دوره آموزشی نظریه های شخصیت
مقدمه‌ای درباره نظریات شخصیت
در سه چهارم اول قرن حاضر، مفاهیم مختلفی درباره شخصیت به وجود آمده است. تعاریف گوناگونی برای شخصیت وجود دارد که ناشی از تنوع نظریات است. افراد مختلف دیدگاه‌های متفاوتی درباره شکل‌گیری و تحول شخصیت دارند. هرچند این نظریات متفاوت هستند، اما در برخی جوانب به یکدیگر نزدیک بوده و تا حدی شبیه هم هستند. به همین دلیل به نظر می‌رسد که می‌توان آنها را بر اساس عوامل مهم‌تر یا تفاوت‌هایشان دسته‌بندی کرد. اما باید به یاد داشت که هیچ دسته‌بندی، به ویژه در مورد نظریات شخصیت، کاملاً بدون نقص و قطعی نیست. یک نظریه که در یک دسته قرار گرفته، ممکن است در دسته‌ای دیگر متفاوت ارزیابی شود و این تفاوت در دسته‌بندی‌ها نشان دهنده‌ی عدم قطعیت آنهاست.
توجه : این پکیج به صورت کتاب صوتی میباشد.
مفهوم شخصیت، که تقریباً همهٔ زمینه‌های روانشناسی را شامل می‌شود، مورد بررسی روانشناسان، انسان‌شناسان، جامعه‌شناسان و حتی فیلسوفان قرار گرفته است. تحقیقات مداوم روانشناسان منجر به ایجاد “نظریات” مختلف درباره شخصیت شده است.
روانشناسان سعی دارند از یک سو ویژگی‌ها و مشخصه‌های مشترک شخصیت‌ها را بررسی کرده و از سوی دیگر عوامل موثر در شخصیت افراد را شناسایی کنند. اما برخی از روانشناسان معاصر تلاش می‌کنند این دو رویکرد را با هم تلفیق کنند؛ از جمله‌ی آلپورت، موری، میلر، لوین و دولارد.
سوال اصلی درباره مطالعهٔ شخصیت و نظریات مرتبط با آن، این است که شخصیت چیست؟ با وجود تحقیقات زیاد، به دلیل پیچیدگی شخصیت که ناشی از پیچیدگی انسان است، هنوز پاسخ یکسانی برای این سوال ارائه نشده است.
به همین دلیل، نظریات متعددی درباره این موضوع شکل گرفته است که می‌توان آنها را در هشت رویکرد اصلی مطالعه شخصیت دسته‌بندی کرد: روانکاوی، تیپ‌شناسی، رفتاری، یادگیری اجتماعی، تحلیل عاملی، شناختی، انسان‌گرایی و رویکرد حیطه‌محدود. همراه با این رویکردها، دیدگاه شخصی هر فرد نسبت به انسان و شخصیت وجود دارد که اگر بخواهیم، می‌توانیم این دیدگاه شخصی را به یک نظریه رسمی تبدیل کنیم.
نظریاتی وجود دارند که بیشترین توجه را به ناخودآگاه می‌دهند و معتقدند که انسان از انگیزه‌های واقعی رفتارش بی‌آگاه است، زیرا این انگیزه‌ها در ضمیر نهان یا ناخودآگاه مخفی هستند. اما در نظریات دیگر، ناخودآگاه انکار شده یا کم اهمیت مطرح شده یا تنها در افرادی با مشکلات روانی مورد قبول قرار گرفته است. در این نظریات، آگاهی فرد از خودش در برخی موارد مسئله اصلی است. نظریات فروید، یونگ و ماری در دسته اول و نظریه آسپرت در دسته دوم قرار می‌گیرند.
بعضی نظریات به تاریخ زندگی و دوران کودکی بیشترین اهمیت را می‌دهند و فرد را بنده و اسیر گذشته خود می‌دانند، در حالی‌که نظریات دیگر فرد را از قید گذشته آزاد می‌شمارند و تاثیر حال و آینده و هدف گذاری را در رفتار فرد مهم می‌دانند یا فکر می‌کنند که رفتار فرد وابسته به محیط و شرایط خارجی است که فرد در آن قرار دارد.
در نظریات دیگر، تمرکز بیشتر بر محیط روانی یا ذهنی فرد است. بنابراین، شخص درکی که از دنیای خارجی و رویدادها دارد، تاثیرگذار بر رفتارش است. افراد به عنوان یک واحد کلی دیده می‌شوند که هر اقدام و اعمال آنها با یکدیگر مرتبط و تحت تاثیر یکدیگر هستند و درک از این اعمال بدون درک این زمینه به درستی امکان‌پذیر نیست.
در نظریات دیگر، یادگیری بر پایه اصولی مانند مجاورت یا تقویت و پاداش قرار می‌گیرد. برخی از این نظریات بدون استناد به علوم دیگری مانند تاریخ، جامعه‌شناسی، عصب‌شناسی یا زیست‌شناسی بیان شده‌اند.
جهات مشترک و تفاوت‌های نظریات شخصیت
در برخی از این نظریات، تأکید زیادی بر ناخودآگاه وارد شده و پیروان آنها باور دارند که انسان از دلایل واقعی رفتار و اعمالش بی‌اطلاع است، زیرا این دلایل در ضمیر ناخودآگاه یا بخش نهان ذهنی او قرار دارد. در حالی‌که در نظریات دیگر، نقش ناخودآگاه انکار شده یا کم اهمیت تلقی می‌شود یا تأثیر آن تنها در افرادی با مشکلات روانی مورد پذیرش قرار می‌گیرد. در این نظریات، آگاهی فرد از خودش در برخی موارد مسئله اصلی است. نظریات فروید، یونگ و ماری به دسته اول تعلق دارند، در حالی‌که نظریه آسپرت در دسته دوم قرار دارد.
در برخی دیگر از نظریات، توجه بیشتر به تجربه و تاریخ زندگی فرد است. این نظریات معتقدند که تجربیات گذشته و دوران کودکی تأثیر زیادی بر شخصیت فرد داشته و او را شکل می‌دهند. اما دیدگاه‌های دیگر، رفتار انسان را بیشتر به محیط و شرایط خارجی وابسته می‌دانند و تأثیرات حال و آینده را در رفتار افراد مهم می‌دانند.
هرکدام از این نظریات دیدگاه خاص خود را درباره تأثیرات محیط، ناخودآگاه، یادگیری و دیگر عوامل بر شکل‌گیری شخصیت دارند. این تفاوت‌ها و اشتراکات، تنوع و غنای موضوع شخصیت را نشان می‌دهند و باعث شده که گستره‌ی نظریات مختلف در این حوزه شکل بگیرد.
نظریه‌های شخصیت: درک پیچیدگی‌های رفتار انسان
مقدمه
مفهوم نظریه‌های شخصیت درگردش با درک الگوها و دینامیک‌هایی است که تعیین کننده یکیت ویژگی‌های فردی هستند. این نظریه‌ها به عنوان چارچوب‌هایی برای بررسی و توضیح پیچیدگی‌های رفتار انسان عمل می‌کنند و نورافکنی بر عوامل زیرینی که بر تصور و تعامل افراد با دنیای اطرافشان تأثیر می‌گذارند، می‌اندازند.
نظریه‌های روان‌شناختی
سیگموند فروید، با نظریه‌ی روان‌تحلیلی‌اش، مفهوم ذهن ناخودآگاه و تأثیر آن بر رفتار را معرفی کرد. کارل یونگ این نظریه را گسترش داد و بر اهمیت ناخودآگاه جمعی و آرشتایپ‌ها تأکید کرد که بر روی ذهنیت فردی اثر می‌گذارند.
نظریه‌های رفتاری
پیشگامانی چون پاولوف و بی.اف. اسکینر بر رفتارهای مشاهده‌پذیر و ارتباط آنها با محرک‌های خارجی و تقویت تمرکز کردند. شرط‌بندی کلاسیک پاولوف و شرط‌بندی عملی اسکینر توضیح می‌دهند که چگونه رفتارها از طریق تجارب آموزش داده می‌شوند و تغییر می‌یابند.
نظریه‌های انسان‌گرایی
پیرامونی‌های ماسلو نشان می‌دهد که چگونگی نیازهای انسانی است، در حالی که نظریه مرکز شخصیت کارل راجرز بر اهمیت خودمداری و همدلی در رشد شخصی تأکید دارد.
نظریه‌های صفتی
نظریه گوردن الپورت بر اهمیت صفات فردی در تعیین رفتار تأکید دارد، در حالی که پنج عامل اصلی شخصیت شامل بازبینی، شکیبایی، برون‌گرایی، مهربانی و عصبیگری را دربرمی‌گیرد.
نظریه‌های شناختی
نظریه اجتماعی شناختی باندورا بر نقش شناخت و مشاهده در یادگیری تأکید دارد، در حالی که نظریه ساخت شخصی کلی بر تفسیر رویدادها و تجربیات افراد تمرکز دارد.
ادغام نظریه‌ها
با یکدیگر آوردن این نظریه‌های مختلف، یک دیدگاه کلی بر شخصیت آشکار می‌کند و نمایی از تأثیر بیولوژیکی، محیطی و روان‌شناختی در شکل‌گیری رفتار و صفات را نشان می‌دهد.
کاربرد نظریه‌های شخصیت
درک این نظریه‌ها ارزش عملی فراوانی دارد؛ به ارتقای شخصی، تسهیل در ارتباطات مؤثر و هدایت در محیط‌های حرفه‌ای در حوزه‌های مختلف کمک می‌کند.
پیشرفت‌های معاصر
پیشرفت‌های اخیر در علوم اعصاب و روانشناسی ابعاد جدیدی را در نظریه‌های شخصیت به ارمغان آورده‌اند و راهی را برای درک عمیق‌تر رفتار انسان و پیچیدگی‌های آن باز کرده‌اند.
نتیجه‌گیری
نظریه‌های شخصیت جنبه‌های چندگانه‌ای از رفتار انسان را دربرمی‌گیرند. با ادغام این نظریه‌های متنوع، ما یک درک غنی از خودمان و دیگران کسب می‌کنیم، که رشد شخصی و برقراری ارتباطات همدردانه را تسهیل می‌کند.
همچنین شما میتوانید از پکیج آموزشی خودکاوی و آشنایی با سایه های شخصیت استفاده نمایید.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.