلیام برای تشخیص اتیسم در جامعه ایرانی. نشریه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی البرز، 10، 4، 439-450

گرجی، رضا و حسن زاده، سعید و قاسم زاده، سوگند و غلامعلی لواسانی، مسعود. (1399). بررسی حساسیت، ویژگی و دقت نسخه فارسی ویرایش سوم مقیاس رتبه بندی اوتیسم گیلیام (3GARS): یک مطالعه توصیفی، 20، 9، 989-1002.‎

گرجی، رضا و حسن زاده، سعید و قاسم زاده، سوگند و غلامعلی لواسانی، مسعود. (1400). حساسیت و ویژگی مقیاس رتبه‌بندی اتیسم گیلیام (گارز) در تشخیص اختلالات طیف اتیسم: مرور نظام‌دار. مجله علوم اعصاب شفای خاتم 8،4 ، 80-89.

تست اوتیسم (GARS-3) چیست؟

تست اوتیسم یا گارس 3، مخفف Gilliam Autism Rating Scale–Third Edition، یک ابزار استاندارد برای غربالگری اختلال طیف اوتیسم (ASD) در افراد بین سنین 3 تا 22 سال است. این آزمون شامل 58 مورد از نوع لیکرت است که به شش زیرمقیاس تقسیم شده‌اند.

تست اوتیسم (GARS-3) توسط چه کسانی تکمیل می شود؟

پاسخدهندگان یا رتبه‌دهندگان معمولاً معلمان کلاس، والدین یا سایر مراقبینی هستند که ارتباط مستمری با فرد مورد ارزیابی دارند.

آیا تست اوتیسم (GARS-3) برای تشخیص اوتیسم است؟

بله، تست اوتیسم (GARS-3) نه تنها در تشخیص اوتیسم کمک می‌کند، بلکه در تعیین شدت اوتیسم و توسعه برنامه‌های مداخله‌ای نیز کاربرد دارد. اما لازم است که با راهنمایی و زیر نظر یک متخصص انجام گیرد.

چه کسانی از تست اوتیسم (GARS-3) استفاده می کنند؟

استفاده کنندگان از تست اوتیسم GARS-3 باید افرادی باشند که تجربه و آموزش کار با افراد مبتلا به اوتیسم را دارند، مانند روانشناسان مدرسه، متخصصان گفتاردرمانی، تشخیص دهندگان آموزشی، متخصصان اوتیسم و سایر حرفه‌ای‌های آموزش‌دیده.

چگونه تست اوتیسم (GARS-3) تفسیر می‌شود؟

امتیازدهی GARS-3 بر اساس پاسخ‌های لیکرت از صفر تا سه انجام می‌شود، که هر مورد باید امتیازدهی شود. نتایج به امتیازات استاندارد، رتبه‌های درصدی، سطح شدت و احتمال اوتیسم تبدیل می‌شوند.

آیا تست اوتیسم (GARS-3) برای تمام گروه‌ها مناسب است؟

اگرچه تست اوتیسم (GARS-3) بر اساس داده‌های سرشماری ایالات متحده در سال 2011 توسعه یافته است، اما در بسیاری از کشورهای دیگر نیز این تست اعتباریابی شده و نتایج کلی نشان می دهد که می توان از آن در نمونه های ایرانی نیز استفاده نمود.

آیا تست اوتیسم (GARS-3) با DSM-5 هماهنگ است؟

بله، تست اوتیسم (GARS-3) با تغییرات مربوط به تشخیص اوتیسم در DSM-5 به روز شده است.

انجام تست اوتیسم (GARS-3) چقدر زمان می برد؟

انجام تست اوتیسم (GARS-3) معمولاً بین 5 تا 10 دقیقه زمان می‌برد.

آیا تست اوتیسم (GARS-3) ابزاری معتبر و قابل اعتماد است؟

به طور کلی یک ابزار معتبر و قابل اعتماد برای ارزیابی اوتیسم است، اما توصیه می‌شود که در استفاده از آن برای ارزیابی افراد بین 20 تا 22 سال و افراد از اقلیت‌ها احتیاط شود.