کارگاه آموزشی مهارت تفکر انتقادی
مفهوم تفکر انتقادی چیست؟
تفکر انتقادی یا تفکر نقادانه یا سنجشگرانه، به معنای به‌درستی فکر کردن با هدف یافتن آگاهی قابل اعتماد در جهان است. این فرآیند شامل تشخیص، تحلیل، و ارزیابی دقیق داده‌ها است. به عبارت دیگر، توانایی بهبود بخشیدن به اندیشه خود در حین تمایل به ساختن اندیشه‌ای بهتر، واضح‌تر، دقیق‌تر، یا قابل دفاع تر.
توجه : این پکیج به صورت کارگاه ضبط شده میباشد.
فردی که به صورت انتقادی فکر می‌کند، قادر است سوالات مناسبی مطرح کند و اطلاعات مرتبط را جمع‌آوری کند. سپس با استفاده از خلاقیت، اطلاعات را دسته‌بندی و با منطق به استدلال بپردازد. در نهایت، به نتیجه‌ای قابل اطمینان درباره مسئله برسد.
مهارت تفکر انتقادی به طور طبیعی و در مراحل اولیه زندگی به کودکان نهاده نمی‌شود. بسیاری از افراد این مهارت را در طول زندگی‌شان یاد نمی‌گیرند. آموزش این مهارت به دانش‌آموزان نیاز به مربیان و معلمان ویژه دارد، نه فقط توسط والدین و معلمان عادی.
نگاهی به رویکرد تفکر نقاد
هنگامی که در حال تفکر هستیم، هدف ما معمولاً درک چیزی است. ما سعی داریم تا به سوالات پاسخ دهیم، مسئله‌ها را حل کنیم، یا نتایج را اثبات کنیم. ما به دنبال کسب دانشی هستیم که از قبل نداریم و در بسیاری از موارد نمی‌توانیم این دانش را از طریق مشاهده مستقیم به دست آوریم. باید اطلاعات را استدلال کنیم، تفسیر کنیم، از اطلاعات موجود نتیجه‌گیری کنیم.
این رویکرد به موضوعات به عنوان یک رویکرد تحلیلی نیز شناخته می‌شود. تفکر انتقادی تحلیلی است و موضوع را به اجزا تجزیه و تحلیل می‌کند و سپس این اجزا را به یکدیگر وصل می‌کند. این رویکرد با رویکرد ارسطو که در دوران باستان فعال بوده است، تطابق دارد. متأسفانه، برخی آموزه‌های ارسطو در قرون وسطی نادیده گرفته شده و این باعث مانع تفکر صحیح و شیوه کار او گردیده است.
در دوران نوین، فیلسوفانی مانند رنه دکارت وارد صحنه می‌شوند که به توسعه تفکر تحلیلی جدیدی پرداختند. اندیشه انتقادی تحلیلی آنها پایه راهیابی قرون وسطایی را نابود کرد. این اندیشه نهایتاً با تجزیه و تحلیل دقیق مسائل و ترکیب اطلاعات، به تفکر انتقادی واقعی پیوست.
مهارت‌های پایه تفکر انتقادی
ادوارد گلاسر مجموعه‌ای از مهارت‌های پایه تفکر انتقادی را عنوان می‌کند:
- قابلیت شناسایی و فهم مسائل.
- توانایی پیدا کردن راه‌حل‌های کاربردی برای حل مسائل.
- توانایی جمع‌آوری و دسته‌بندی اطلاعات مرتبط.
- شناسایی و درک فرض‌ها و ارزش‌های ضمنی در موضوعات.
- درک صحیح و استفاده مناسب از زبان و واژگان.
- توانایی تفسیر و درک داده‌ها و اطلاعات.
- توانایی ارزیابی و سنجش صحت و قابلیت اطمینان گزاره‌ها و داده‌ها.
- شناسایی و تفهیم روابط منطقی بین داده‌ها و گزاره‌ها.
- استخراج نتایج قابل اطمینان از داده‌ها و توانایی تعمیم آنها به موارد دیگر.
- ارزیابی و آزمون دقت نتایج به‌دست آمده.
- توانایی بازسازی الگوهای باورها بر اساس تجربیات و دیدگاه‌های گوناگون.
- توانایی ارزیابی و دادن قضاوت دقیق درباره کیفیت و موارد مختلف در زندگی روزانه.
تمرین برای تقویت مهارت تفکر انتقادی
برای تقویت مهارت تفکر انتقادی، به چیزی که شخصی به تازگی به شما گفته است فکر کنید. سپس این سوالات را از خود بپرسید:
- چه کسی این مطلب را گفت؟
- کسی که او را می‌شناسید؟ شخصی در جایگاه قدرت و اختیار بالا؟ اهمیت دارد که چه شخصی این مطلب را گفته است؟
- آنها چه چیزی گفتند؟
- آنها حقیقت را گفتند یا نظراتی دادند؟ آیا آنها تمام حقایق را گفتند؟ آیا آنها چیزی را جا انداختند و نگفتند؟
- این مطلب را کجا گفتند؟
- در محفل عمومی بیان کردند یا محفل خصوصی؟ آیا اشخاص دیگر نیز شانسی داشتند تا جواب خود را به عنوان پاسخ جایگزین مطرح کنند؟
- چه زمانی این مطلب را گفتند؟
- قبل، در حین یا بعد از رویداد مهمی بوده است؟ اصلا زمان آن مهم بوده؟
- چرا آنها این مطلب را گفتند؟
- آیا آنها دلایل این اظهار نظر خود را توضیح دادند؟
- آنها چگونه و با چه حالتی اظهار نظر کردند؟
- آنها شاد، عصبانی، خشمگین یا غیر عادی بودند؟ این مطلب را نوشتند یا گفتند؟ متوجه شدید چه مطلبی پرسیده شد؟
- چه اهدافی را دنبال می کنید؟
مهارت تفکر انتقادی
مقدمه
باورها و دیدگاه‌های ما راهنمای تصمیماتمان هستند، اما مهارت تفکر انتقادی، قدرت ارزیابی این باورها و اطلاعات را به دست می‌دهد. این مقاله به مفهوم، اهمیت و راه‌های تقویت مهارت تفکر انتقادی می‌پردازد.
چیست تفکر انتقادی؟
تفکر انتقادی یعنی ارزیابی منطقی و هوشمندانه‌ی اطلاعات و ایده‌ها برای بهترین تصمیم‌گیری. این نوع تفکر، با استفاده از منطق، ارزیابی دقیق و اندیشه‌ی کامل، کمک می‌کند تا از تصمیمات بهتری برخوردار شویم.
اهمیت تفکر انتقادی
مهارت تفکر انتقادی در زندگی شخصی و حرفه‌ای اهمیت زیادی دارد. آنچه که مهم است، نه تنها درک مسائل است بلکه قابلیت حل مسائل و تصمیم‌گیری‌های بهتر است.
ویژگی‌های فکر کنندگان انتقادی
افراد با مهارت تفکر انتقادی، عمیق و دقیق فکر می‌کنند. آنها منطق را به خوبی به کار می‌گیرند و از ارزیابی صحیح اطلاعات استفاده می‌کنند.
مراحل توسعه تفکر انتقادی
توسعه مهارت تفکر انتقادی نیازمند تمرین و تمرکز است. از تمرین در حل مسائل و ارزیابی موضوعات مختلف بهره بگیرید.
تفکر انتقادی در حل مسائل
مهارت تفکر انتقادی به شما کمک می‌کند مسائل را از زوایای مختلف دیده و راه‌حل‌های نوآورانه پیدا کنید.
تفکر انتقادی در تصمیم‌گیری
در تصمیم‌گیری‌های حیاتی، تفکر انتقادی کمک می‌کند تا از همه جوانب مسئله غافل نشوید و تصمیم بهتری بگیرید.
تفکر انتقادی در زندگی روزمره
تفکر انتقادی در زندگی روزمره نقش مهمی دارد. از آن برای بهبود ارتباطات، حل مسائل خانوادگی و بهبود عملکرد شخصی استفاده کنید.
تقویت مهارت‌های تفکر انتقادی
برای بهبود مهارت تفکر انتقادی، همیشه سوال کنید و به دنبال اطلاعات بیشتر بروید. آموزش و خودسنجی همچنین می‌تواند کمک کننده باشد.
تفکر انتقادی و یادگیری
در فرآیند یادگیری، تفکر انتقادی باعث تسریع فرآیند یادگیری و درک عمیق‌تر مطالب می‌شود. این نوع تفکر، افراد را به دنبال دانش جدید و ارزیابی کامل موضوعات می‌کشاند.
تفکر انتقادی در محیط کاری
در محیط کاری، تفکر انتقادی باعث بهبود تصمیم‌گیری، حل مسائل سریع‌تر و پیشرفت در کار می‌شود. افرادی که از این مهارت بهره‌مندند، قادرند به چشم اندازهای جدید نگاه کنند و راهکارهای نوآورانه را پیشنهاد دهند.
تفکر انتقادی در روابط
در روابط انسانی، مهارت تفکر انتقادی به شما کمک می‌کند تا بهترین تصمیمات را در مورد روابط خود بگیرید. ارتباطات بهتر و درک عمیق‌تر از دیگران از جمله مزایای این نوع تفکر است.
چالش‌ها در توسعه تفکر انتقادی
گاهی اوقات، توسعه مهارت تفکر انتقادی با چالش‌هایی همراه است. از جمله چالش‌ها می‌توان به نیاز به صبر و تمرکز بر تمرین‌های پیوسته اشاره کرد. همچنین، تحمل نظرات متفاوت و آمادگی برای بازنگری دیدگاه‌ها نیز از چالش‌های توسعه تفکر انتقادی است.
نتیجه‌گیری
مهارت تفکر انتقادی جزئی اساسی از زندگی مدرن است. بهبود آن، قدرت تصمیم‌گیری و حل مسائل را به شما می‌دهد. از این مهارت در زندگی روزمره، محیط کاری و در ارتباط با دیگران بهره بگیرید تا به شکل کامل از قدرت تفکر انتقادی خود استفاده کنید.
همچنین شما میتوانید از پروتکل آموزش تفکر انتقادی استفاده نمایید.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.