کارگاه آموزشی فنون و تکنیک های تنظیم هیجان

مقدمه به فنون و تکنیک‌های تنظیم هیجان

هیجانات یا احساسات در روان‌شناسی عمدتا به احساسات، واکنش‌های عاطفی اشاره دارند. هر هیجان از سه مؤلفه اصلی تشکیل شده است:

مؤلفه شناختی، که شامل افکار، باورها و انتظارهایی است که نوع و شدت پاسخ هیجانی را مشخص می‌کند. آنچه برای یک فرد لذت‌بخش است، ممکن است برای دیگری کسل‌آور یا آزارنده باشد.

توجه : این پکیج به صورت کارگاه ضبط شده میباشد.

مؤلفه فیزیولوژیک، که تغییرات جسمی در بدن را شامل می‌شود. به عنوان مثال، در هنگام بروز ترس یا خشم، ضربان قلب افزایش می‌یابد، مردمک‌ها گشاده می‌شوند و تنفس افزایش می‌یابد. اکثر هیجانات شامل انگیختگی کلی و غیر اختصاصی دستگاه عصب هستند.

مؤلفه رفتاری به حالت‌های مختلف بیان هیجانات اشاره دارد. جلوه‌های چهره، حالت‌های اندام و حرکت‌های بیانگر، و آهنگ صدا همراه با خشم، لذت، شادی، غم، ترس و سایر هیجانات تغییر می‌کنند.

جلوه چهره، ارتباط اصلی در بیان هیجانات است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که برخی از جلوه‌های خاص چهره، ذاتی هستند و به همین دلیل در سراسر جهان به آنها توجه می‌شود.

هیجانات شامل الگوهای پاسخ فیزیولوژیکی و رفتارهای خاص به نوع خود هستند. اغلب احساسات به عنوان تجربه شخصی دیده می‌شوند، اما هیجان به عنوان یک رفتار بررسی می‌شود و نقشی در بقای نوع و تولید مثل دارد. به عنوان مثال، تپش قلب و افزایش فشار خون علائمی از هیجانات هستند.

یکی از مهارت‌های زندگی، مقابله و کنترل هیجانات است. همه ما در طول روز با احساسات مختلف روبرو می‌شویم و مهارت در مواجهه مؤثر با این هیجانات ضروری است. برخی افراد ممکن است فکر کنند که مقابله با هیجانات به معنای سرکوب آنهاست، اما واقعیت این است که کنترل هیجانات به معنای تجربه‌ی سالم و ابراز موثر آنهاست.

هیجان به تنهایی یک پدیده مضر نیست؛ بلکه ارزش انطباقی دارد و به بقای انسان کمک کرده است. به عنوان مثال، بدون تجربهٔ خشم، نمی‌توانیم از حقوق خود دفاع کنیم. اگر در مواقع خطر ترس و اضطراب نتجیه نشویم، نمی‌توانیم به‌طور مؤثر در موقعیت‌های خطرناک عکس‌العمل نشان دهیم. بنابراین، ضروری است که هیجانات را به طور سالم تجربه کنیم.

هیجانات مشتمل بر الگوهای پاسخ فیزیولوژیکی و رفتاری خاص به هر نوع هستند و اغلب از نظر مردم، هیجان به معنای احساسی است که به فرد دست می‌دهد. با این حال، هیجان یک رفتار است و نه تجربهٔ خصوصی. از جمله نشانه‌های هیجانات، می‌توان به تپش قلب و افزایش فشار خون اشاره کرد.

در مسیر مواجهه با هیجانات و کنترل آنها، مهم است که درک کنیم هیچ‌گاه هدف از مقابله با هیجانات، سرکوب آنها نیست. نهایتاً ما به دنبال تجربه سالم و ابراز موثر هیجانات خود هستیم. این مفهوم بسیاری از افراد را از تصورات نادرست درباره مقابله با هیجانات بیرون می‌اندازد.

هیجانات به موقعیتی دردسرساز تبدیل می‌شوند که ما نتوانیم به طور سالم آنها را تجربه کنیم و خشم، عصبانیت یا اضطراب خود را به نحو مناسب بیان نکنیم. به‌عنوان مثال، فردی که عصبانی است و این احساس را به نحو نامناسب به همسرش نشان می‌دهد (با فحاشی و قهر)، بسیار تأثیرگذار بر روابط شخصی خود خواهد داشت. بنابراین، قبل از آنکه بخواهیم بدانیم چطور هیجانات را کنترل و به درستی بیان کنیم، باید به دنبال درک فرآیندهای مربوط به هیجانات باشیم.

ابعاد هیجانات چیستند؟

ابعاد هیجانات را می‌توان به سه بخش تقسیم کرد:

ابعاد فیزیولوژیک: هر هیجانی تغییرات جسمی خاصی را ایجاد می‌کند. به‌عنوان مثال، فردی که ترسیده، ممکن است دچار تپش قلب شود یا کسی که اضطراب دارد، علائم گوارشی دیگری تجربه کند.

ابعاد شناختی: هر هیجانی از تفکرهای خاصی پیروی می‌کند. به‌عنوان مثال، در حالت تنهایی در خانه هستیم و وقتی یک صدایی می‌شنویم، اگر فکر کنیم که دزد آمده است، احساس اضطراب خواهیم کرد.

ابعاد رفتاری: هر هیجانی با یک سری از رفتارها همراه است. به‌عنوان مثال، فرد خشمگین ممکن است رفتارهای خشونت‌آمیزی انجام دهد، یا فرد مضطرب برای جلوگیری از افزایش اضطراب، رفتارهای اجتنابی انجام دهد و از موقعیت‌های اضطراب‌آور دوری کند.

تنظیم هیجانات، به فرآیندهای روانی و رفتاری اطلاق می‌شود که به وسیله آن افراد بر احساسات خود و دیگران تأثیر می‌گذارند.

برخی از مثال‌های کنترل هیجانات و عواطف در طول روز عبارتند از:

• خوشحالی و تشویق خود در هنگام انجام کارهایی که از آن لذت می‌برید.
• ایجاد اضطراب در خود از طریق نگران شدن در مورد مسائل مختلف.

 همچنین، مثال‌های دیگر از کنترل هیجانات دیگران در طول روز شامل:

• عصبانی کردن همکار از طریق انتقاد از وی.
• آرام کردن کودکی که بیش از حد هیجانی شده است.
• چه نوع هیجاناتی قابل تنظیم هستند؟

یک واژه‌ی مورد استفاده در روانشناسی، واژهٔ “تاثیر” است و تاثیر شامل هر دو مولفه زیر است:

• هیجان (مانند عصبانی، متنفر بودن و ترس داشتن).
• خلق (مانند آرام بودن یا افسرده بودن).

هیجانات معمولاً جمع و جورتر از خلق هستند و بر یک نکته خاص تمرکز دارند. برخی از محققین هیجانات را در دسته‌بندی‌های جداگانه می‌گذارند، درحالی‌که دیگران آنها را بر اساس ابعاد لذت و فعال‌سازی دسته‌بندی می‌کنند. به‌عنوان مثال، اضطراب شامل لذت بردن کم همراه با فعالیت بالاست.

با این توضیحات، ما می‌توانیم به دنبال درک عمیق‌تری از فرآیندهای مربوط به هیجانات بگردیم و در کنار هم مسیری را برای مدیریت و بیان صحیح این هیجانات ایجاد کنیم.

فنون و تکنیک های تنظیم هیجان

در دنیای امروز، جایی که احساسات اغلب به شدت شدید می‌شوند، هنر تنظیم هیجان برای حفظ زندگی متعادل و پر معنا بسیار اهمیت دارد. احساسات جزء جدایی ناپذیر تجربه انسان هستند، تأثیر گذار بر افکار، اعمال و روابط ما. در این مقاله، به دنیای “فنون و تکنیک های تنظیم هیجان” گام می‌گذاریم.

مقدمه

آیا تا به حال خودتان را در مواجهه با احساسات فراگیر یافته‌اید، ناامید از نحوه هدایت موج‌های شادی، غم، خشم یا نگرانی؟ شما تنها نیستید. تنظیم هیجان کلید مسلط شدن بر این موج‌ها و هدایت آنها به سمت سواحل آرام است.

فهم احساسات

در جوانب اساسی، تنظیم هیجان با فهم خود از احساسات شروع می‌شود. احساسات زبان روح هستند و پیام‌هایی را درباره نیازها، اراده‌ها و تجارب ما منتقل می‌کنند. برای مسلط شدن به این منظره هیجانی، فرد باید هوش هیجانی را توسعه دهد؛ یعنی توانایی شناخت، درک و مدیریت احساسات، هم در خود و هم در دیگران.

هنر تنظیم هیجان

پذیرش هنر تنظیم هیجان باعث می‌شود که مزایای فراوانی حاصل شود. از بهبود روانی تا بهبود روابط و افزایش بهره‌وری، نتایج مثبت بی‌پایان است. هدف این نیست که احساسات را فشار دهیم، بلکه به آرامی و با کنترل آنها را هدایت کنیم.

شناخت احساسات

قبل از اینکه کسی بتواند احساسات خود را کنترل کند، باید ابتدا آنها را شناسایی و اعتراف کند. این شامل توسعه آگاهی از خود می‌شود – درک عمیق از حالت هیجانی فرد در هر لحظه. تکنیک‌هایی مانند اسکن بدن و تمرینات تفکر باز می‌توانند در این گام حیاتی به کمک شوند.

تمرینات ذهن‌سازی و مراقبت

ورود به دنیای ذهن‌سازی و مراقبت، ابزارهای قدرتمندی برای دستیابی به تعادل هیجانی است. با حضور در لحظه و شرکت در تمرینات ذهن‌سازی، افراد می‌توانند از احساسات فراگیر جدا شده و حالت آرامشی را تقویت کنند.

تکنیک‌های تنفس

تکنیک‌های ساده اما مؤثر برای تنظیم هیجان شامل تنفس هستند. تنفس عمیق و با هدف می‌تواند سیستم عصبی پاراسمپاتیک را فعال کرده و استراحت را افزایش دهد. امتحان کنید تمرینات تنفس عمیق را به روزمره خود اضافه کنید و تأثیر چشم‌گیری را در حالت روحی خود مشاهده کنید.

بیان احساسات

سرکوب هدف تنظیم هیجان نیست. به جای آن، هدف این است که احساسات را به شیوه‌های سالم بیان کنیم. ارتباط مؤثر، سخنرانی با کلمات یا ابزارهای خلاق، یک تجربه آرام‌بخش است و به تعادل هیجانی کمک می‌کند.

نوشتن برای رهایی از احساسات

برای کسانی که در کلام ناگفته می‌مانند، نوشتن یک ابزار قدرتمند برای رهایی از احساسات است. نوشتن در دفتر یا وبلاگ شخصی می‌تواند یک فرآیند باز کننده باشد و به فرد کمک کند تا احساسات خود را با دقت بیشتری بیان کند.

جستجوی حمایت حرفه‌ای

گاهی اوقات، سفر تنظیم هیجان نیاز به راهنمایی حرفه‌ای دارد. مشاوران و مشاوران راه حل‌های مفید و استراتژی‌های مؤثر برای هدایت احساسات پیچیده ارائه می‌دهند.

ایجاد محیط حامی

احاطه خود را با تأثیرات مثبت و ایجاد ارتباطات اجتماعی قوی، محیط حامی برای رفاه هیجانی ایجاد می‌کند. ساخت یک شبکه از دوستان و خانواده‌های درک‌کننده، تقویت انعطاف‌پذیری در مقابل چالش‌های زندگی را تسهیل می‌کند.

استراتژی‌های مقابله

زندگی از سختی‌ها و لحظات دشوار پر است و استراتژی‌های مؤثر برای حفظ تعادل هیجانی ضروری است. چه از طریق شغف‌آمیزی در هنرها، عمل به تشکر یا جستجوی آرامش در طبیعت، به دنبال راه‌حل‌های سالم برای مقابله با احساسات شدید باشید.

تنظیم هیجان در زمینه‌های مختلف

کاربرد تکنیک‌های تنظیم هیجان در زمینه‌های مختلف زندگی متفاوت است. این استراتژی‌ها را به منظور رشد در محیط کار، ارتباطات موثر در روابط و ارتقاء شخصیت به کار گیرید.

چالش‌های تنظیم هیجان

پذیرفتن و پیشروی در مقابل چالش‌ها جزء اساسی از سفر تنظیم هیجان است. از انتظارات جامعه تا تضادهای داخلی، درک و مقابله با موانع برای تغییر دائمی ضروری است.

مزایای بلندمدت

مسلط شدن بر هنر تنظیم هیجان ثمرات بلندمدتی دارد. از بهبود سلامت روانی و جسمی گرفته تا افزایش روابط و افزایش آگاهی به خود، نتایج مثبت این مهارت‌ها تحول‌آفرین است.

نتیجه‌گیری

در گلچین زندگی، احساسات نخ‌های پررنگی هستند که داستان‌های ما را می‌بافند. از طریق تمرین “فنون و تکنیک های تنظیم هیجان”، افراد می‌توانند مسلط شوند بر تجربیات هیجانی خود و به سمت وجودی هماهنگ‌تر و هماهنگ تر حرکت کنند.

همچنین شما میتوانید از پکیج آموزشی انگیزش هیجان فیزیولوژیک استفاده نمایید.