کارگاه آموزشی تشخیص و درمان اختلال اضطراب بیماری

آشنایی با اختلال هیپوکندری

اختلال هیپوکندری به عنوان یکی از اختلالات اضطرابی شناخته می‌شود که در آن فرد مداوماً باور دارد که به بیماری خاصی مبتلا است. به عبارت دیگر، زمانی که با آنها صحبت می‌کنید، ممکن است بگویند: “من مریض هستم و قطعاً یک بیماری جدی درونم وجود دارد” یا حتی به خودشان می‌گویند: “آیا احتمال دارد سرطان داشته باشم؟” این باورها باعث استرس و اضطراب هم برای فرد خودش و هم برای اطرافیانش می‌شود. آن‌ها همواره از بیماری خاصی نگرانی کرده و با سوالات مکرر و مزاحمت‌آور، روانشان را درگیر می‌کنند، که این امر می‌تواند روانشان را و همچنین آرامش دیگران را به طور کلی بهم بزند.

اختلال هیپوکندری چیست؟

این اختلال اضطرابی به معنای نگرانی بیش از حد فرد نسبت به یک بیماری خاص است، به‌طوری که همواره ادعا می‌کند مبتلا به آن بیماری است.

مهم است بدانیم که در واقع فرد هیچ نشانه‌ای از آن بیماری خاص ندارد و حتی پزشکان هم ممکن است تأیید کنند که وضعیت فرد در حالت طبیعی است و هیچ نشانه‌ای از آن بیماری که فرد ادعا می‌کند، در او وجود ندارد. مثلاً هنگامی که فرد کمی خسته است، ممکن است فکر کند درگیر یک بیماری بسیار خطرناک است. همچنین لازم به ذکر است که به دلیل اضطراب شدید فرد، حالتش بد می‌شود ولی دلیل بدتر شدن وضعیت او هیچ ارتباطی با بیماری ندارد.

باید توجه داشت که این اختلال یک مشکل بلندمدت است که شدت آن ممکن است با گذر زمان تغییر کند. همچنین، بالا رفتن سن و استرس می‌تواند نشانه‌های این اختلال را بیشتر کند. با این حال، وقتی که فرد به درمان روانی مراجعه کرده و داروهایی که توسط روانپزشک تجویز شده است را مصرف می‌کند، نگرانی‌هایش به شکل محسوسی کاهش پیدا می‌کند.

نشانه‌های اختلال هیپوکندری

نشانه‌های مهم این اختلال شامل نگرانی و دلمشغولی بیش از حد فرد در مورد حالات مختلف بدنی است، که شامل موارد زیر می‌شود:

• نگرانی از ابتلا به یک بیماری خطرناک
• هراس از نشانه‌های جسمی مربوط به بیماری
• افکاری در مورد وقوع موارد خطرآمیز برای وضعیت سلامتی فرد
• احساس آسودگی موقت هنگام معاینه توسط پزشک
• نگرانی بیش از اندازه درباره یک بیماری خاص
• بدبینی و عدم توانایی در انجام کارهای روزمره
• دائماً جستجو و پیدا کردن نشانه‌های بیماری در خود
• مراجعه مکرر به پزشکان مختلف به دنبال آرامش
• دوری از دیگران به دلیل ترس از ابتلا به بیماری خاص
• صحبت‌های زیاد درباره وضعیت سلامت و بیماری
• تحقیقات مداوم در اینترنت درباره نشانه‌های مختلف بیماری‌ها

عوارض اختلال هیپوکندری

وقتی که فرد با این اختلال مواجه می‌شود، ممکن است به عوارض زیر برخورد کند:

• مشکلات ارتباطی و خانوادگی به دلیل فشار زیاد بر دیگران
• مشکلات شغلی به دلیل غیبت‌های مکرر
• ناتوانی در انجام کارهای روزمره
• مشکلات مالی به دلیل مراجعات مکرر به پزشکان
• افزایش احتمال ابتلا به اختلالات روانی دیگر مانند اضطراب و افسردگی

روش‌های پیشگیری از اختلال هیپوکندری

اگر شما گرفتار اضطراب هستید، بهتر است به سرعت به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید تا نشانه‌های اضطراب بیشتر به مشکلات دیگر روانی منجر نشود.

همیشه سعی کنید متوجه شوید که در چه شرایطی بیشتر به استرس دچار می‌شوید و چه نقاطی از بدنتان به مشکل می‌خورد، تا بتوانید با انجام تمرینات آرامش بخش، استرس را کاهش دهید.

در هنگام مراجعه به درمان روانی، ضروری است که به درستی فرایند درمان را پیگیری کرده و به طرح درمانی پایبند باشید.

عوامل موجب ایجاد اختلال خود بیمار انگاری

همانطور که گفته شد، دربارهٔ اختلال اضطراب بیماری هنوز اطلاعات کاملی موجود نیست، اما در ادامه با عوامل مهمی که بر این اختلال تأثیر می‌گذارند، آشنا می‌شوید.

باورها

بعضی افراد نمی‌توانند ابهاماتی دربارهٔ نشانه‌های جسمی خود را تحمل کنند و به سرعت به این فکر می‌افتند که این نشانه‌ها نشانه یک بیماری خطرناک هستند. این باعث می‌شود که فرد همواره سعی کند تا این موضوع را تأیید کند و باور داشته باشد که دچار بیماری خطرناکی شده است.

خانواده

اگر فرد در خانواده‌ای بزرگ شده باشد که به طور زیادی به موضوعات سلامتی حساس هستند، احتمالاً در دوران بزرگسالی با اختلال اضطراب بیماری مواجه خواهد شد.

رویدادهای گذشته

اگر فرد در کودکی تجربه‌ای از بیماری داشته باشد، ممکن است نشانه‌های مشابه برایش بسیار نگران‌کننده باشند.

عوامل خطر برای اختلال اضطراب بیماری

این اختلال معمولاً در اوایل یا وسط دوران بزرگسالی شروع می‌شود و با افزایش سن، شدت بیماری افزایش می‌یابد. افرادی که در سنین بالا هستند، همیشه ترس از آلزایمر و از دست دادن کامل حافظه را دارند.

• تجربه استرس‌های شدید
• تجربه تهدید یک بیماری که مشخص نشده است
• سابقه رفتارهای ناپسند در کودکی
• سابقه ابتلا به بیماری سخت در خانواده
• ویژگی‌های شخصیتی مانند تمایل به اضطراب و نگرانی
• جستجو و تحقیق دربارهٔ نشانه‌های بیماری‌ها در اینترنت

درمان اختلال اضطراب بیماری

زیرا افراد مبتلا به اختلال خود بیماری انگاری معمولاً با اضطراب، افسردگی یا روان پریشی نیز مواجه هستند، بسیار مهم است که نشانه‌های بیماری به درستی ارزیابی شوند. درمان روانی و دارویی ممکن است نشانه‌های اختلال اضطراب بیماری را کاهش دهد.

روان درمانی

مطالعات نشان می‌دهند که روان درمانی می‌تواند برای درمان اختلال خود بیماری انگاری موثر باشد. به عنوان مثال، از روش‌های شناختی رفتاری و رفتار درمانی برای کاهش استرس استفاده می‌شود.

روانشناس به فرد کمک می‌کند تا کمتر به نشانه‌های جسمی خود توجه کند و یاد بگیرد که چگونه در مواقع ناراحتی با استرس و اضطراب خود را کاهش دهد.

جلسات درمانی

اختلال خود بیمار انگاری شایع است و بسیاری از متخصصین به سرعت می‌توانند آن را تشخیص دهند و به مراجع کمک کنند تا به نتایج خوبی دست یابند.

فرد ممکن است همیشه از شرایطی که برایش ایجاد می‌شود شکایت کند، لذا لازم است که روانشناس وقت‌هایی را برای جلساتی که فرد می‌تواند نگرانی‌هایش را بیان کند، تنظیم کند.

مهم است که متخصصان سلامت روان نشانه‌ها و علائم این اختلال را جدی بگیرند زیرا این نشانه‌ها هر چند جدی هستند، اما نیازی به آزمایشات پزشکی ندارند.

تشخیص و درمان اختلال اضطراب بیماری

اضطراب یک نگرانی روانی رایج است که بر فرد به شکل‌های گوناگون تأثیر می‌گذارد و بر زندگی روزمره و روحیه کلی آن تأثیر می‌گذارد. درک تشخیص و درمان اختلالات اضطراب بسیار حیاتی است تا بتوان این چالش‌ها را به‌طور موثر مدیریت کرد و آنها را غلبه داد.

مقدمه

درک اختلالات اضطرابی

اختلالات اضطرابی شامل یک دسته از وضعیت‌های نگرانی، ترس و عصبانیت بیش از حد است که اغلب با فعالیت‌های روزمره تداخل دارد و می‌تواند خسته‌کننده باشد.

علائم فیزیکی

اضطراب به صورت فیزیکی نشان می‌دهد، از جمله علائمی مانند تپش قلب، عرق کردن، لرزش و تنگی نفس. این واکنش‌های فیزیولوژیکی واکنش بدن به استرس است.

علائم روانی

علائم روانی اضطراب شامل نگرانی مداوم، دشواری در تمرکز، عصبانیت و احساس ترس است. این علائم ممکن است در شدت و مدت زمان متفاوت باشند.

انواع اختلالات اضطرابی

اختلال اضطراب عمومی

اختلال اضطراب عمومی شامل نگرانی مداوم و بیش از حد درباره جوانب مختلف زندگی است، اغلب بدون دلیل مشخص. افراد ممکن است به کنترل نگرانی‌شان دچار مشکل شوند.

اختلال حملات ترس

اختلال حملات ترس حملات ناگهانی و شدیدی از ترس را شامل می‌شود که ممکن است به طور غیرمنتظره رخ دهد و واکنش‌های شدیدی را ایجاد کند.

اختلال اضطراب اجتماعی

اضطراب اجتماعی شامل ترس شدید از مواقع اجتماعی است که منجر به رفتارهای اجتنابی می‌شود. افراد ممکن است از قضاوت، شرم یا تحقیر در موقعیت‌های اجتماعی بترسند.

تشخیص

روش‌های ارزیابی

تشخیص اختلالات اضطرابی شامل ارزیابی علائم از طریق مصاحبه‌ها، پرسشنامه‌ها و ارزیابی‌های روان‌شناسی است تا شدت و تأثیر آن بر زندگی روزمره را درک کنیم.

ارزیابی پزشکی

پزشکان با انجام آزمایشات فیزیکی و آزمایشات برای بررسی بیماری‌های دیگر که ممکن است علائم مشابهی داشته باشند، تشخیص را قطعی‌تر می‌کنند.

گزینه‌های درمان

درمان‌های روان‌شناختی

درمان‌های مختلف شامل درمان‌های رفتاری شناختی (CBT) و درمان انقضایی به افراد کمک می‌کند تا با مدیریت افکار، رفتارها و راه‌حل‌های مقابله اضطراب را کنترل کنند.

داروها

در برخی موارد، داروهایی مانند آنتی‌دپرسان‌ها یا داروهای ضد اضطراب ممکن است برای کاهش علائم و مدیریت اختلالات اضطرابی تجویز شود.

تغییرات در سبک زندگی

داشتن عادات سالم مانند ورزش منظم، رژیم غذایی متعادل و خواب کافی می‌تواند بر تنظیم سطوح اضطراب موثر باشد.

استراتژی‌های مقابله

مدیریت استرس

آموزش تکنیک‌های کاهش استرس مانند ذهن‌به‌خودپردازی، تنفس عمیق و یوگا می‌تواند علائم اضطراب را مدیریت کند.

تکنیک‌های آرامش بخش

تمرین تکنیک‌های آرامش مانند آرام‌سازی تدریجی عضلات کمک می‌کند تا تنش‌های فیزیکی مرتبط با اضطراب را کاهش دهد.

جستجوی کمک

اهمیت حمایت حرفه‌ای

جستجوی کمک از روان‌پزشکان، مشاوران یا روان‌درمانگران اطمینان می‌دهد که تشخیص صحیح ارائه شده و برنامه‌های درمانی شخصی‌سازی شده است.

شبکه‌های حمایتی

ساختن یک سیستم حمایتی از دوستان، خانواده یا گروه‌های حمایتی در زمان‌های دشوار کمک و درک را فراهم می‌کند.

نتیجه‌گیری

در نتیجه، درک، تشخیص و درمان اختلالات اضطرابی شامل شناخت علائم، جستجوی کمک مناسب و اتخاذ استراتژی‌های مقابله است. با مدیریت موثر اضطراب، افراد می‌توانند زندگی مفیدی را تجربه کنند.

همچنین شما میتوانید از پکیج آموزشی اضطراب استفاده نمایید.