دوره آموزشی عوامل موثر در شکل گیری شخصیت
تعریف مفهوم شخصیت، مانند اکثر مفاهیمی که به ویژگی‌های انسان مربوط می‌شود، کار آسانی نیست، زیرا مفهومی که این کلمه در زبان عامیانه پیدا کرده است با مفهومی که در روان‌شناسی برای آن قائل شده‌اند، تفاوت زیادی دارد. در زبان عامیانه، کلمه “شخصیت” معانی مختلفی دارد. به عنوان مثال، در لغت‌نامهٔ دهخدا معانی زیر برای آن ذکر شده است: شرافت، رفعت، نجابت، بزرگواری، مرتبه و درجه. در صحبت‌های روزمره، وقتی می‌گوییم کسی شخصیت دارد، منظور این است که مقام و منزلی دارد، مورد احترام دیگران قرار دارد، کارهای ناشایست انجام نمی‌دهد، قدرت تصمیم‌گیری دارد، با سواد است، شجاعت دارد، متملق نیست و…
توجه : این پکیج به صورت فایل صوتی ضبط شده میباشد.
در روان‌شناسی، اصطلاح “شخصیت” هیچ یک از معانی بالا را ندارد، بلکه معانی آن عبارت از “سبک” یک فرد است، بدون آنکه درباره آن کمترین قضاوت ارزشی داشته باشیم و از زشتی، زیبایی، بدی، خوبی، درستی و نادرستی آن صحبت به میان آوریم. بنابراین، باید بگوییم هر فرد سبک خود یعنی شخصیت خاص خود را دارد که از او انسانی واحد و منحصر به فرد می‌سازد.
شاید بهتر باشد بگوییم: همان‌طور که انسان‌ها از نظر خطوط چهره، تن صدا، شیوه راه رفتن، حرف زدن، لباس پوشیدن، حرکت کردن و واکنش در مقابل محرک‌های داخلی و خارجی با یکدیگر تفاوت دارند، از نظر سبک یعنی “شخصیت” نیز با یکدیگر تفاوت دارند. بنابراین، می‌توان گفت که شخصیت یعنی شیوه خاص بودن.
برای روشن‌تر شدن مفهوم شخصیت، بهتر است ریشه این کلمه را در نظر بگیریم. کلمه “شخصیت” ترجمه‌شده از کلمه “پرسونالیتی” در انگلیسی یا “پرسونالیته” در فرانسه است که هر دو از کلمه “پرسونا” لاتین مشتقی شده‌اند. پرسونا معنای ماسکی داشت که در زمان قدیم بازیگر تئاتر به چهره خود می‌زد و آن را تا آخر نمایش نکه می‌داشت. بنابراین، یکی از ویژگی‌های ماسک، ثابت و دائمی بودن آن در طول نمایش بود. به این ترتیب، می‌توان گفت که شخصیت یعنی عنصر ثابت رفتار فرد، شیوه بودن او و به طور کلی آنچه همواره با او هست و موجب تمایز او از دیگران می‌شود. این ثبات زمینه‌ای فراهم می‌آورد تا رفتار فرد در موقعیت‌های مختلف و تا اندازه‌ای به طور عینی پیش‌بینی شود. مثال زیر به ما کمک می‌کند تا مفهوم شخصیت را بهتر درک کنیم:
اگر به رفتار اطرافیان خود دقت کنیم، مثلاً رفتار پدر، مادر، برادر، خواهر، همسایگان، دوستان و به طور کلی رفتار کسانی را که به آنها تماس داریم در نظر بگیریم، خواهیم دید که در موقعیت‌های مختلف رفتارهای متفاوتی دارند. گاهی کاملاً خونسرد، گاهی بسیار خشمگین هستند. زمانی بر سر یکی دو تومان چانه می‌زنند و زمانی دیگر هزار تومان را هم می‌بخشند، به قول معروف، گاهی از سوراخ سوزن می‌گذرند و گاهی از دروازه هم رد نمی‌شوند. با وجود این، در رفتار آنها نوعی ثبات می‌بینیم، بنابراین مجموعه صفاتی که با ثبات نسبی در یک فرد وجود دارد و به دیگران اجازه می‌دهد تا بتوانند رفتار او را تا اندازه‌ای پیش‌بینی کنند و تفاوت او از دیگران را بدانند، شخصیت نامیده می‌شود.
عوامل موثر در شکل گیری شخصیت
شخصیت یکی از جنبه‌های مهم هر فرد است که بر اساس تجربیات، محیط، و ویژگی‌های فردی شکل می‌گیرد. در این مقاله، به بررسی عوامل موثر در شکل‌گیری شخصیت انسان خواهیم پرداخت.
این عوامل گوناگونی هستند که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر شخصیت تاثیر می‌گذارند. در ادامه، به بررسی هر یک از این عوامل و تأثیر آنها بر شکل‌گیری شخصیت پرداخته خواهد شد.
تجربیات کودکی
تجربیات کودکی یکی از مهم‌ترین عواملی است که در شکل‌گیری شخصیت تأثیر دارد. تجربیات مثبت و منفی در این دوران می‌توانند شخصیت فرد را تحت تأثیر قرار دهند. مثلاً، تجربیات خوب در خانواده می‌توانند اعتماد به نفس و خودکنترل را تقویت کنند.
محیط اجتماعی
محیط اجتماعی که یک فرد در آن بزرگ می‌شود نیز نقش مهمی در تشکیل شخصیت او ایفا می‌کند. فرهنگ، اجتماع و ارتباطات انسان‌ها در این محیط تأثیر مستقیمی بر شخصیت ایفا می‌کنند.
تأثیر هم‌اجتماعی
در محیط‌های هم‌اجتماعی مانند مدرسه یا محل کار، ارتباط با افراد دیگر تأثیرات بزرگی بر روی شخصیت دارد. میزان تعامل و روابط مثبت یا منفی با دیگران تعیین‌کننده شخصیت فرد می‌شود.
ویژگی‌های فردی
ویژگی‌های فردی همچون نگرش‌ها، علایق و خصوصیات شخصیتی نیز در تشکیل شخصیت انسان نقش دارند. برخی افراد به عنوان شخصیتی برون‌گرا و برخی دیگر به عنوان شخصیتی درون‌گرا شناخته می‌شوند.
نقش نگرش‌ها
نگرش‌های فردی نسبت به مسائل مختلف نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌ها و رفتارها دارند. نگرش مثبت به یادگیری و پیشرفت می‌تواند در توسعه شخصیت مفید باشد.
رویدادها و تجربیات بزرگ‌تر
رویدادها و تجربیات بزرگ‌تری نیز می‌توانند شخصیت فرد را تحت تأثیر قرار دهند. از ازدواج و تا تجربه مسئولیت‌های بزرگ در زندگی، همگی تأثیراتی بر شخصیت دارند.
تأثیر تجربیات مثبت
تجربیات مثبت مانند موفقیت‌ها و انجازات می‌توانند اعتماد به نفس را تقویت کرده و به شکل‌گیری شخصیت مثبت کمک کنند.
تأثیر تجربیات منفی
تجربیات منفی مانند شکست‌ها و مواجهه با مشکلات نیز می‌توانند شخصیت را تحت تأثیر قرار دهند. چگونگی مدیریت این تجربیات مهم است.
مسائل جنسیتی
مسائل جنسیتی نیز در تشکیل شخصیت نقش دارند. مردان و زنان به دلیل تفاوت‌های جنسیتی ممکن است شخصیت‌های مختلفی داشته باشند.
تأثیر نقش جنسیتی
نقش‌های جنسیتی در جامعه می‌توانند تعیین‌کننده شخصیت فرد باشند. انتظارات جامعه نسبت به مردان و زنان تأثیرات قوی دارد.
تحولات زندگی
تحولاتی که در طول زندگی اتفاق می‌افتد نیز می‌توانند شخصیت را تغییر دهند. از جمله تحولات مهم می‌توان به ازدواج، پدر شدن، یا بازنشستگی اشاره کرد.
تأثیر تغییرات زندگی
تغییرات مانند تغییر محیط کاری یا تغییرات اجتماعی می‌توانند شخصیت را تحت تأثیر قرار دهند. توانایی سازگاری با تغییرات مهم است.
تأثیر روان‌شناسی
روان‌شناسی و وضعیت روحی نیز در تشکیل شخصیت انسان تأثیر دارد. از اختلالات روانی تا تأثیرات مثبت مانند خوش‌خیمی و آرامش.
تأثیر اختلالات روانی
اختلالات روانی می‌توانند شخصیت را به شکل منفی تحت تأثیر قرار دهند. درمان اختلالات روانی می‌تواند به توسعه شخصیت کمک کند.
تأثیر تعلیم و آموزش
میزان تحصیلات و آموزشی که یک فرد دریافت می‌کند نیز در تشکیل شخصیت او نقش دارد. تعلیم و آموزش می‌توانند افراد را به نگرش‌ها و ارتباطات مثبت هدایت کنند.
تأثیر تعلیم
میزان تحصیلات و دانش افراد می‌تواند تأثیرات بزرگی بر روی شخصیت داشته باشد. تعلیم و دانش می‌توانند افراد را به تفکر منطقی و تصمیم‌گیری بهتر هدایت کنند.
نتیجه‌گیری
عوامل موثر در شکل‌گیری شخصیت بسیار گسترده و متنوع هستند. از تجربیات کودکی گرفته تا تحولات زندگی و روان‌شناسی، همگی نقش مهمی در تشکیل شخصیت انسان ایفا می‌کنند. برای داشتن یک شخصیت متعادل و سالم، مهم است که این عوامل را به دقت مدیریت کرده و در مسیر توسعه شخصیت بهره‌برداری کنیم.
همچنین شما میتوانید از پکیج شخصیت شناسی استفاده نمایید.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.