کارگاه آموزشی شناخت علت های دروغ ریا و تزویر در بین افراد

ریا و تزویر به چه معناست؟

ریا و تزویر به معنی دوروئی و یا چند شخصیتی نیز اطلاق می‌شود و هم‌چنین می‌توانیم بگوئیم ریا نوعی حیله است و ما با حیله از خود شکلی غیر از آن‌چه هستیم نشان می‌دهیم. فرد ریاکار معمولاً دارای یک ترس درونی نیز هست که خود را به شکل و صورتی نمایان می‌کند که آن‌چه در حقیقت است پنهان بماند. مثلاً وقتی ما از امری احساس خطر می‌کنیم خود را پنهان می‌کنیم، می‌توانیم بگوییم ریا و دوروئی هم نوعی پنهان شدن هست یا پنهان کردنِ حقیقت به‌دلیل ترس و وحشت، البته همیشه هم به‌دلیل ترس نیست، گاهی هم برای فریفتن دیگران برای سودجوئی نیز می‌باشد.

پس می‌بینیم که ریا ریشه در عواملی چون سودجوئی، ترس و خلاصه عدم ایمان و اعتماد دارد. کسی که ایمان دارد نیازی به این ترفند و حقّه ندارد. ایمان به خداوند به ما اطمینانی می‌دهد که نیاز به نقش‌بازی کردن نخواهیم داشت. در لغت‌نامه دهخدا، ریا و تزویر را آراستن و نیکوکردن موضوعی و هم‌چنین آراستن و تزئین دروغ و مکر و فریب کردن، یا نفاق و دورنگی و فریب، حیله و نیرنگ معنی کرده است.

توجه : این پکیج به صورت کارگاه ضبط شده میباشد.

از طرفی هم می‌توانیم در مورد ریا و دورنگی از نقطه نظر روان‌شناختی این‌طور نگیم که یک موضوع تربیتی بوده و معمولاً انسان‌ها مورد تعلیم و تربیت نادرست قرار گیرد و هم‌چنین تعلیم و تربیتی که از روی ترس و وحشت باشد باعث بروز دورنگی و ریا در انسان‌ها می‌گردد. حتماً همه ما این تجربه را در زندگی خود داشته‌ایم که از بزرگترها یا اطرافیان و دوستان در جامعه شنیده‌ایم که یکدیگر را پنهان‌کاری و فریبتن دیگران یا از روی ترس یا به‌دلیل سودجوئی توجیه می‌کنند.

آیا با ریاکاری می‌توان در زندگی موفق بود؟

شاید به ظاهر چنین به‌نظر آید، ولی در حقیقت چنین نیست. با ریا و دوروئی ما دیگران را شاید فریب دهیم، ولی خود و خدای خویش را هرگز نمی‌توانیم بفریبیم. انسان ریاکار به نوعی انسانی دروغ‌گو بوده، ریاکاران و دروغگوئی در وجود او همچون سمّی کشنده فعالیت خواهند کرد و بر روح و روانش تأثیر گذاشته و به او مرگ تدریجی می‌بخشد. من فکر می‌کنم همان‌طور که جسم مادیمان توسط بیماری‌ها و ویروس‌ها و میکروب‌ها دچار ضعف و به مرگ نزدیک‌ می‌شود، روح و روانمان هم با دروغ و ریا و تزویر به ضعف و تاریکی کشیده شده و به دره تاریک مرگ نزدیک می‌گردد.

متأسفانه این روزها خیلی‌ها از ریا و تزویر و حقّه و دروغگوئی به زرنگی یاد کرده و غافل از این‌که چه آسیبی به روح و روان خویش خواهند رساند آن را به‌عنوان روش زندگی خود در پیش می‌گیرند و آن‌قدر در آن می‌مانند و براساس این روش بیمارگونه زندگی می‌کنند و دیگران را نیز تشویق به آن می‌کنند که کاملاً قبح آن از بین رفته و نه‌تنها آن را روشی اشتباه و نادرست نمی‌دانند که آن را زرنگی و زیرکی خود دانسته و در آن اصرار هم می‌ورزند.

امیدوارم روزی برسد که همه انسان‌ها و جوامع دست از روش‌های نادرست زندگی برداشته و به خودشناسی درست و صحیح از خود دست یابند تا بتوانند به زندگی که خداوند برایمان تدارک دیده دست یابند که آن، زندگی جاودان است.

به‌ نظر شما بدترین نوع ریاکاری چیست؟

همان‌گونه که در مورد ریاکاری صحبت کردیم به این نتیجه رسیدیم که ریاکاری و تزویر همان دروغ و فریفتن دیگران است و بدترین نوع فریب، فریفتن در معنویت است. یعنی این‌که ریاکاری در امور روحانی و معنوی و سوء استفاده به واسطه امور درونی و روانی مثلاً وقتی ما خود دَم از روحانیت و معنویت بزنیم و در خفا و در پشت پرده آن‌چه را منع کرده‌ایم انجام دهیم و از طرفی آن‌ها را که امر می‌کنیم، از انجام آن خودداری کنیم، دیگران را به اسم معنویت و روحانیت در بند کشیم و آن‌ها را مورد سوء استفاده قرار دهیم، بدترین نوع ریا و تزویر خواهد‌بود.

همان‌گونه که حافظ هم در این مورد می‌گوید:

واعظان کاین جلوه در محراب و منبر می‌کنند        چون به خلوت می‌روند آن کار دیگر می‌کنند

و هم‌چنین عطّار نیشابوری چنین می‌سراید:

در شریعت حیله و تزویر نیست     هرکسی اندر شریعت پیر نیست

پس باید بسیار هوشیار و آگاه باشیم به آن‌چه می‌گوئیم و توصیه می‌کنیم. ببینیم آیا به آن‌چه می‌گوئیم عمل هم می‌کنیم یا این‌که فقط امر و نهی کرده برای خودمان تبصره‌های خاصی گذاشته و قانون بر قانون یا حکم بر احکام می‌گذاریم. در جلوی مردم و در انظار عموم به نیکی رفتار کرده، ردای بلند می‌پوشیم و به روحانیت رفتار می‌کنیم و در حفا هر کاری که دوست داریم انجام می‌دهیم. همان‌گونه که خداوند می‌فرماید: «پس هرگاه صدقه می‌دهیم آن را با ساز و کرنا اعلام نکنیم، چنان‌که ریاکاران در خیابان‌ها چنین می‌کنند تا مورد ستایش مردم قرار گیرند، یقین بدانیم که آنان اجر خود را یافته‌اند.

با فرد ریاکار و دورویی چطور باید رفتار کرد؟

اقدام اصلی نسبت به افراد ریاکار و دورو، این است که از رفتار آن‌ها الگو نگیریم. همانطور که لقمان حکیم می‌گوید: “ادب از کجا آموختی؟” “از بی‌ادبان.” می‌توانیم از آن‌ها یاد بگیریم که چگونه مانند آن‌ها نباشیم و همچنین برای آن‌ها دعا کنیم تا از این بیماری و دورویی فرار یابند و شفای خود را یابند. زمانی که به آن‌ها به عنوان بیماران روحی نگاه می‌کنیم، نه با نفرت بلکه با ترحم و مهربانی. همچنین، از قضاوت کردن خودداری کنیم و آن‌ها را مورد انتقاد قرار ندهیم. این نگاه به ما کمک می‌کند که از رفتار آن‌ها پیروی نکنیم و هوشیار باشیم تا به این بیماری مبتلا نشویم.

رفتار بهتری که نسبت به افراد ریاکار داشته باشیم، این است که از همنشینی با آن‌ها پرهیز کنیم. این بیماری با گذر زمان به ما هم نفوذ می‌کند، مگر اینکه مراقب باشیم و با احتیاط با این افراد روبرو شویم.

آیا فرد ریاکار را یک بیمار می‌دانید؟

به نظر من، بیماری آنچه ما را از وضعیت طبیعی و عادی خارج می‌کند و باعث ضعف و ناتوانی می‌شود. ریا و دورویی نیز ما را از واقعیت و هویتمان محروم می‌کند. از طرفی، برای ادامه ریا و دورویی، انرژی زیادی مصرف می‌کنیم و باید دروغ بگوییم و نقش‌هایی بازی کنیم که با واقعیت ما همخوانی ندارد. این امر در تأثیرات نهادینه شده در روح و ذهنمان اثر می‌گذارد و ما را درگیر می‌کند. این رفتار می‌تواند به عنوان یک بیماری روانی و روحی در نظر گرفته شود.

همچنین، باید بگویم که ریشه این بیماری از دوران کودکی شروع می‌شود، زمانی که کودک ما برای پذیرفته شدن و تشویق شدن در خانواده و جامعه مجبور به بازیگری می‌شود. همچنین، زمانی که کودک نقش‌های ریاکارانه از والدین و افراد بزرگتر می‌بیند، این بیماری در او شکل می‌گیرد.

بنابراین، مانند آنچه مولانا می‌گوید:

حیلت را رها کن، عاشقا، دیوانه شو          واندر دل آتش بینداز، پروانه شو

شناخت علت های دروغ ریا و تزویر در بین افراد

دروغ‌گویی، در اشکال مختلف، همواره با تعاملات انسانی و پویایی‌های اجتماعی هم‌پیوند داشته است. از دروغ‌های ساده در گفتگوهای روزمره تا طرح‌های پیچیده‌تری از فریب یا تقلب، انگیزه‌های پشت دروغ‌گویی معمولاً از دلایل روان‌شناختی، فرهنگی و شخصی به وجود می‌آیند.

درک ریشه‌های دروغ و پراکندگی آن در جوامع، حیاتی است در مسیر روابط اعتماد و واقعیت در زندگی ما.

مقدمه

دروغ، به طور کلی، شامل طیف گسترده‌ای از اقدامات و رفتارهایی است که برای گمراه کردن یا نمایش غلط انجام می‌شود. از دروغ‌های ساده در گفتگوهای روزمره تا طرح‌های پیچیده‌تری از تقلب یا تلاش برای تحکیم روابط، دروغ، ریا و فریب از جمله اشکال شایع دروغ‌گویی هستند.

جنبه‌های روان‌شناختی دروغ

انگیزه‌های دروغ‌گویی چندگانه و پیچیده هستند. افراد ممکن است به دروغ‌گویی برای حفظ خودشان، کسب منافع شخصی یا به دلایل روان‌شناختی مانند عدم امنیت یا ترس روی آورند. نشانه‌های رفتاری معمولاً همراه با دروغ‌گویی هستند، اما توانایی شناسایی دقیق این نشانه‌ها بین افراد متفاوت است.

دیدگاه‌های فرهنگی و اجتماعی

فرهنگ و قبولی اجتماعی نقش حیاتی در تشکیل و قبولی دروغ دارند. در حالی که برخی فرهنگ‌ها ارزش راستگویی را به عنوان سنگ بنای روابط می‌دانند، دیگران ممکن است برخی از اشکال دروغ را در موقعیت‌های خاص قابل قبول یا حتی لازم تلقی کنند. با این حال، ملاحظات اخلاقی در مورد دروغ‌گویی در حدود مرزهای فرهنگی وجود دارد.

علت‌های دروغ در افراد

علت‌هایی که افراد را به دروغ‌گویی ترغیب می‌کنند متنوع هستند. از حفاظت از خود در برابر خطر یا عواقب تا کسب مزیت یا منفعت، انگیزه‌های دروغ‌گویی ممکن است تحت تأثیر شرایط شخصی و فشارهای اجتماعی قرار گیرند. عوامل روان‌شناختی مانند عدم امنیت و ترس هم به پراکندگی دروغ‌ها کمک می‌کنند.

شناسایی دروغ

شناسایی دروغ چالشی است، اما روش‌های مختلفی برای بررسی دروغ‌ها وجود دارد. زبان بدنی، نشانه‌های کلامی و پیشرفت‌های فناوری و روان‌شناسی به توسعه ابزارها و تکنیک‌هایی کمک می‌کنند تا دروغ‌ها شناسایی شوند. با این حال، هنر دروغ‌گویی اغلب پنهان و دشوار به فهمیدن است.

پیامدهای دروغ

پیامدهای دروغ گسترده و دورانگاری دارد. اعتماد، عنصر اصلی در روابط، وقتی دروغ‌ها آشکار می‌شوند، آسیب می‌بیند. پیامدهای قانونی در مواردی که تقلب یا تلاش برای تبلیغات سودجوانه رخ می‌دهد، هر دو افراد و جوامع را تحت تأثیر قرار می‌دهد. علاوه بر این، آثار روان‌شناختی بر افراد دروغ‌گوی هم ممکن است عمیق و پررنگ باشد.

استراتژی‌های مقابله با دروغ

کاهش پراکندگی دروغ نیازمند فرهنگ‌هایی است که بر اعتماد و شفافیت مبتنی باشند. ترویج رفتار اخلاقی و آموزش درباره پیامدهای دروغ، گام‌های اساسی در کاهش تأثیر دروغ بر سطوح شخصی و اجتماعی هستند.

نتیجه‌گیری

درک پیچیدگی‌های دروغ، ریشه‌های آن و ظهور آن در جوامع، حیاتی است در هدایت پیچیدگی‌های اعتماد و واقعیت درون جوامع. ساخت یک پایه از راستگویی، شفافیت و رفتار اخلاقی می‌تواند به عنوان پایه‌هایی برای مقابله با پراکندگی دروغ‌گویی عمل کند.

همچنین شما میتوانید از پاورپوینت زبان بدن استفاده نمایید.